NIEOBECNI 2020–2021

Lista NIEOBECNYCH liczy w tym roku 540 nazwisk, jest więc rekordowo długa, nie bynajmniej dlatego, że zmieniły się kryteria wyboru. Są one co roku takie same, ale zgonów w Polsce było znacznie więcej niż w latach ubiegłych, początkowo co czwartego z naszego zestawienia zabierał COVID. Choć wybór, jak zawsze, jest subiektywny, znakomita większość zamieszczonych tu NIEOBECNYCH ma wyjątkowe, często wybitne zasługi w bardzo różnych dziedzinach. Aż trudno uwierzyć, że nie ma ich już wśród nas. Odchodzili w tym minionym roku ludzie w podeszłych latach, ale też w kwiecie wieku, a także bardzo młodzi. Każda taka śmierć jest wielką, bolesną stratą i każda przychodzi za wcześnie. Znalazły się tu też osoby, których obecność na tej liście może budzić kontrowersje, bo ich dokonania trudno zaliczyć do zasług, odegrały one jednak znaczącą, choć negatywną rolę. I to zadecydowało.

Wszystkich dziś, w Dzień Zaduszny, wspominamy i wszystkim ofiarujemy modlitwę: Wieczne odpoczywanie racz im dać Panie, a światłość wiekuista niechaj im świeci na wieki wieków, niech odpoczywają w pokoju wiecznym, Amen.   

 

Bogusław Bednarek (1950–2020) – wybitny polonista, wieloletni pracownik Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, mistrz słowa, wspaniały mówca, wielbiciel literatury, legendarna postać z nieprzeciętnym poczuciem humoru, autor tekstów Znaki brydżowe, O antologii edytorskiej, Literackie obrazy tortur, Kwalifikatory uczty. Przyczynek do sympozjologii, W świecie staropolskich oracji weselnych, Mowy wygłaszane przy oddawaniu wieńca, Hiperteksty „Wyspy Skarbów” Stevensona. Współtworzył program telewizyjny Labirynty kultury emitowany na antenie TVP Wrocław. Chorował na COVID-19. Zmarł 27 X 2020.

* * *

Bp Jan Niemiec (1958–2020) – biskup pomocniczy diecezji kamieniecko-podolskiej na Ukrainie; w czasie studiów na WSP w Rzeszowie był zaangażowany w działalność antykomunistyczną, m.in. współtworzył na uczelni Niezależne Zrzeszenie Studentów, a już po święceniach jako wikariusz wspierał strajkujących pracowników Huty Stalowa Wola (w tym czasie był represjonowany i inwigilowany). Za tę działalność był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Od 1992 roku, pięć lat po święceniach kapłańskich, które przyjął w Przemyślu, przebywał na Ukrainie. Zmarł 27 X 2020.

* * *

Ryszard Witke (1939–2020) – skoczek narciarski, dwukrotny olimpijczyk igrzysk w Innsbrucku (1964) i Grenoble (1968), czwarty zawodnik Zimowej Uniwersjady (1960), mistrz Polski z 1972 roku, trener skoków i kombinacji norweskiej. Zmarł 27 X 2020.

* * *

Ks. prof. Henryk Misztal (1936–2020) – emerytowany profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, specjalista prawa kanonicznego i wyznaniowego, pracę naukową łączył z obowiązkami administracyjnymi – pełnił funkcje kierownika Katedry Prawa Wyznaniowego, prodziekana i dziekana Wydziału Prawa Kanonicznego i Nauk Prawnych. Prowadził siedem procesów polskich kandydatów na ołtarze zakończonych beatyfikacją. Od 1980 roku był tajnym współpracownikiem Służby Bezpieczeństwa TW „Henryk”. Zmarł 28 X 2020.

* * *

Stanisław Gazda (1938–2020) – kolarz szosowy, uczestnik igrzysk olimpijskich w Rzymie (1960), trzykrotny uczestnik mistrzostw świata i sześciokrotny Wyścigu Pokoju, zwycięzca Tour de Pologne (1963), zdobywca II (1959) i III miejsca (1958, 1972). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 28 X 2020.

* * *

Marcin Popowski (1970–2020) – detektyw, współautor dwutomowego cyklu Porady na zdrady. Kłamcy zdradzają a zdrajcy kłamią oraz Porady na zdrady. Jak przetrwać kryzys i spaść na cztery łapy (druga książka stała się inspiracją scenariusza komedii romantycznej Porady na zdrady w reżyserii Ryszarda Zatorskiego), konsultant filmowy, telewizyjny i radiowy, członek Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego, a w latach 1998–2006 sekretarz i rzecznik prasowy Stowarzyszenia Detektywów Polskich. Chorował na COVID-19. Zmarł 29 X 2020.

* * *

Prof. Andrzej Półtawski (1923–2020) –filozof, etyk, antropolog, specjalista w zakresie antropologii filozoficznej, fenomenologii, filozofii chrześcijańskiej, personalizmy i teorii poznania, żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, osadzony w stalagu XI A Altengrabow i Groß Lübars koło Magdeburga. Laureat Nagrody im. Księdza Idziego Radziszewskiego za rok 2015 przyznawaną przez Towarzystwo Naukowe KUL. Bliski współpracownik abp. Karola Wojtyły i św. Jana Pawła II, wraz z żoną dr Wandą Półtawską był członkiem Papieskiej Rady ds. Rodziny. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 29 X 2020.

* * *

Bp Józef Zawitkowski (1938–2020) – biskup senior diecezji łowickiej, absolwent studiów muzycznych w Instytucie „Musica Sacra” w Aninie i muzykologii na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, znany z kazań podczas niedzielnych Mszy św. transmitowanych z kościoła pw. Świętego Krzyża w Warszawie przez I Program Polskiego Radia od 1980 roku i katechez w Radiu Maryja. Autor ponad stu pozycji książkowych, w tym czterotomowego dzieła Kazania Świetokrzyskie, kompozytor małych form muzycznych i autor tekstów przeszło stu pieśni religijnych, m.in. „Panie dobry jak chleb”, „Abyśmy byli jedno”, „Panie, zostań z nami”, „Jezu, tyś drogą”, „Chwała moc i dziękczynienie”. Odznaczony m.in. medalem Polonia Mater Nostra Est, a także Krzyżem Komandorskim Odrodzenia Polski i Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Zmarł 29 X 2020.

* * *

Krzysztof Rogala (1950–2020) – reżyser, twórca lub współtwórca popularnych seriali (Na dobre i na złe, M jak miłość, Barwy szczęścia), był drugim reżyserem takich obrazów, jak: Nigdy w życiu, Dlaczego nie, Wszystkie pieniądze świata, Nocne graffiti, Faustyna, Zakochani, Kilerów 2-óch, Goodbye Rockefeller, Kingsajz). Zmarł 29 X 2020.

* * *

Jan Krawiec (1919–2020) – działacz polonijny, uczestnik kampanii wrześniowej, więzień obozów w Auschwitz-Birkenau i Buchenwaldzie, po wojnie osiadł w USA, gdzie redagował „Dziennik Związkowy” i współpracował z Muzeum Holocaustu k. Chicago. Chorował na COVID-19. Zmarł 30 X 2020.

* * *

Ryszard Miazek (1945–2020) – ekonomista, publicysta, polityk ZSL a później PSL, w 1992 roku rzecznik prasowy rządu Waldemara Pawlaka, członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (1993–1996), prezes TVP (1996–1998), dyrektor Polskiego Radia (2000–2002), senator w kadencji 2007–2011, od 2018 radny sejmiku mazowieckiego. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Chorował na COVID-19. Zmarł 30 X 2020.

* * *

Agnieszka Fatyga (1958–2020) – aktorka teatralna i telewizyjna, piosenkarka, śpiewaczka, pianistka, znana przede wszystkim z występów estradowych. Występowała na scenach teatrów warszawskich: Narodowego, Ateneum i Operetce Warszawskiej. Zagrała w serialu Alternatywy 4 oraz w filmach Spowiedź dziecięca wieku i Przychodnia każdego przechodnia. Zmarł 30 X 2020.

* * *

Witold Krzesiński (1965–2020) – dziennikarz i dyplomata, z wykształcenia germanista, z zamiłowania podróżnik i fotograf. W Polskim Radiu z przerwami od 1990 roku. Był dziennikarzem redakcji niemieckiej Radia Polonia, Informacyjnej Agencji Radiowej i Jedynki, korespondentem Polskiego Radia w Niemczech, konsulem RP w Hamburgu i p.o. ambasadora w Australii. W ostatnim czasie był wydawcą Polskiego Radia 24 telewizją wPolsce.pl. Zmarł 31 X 2020.

* * *

Jerzy Czepułkowski (1952–2020) – samorządowiec i wiceprezydent Ełku w drugiej kadencji samorządu oraz poseł SLD III i IV kadencji. Był wiceprzewodniczącym sejmowej komisji śledczej ds. prywatyzacji PZU. Zmarł 31 X 2020.

* * *

Janusz Szuber (1947–2020) – poeta, eseista, felietonista, jego poezja cieszyła się uznaniem Zbigniewa Herberta. Od czasu studiów polonistycznych na Uniwersytecie Warszawskim poruszał się na wózku inwalidzkim. Zmarł 1 XI 2020.

* * *

Giovanny Castellanos (1980–2020) – pochodzący z Kolumbii reżyser i aktor teatralny, związany z Teatrem Bagatela, absolwent Wydziału Reżyserii Dramatu Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie (2003), zadebiutował 1998 roku na deskach Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie w roli Pielgrzyma, w spektaklu „Słowo Boże…”, asystent reżyserów m.in. Krystiana Lupy, Jerzego Stuhra, Mikołaja Grabowskiego, Andrzeja Wajdy, Józefa Opalskiego, a ostatnio przygotowywał spektakl „Ich czworo”. Chorował na COVID-19. Zmarł 1 XI 2020.

* * *

Ks. Artur Filipiak (1975–2020) – duszpasterz Archidiecezji Poznańskiej, doktor teologii, dyrektor Referatu Katechetycznego kurii, przez siedem lat redaktor naczelny miesięcznika „Katecheta” wydawanego Wydawnictwo Świętego Wojciecha, wykładowca Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, duszpasterz nauczycieli i wychowawców, twórca i koordynator Regionalnego Punktu Konsultacyjnego dla osób Zranionych w Kościele. Chorował na COVID-19. Zmarł 1 XI 2020.

* * *

Ks. Jan Guzowski (1955–2020) – duszpasterz archidiecezji warmińskiej, doktor teologii moralnej, wieloletni prefekt, wicerektor i rektor Wyższego Seminarium Duchownego Hosianum w Olsztynie, pracował jako sędzia diecezjalny w Metropolitalnym Sądzie Archidiecezji Warmińskiej. Zmarł 1 XI 2020.

* * *

Zbigniew Semka ps. „Brutus” (1928–2020) – żołnierz Armii Krajowej Okręgu Krakowskiego, lekarz weterynarii, pionier budowy polskiego życia we Wrocławiu, stryj Piotra Semki. Zmarł 2 XI 2020.

* * *

O. Wojciech Kaczmarek (1974–2020) – zakonnik ze Wspólnoty Braci mniejszych Kapucynów, pracował w Bydgoszczy, Orchówku, Ostrovie i Borze w diecezji pilzneńskiej w Czechach, a ostatnio w Lublinie, był wikarym klasztoru, wikarym i administratorem parafii, rektorem kościoła, spowiednikiem, duszpasterzem chorych, ministrantów, kapelanem więzienia, posługiwał wspólnotom AA, Al-Anon oraz wspólnocie ewangelizacyjnej Eleos w Lublinie. Chorował na COVID-19. Zmarł 2 XI 2020.

* * *

Andrzej Bułat (1948–2020) – były redaktor naczelny i prezes „Gazety Wrocławskiej”, autor poczytnych felietonów publikowanych na łamach tego dziennika pod pseudonimem Aleksander Malak, w redakcji, początkowo „Gazety Robotniczej”, a po przekształceniu „Gazety Wrocławskiej” od 1972 do 2008 roku, gdy przeszedł na emeryturę. Zmarł 2 XI 2020.

* * *

Tadeusz Garstka (1930–2020) – żołnierz Szarych Szeregów na terenie powiatu dębickiego, a następnie Armii Krajowej, po wojnie działacz konspiracyjnej młodzieżowej organizacji antykomunistycznej „Orlęta” i współorganizator organizacji „Armia Kresy”, więzień okresu stalinowskiego, w latach 80. działacz „Solidarności”, przez wiele lat wiceprezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Środowiska 5. PSK AK. Zmarł 2 XI 2020.

* * *

Prof. Andrzej Fryszkowski (1949–2020) – matematyk, specjalista równań różniczkowych, nauczyciel akademicki na Wydziale Matematyki i Nauk informacyjnych Politechniki Warszawskiej, wieloletni członek Komitetu Głównego Olimpiady Matematycznej i Olimpiady Matematycznej Juniorów oraz opiekun reprezentacji Polski na zawodach polsko-austriackich, a potem na Olimpiadzie Matematycznej Państw Europy Środkowej, autor zadań olimpijskich, jeden z założycieli Stowarzyszenia na rzecz Edukacji Matematycznej. Zmarł 2 XI 2020.

* * *

Eugeniusz Mróz (1920–2020) – ostatni kolega z klasy maturalnej Karola Wojtyły, czynny żołnierz w wadowickim obwodzie Narodowej Organizacji Wojskowej o ps. „Lima”, potem w Armii Krajowej w oddziałach na terenie Borowej koło Mielca, po wojnie zaangażowany w działalność Światowego Związku Żołnierzy AK. Zmarł 3 XI 2020.

* * *

Grzegorz Szerszenowicz (1945–2020) – piłkarz i trener takich klubów jak Lech Poznań (zdobył Puchar Polski w sezonie 1987/1988), Jagiellonia Białystok, z którą awansował do ekstraklasy, Zagłębie Lubin, a także tunezyjskiego CSS Sfax i amerykańskiego FC Lidenh. Był także dziennikarzem sportowym. Zmarł 3 XI 2020.

* * *

Prof. Stanisław Fijałkowski (1922–2020) – malarz i grafik, należał do tzw. „Kręgu Władysława Strzemińskiego”, łódzkiej grupy awangardystów, doktor honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w łodzi, której był absolwentem, jego prace znajdują się w kolekcjach wielu renomowanych galerii i muzeów na świecie. Zmarł 4 XI 2020.

* * *

Karol Fijołek (1989–2020) – kucharz, uczestnik 4. edycji „Hell’s Kitchen: Piekielna kuchnia”, emitowanej na antenie Polsatu w 2015 roku (walczył o 100 tys. zł oraz pracę w restauracji Wojciecha Modesta Amaro), inicjator pikników charytatywnych. Zmarł 4 XI 2020.

* * *

Prof. Olgierd Czerner (1929–2020) – architekt, emerytowany profesor Politechniki Wrocławskiej, jako 26-latek objął stanowisko Konserwatora Zabytków Miasta Wrocławia, a za jego kadencji odrestaurowano gotyckie kościoły, organizator i wieloletni dyrektor Muzeum Architektury we Wrocławiu, w latach 80. Wiceprzewodniczący Społecznego Komitetu Panoramy Racławickiej odpowiedzialny za wzniesienie budynku i konserwację obrazu, członek wielu organizacji i stowarzyszeń krajowych i międzynarodowych, autor książek specjalistycznych i popularyzatorskich poświęconych architekturze. Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 6 XI 2020.

* * *

Andrzej Owczarek (1950–2020) – senator Platformy Obywatelskiej VI, VII i VIII kadencji, od 2018 roku radny sejmiku łódzkiego, burmistrz Łasku w latach 1990–1998, strażak Ochotniczej Straży Pożarnej, internowany w stanie wojennym. Chorował na COVID-19. Zmarł 6 XI 2020.

* * *

Prof. Leon Podsiadły (1932–2020) – urodzony we Francji rzeźbiarz, malarz i rysownik, absolwent wrocławskiej PWST, profesor uczelni artystycznych w Gwinei, Wrocławiu i Opolu, członek oraz uczestnik wystaw Grupy Wrocławskiej, autor wielu pomników publicznych i rzeźb plenerowych, m.in. Mikołaja Kopernika we Wrocławiu, Szlak II Armii Wojska Polskiego w Trzebnicy, Pomordowanych Więźniów Obozu Koncentracyjnego Gross-Rosen Pietrzykowice w Wichrowie. Chorował na COVID-19. Zmarł 6 XI 2020.

* * *

Zygmunt Sutkowski (1936–2020) – tenisista stołowy, wieloletni prezes Dolnośląskiego Okręgowego Związku Tenisa Stołowego oraz działacz Polskiego Związku Tenisa Stołowego, inicjator organizacji międzynarodowych mistrzostw Polski, mistrzostw Polski we wszystkich kategoriach wiekowych, spotkań superligi i Euroligi. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 7 XI 2020.

* * *

Jarosław Glinka (1959–2020) – żużlowiec, pięciokrotny medalista (trzykrotnie złoty) drużynowych mistrzostw Polski, sport żużlowy uprawiał w latach 1977–1985, reprezentując barwy klubu Faulubaz Zielona Góra. Zmarł 7 XI 2020.

* * *

Zbigniew Oniszczuk (1955–2020) – medioznawca i politolog, ceniony w kraju i zagranicą ekspert rynku mediów i komunikacji społecznej, badacz zjawisk na styku mediów i polityki, przez 40 lat związany z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach, wychowawca kilku pokoleń śląskich dziennikarzy. Zmarł 8 XI 2020.

* * *

Jerzy Sudoł (1955–2020) – lekkoatleta, zawodnik i wieloletni zasłużony trener bloku rzutów, wiceprezes Związku Lekkiej Atletyki. Jego podopieczni zdobywali medale mistrzostw Polski, reprezentowali kraj na największych imprezach z igrzyskami olimpijskimi na czele. Zmarł 8 XI 2020.

* * *

Andrzej Stachiewicz (1944–2020) – działacz niepodległościowy, piłsudczyk, prezes Zarządu Ciechanów Związku Piłsudczyków RP, strażnik narodowej pamięci, wielokrotny uczestnik Marszu Szlakiem Pierwszej Kadrowej, samorządowiec, radny powiatu ciechanowskiego, społecznik. Chorował na COVID-19. Zmarł 8 XI 2020.

* * *

Krzysztof Pajewski (1963–2020) – zawodnik w dyscyplinach aekwondo i kickboxingiu, mistrz świata w taekwondo (Budapeszt 1988), po zakończeniu sportowej kariery zajmował się organizacją gal sportów walki oraz był założycielem KSW Szczecinek i trenerem. Chorował na COVID-19. Zmarł 8 XI 2020.

* * *

Teofil Kowalski (1935–2020) – pięściarz, zawodnik Polonii Przemyśl, Gwardii Przemyśl, Garbarni Kraków i Białej Gwiazdy z Krakowa, dwukrotny mistrz Polski w kategorii koguciej, trzykrotny brązowy medalista w wadze koguciej i piórkowej, czterokrotnie wystąpił w reprezentacji Polski, stoczył 412 walk, z czego 359 wygrał; po zakończeniu kariery sportowej trener Wisły Kraków. Zmarł 9 XI 2020.

* * *

Józef Para (1922–2020) – aktor teatralny i filmowy, reżyser, dyrektor teatrów Polskiego w Bielsku-Białej o Współczesnego we Wrocławiu, najbardziej znany z ról komisarza Przygody w filmach Vabank i Vabank II, ma w swoim dorobku aktorskim i reżyserskim, na deskach teatrów Słowackiego, Starego i Rapsodycznego w Krakowie, na planach filmowych i w produkcjach telewizyjnych ponad 100 prac twórczych. Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 9 XI 2020.

* * *

Jacek Polak (1967–2020) –gitarzysta, współzałożyciel z bratem Grzegorzem i członek rockowej grupy muzycznej Mr. Pollack, która zadebiutowała na Festiwalu w Jarocinie, koncertował z zespołem m.in. w Chinach, USA, Niemczech, Belgii, Kanadzie i w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, w 1997 uznany „Nową nadzieją gitary” w plebiscycie magazynu „Gitara i bas”, nazywany Paganinim gitary. Chorował na COVID-19. Zmarł 8 XI 2020.

* * *

Tadeusz Rapczyński-Martin ps. „Wrzos” (1919–2020) – żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego w zgrupowaniu Chrobry II, więzień Pawiaka, Gęsiówki i niemieckich stalagów. Po wojnie wyemigrował do USA, zamieszkał w Chicago, był przedsiębiorcą, wynalazcą, filantropem i polskim patriotą. Zmarł 10 XI 2020.

* * *

S. Łucja Aniela Wojdyno (1925–2020) – loretanka, od 74 lat w Zgromadzeniu Sióstr Matki Bożej Loretańskiej, pracowała jako katechetka i pielęgniarka w Warszawie, Broku nad Bugiem i w Loretto, gdzie trzykrotnie pełniła funkcję przełożonej domu; w czasie wojny sanitariuszka Powstania Warszawskiego w zgrupowaniu „Baszta” na Mokotowie, w 2019 roku uhonorowana nominacją na stopień kapitana Wojska Polskiego. Zmarła 10 XI 2020.

* * *

Edward Flak (1948–2020) – adwokat, polityk i samorządowiec, radny sejmiku województwa Opolskiego (1998–2002), burmistrz Olesna (1990–2006), współzałożyciel Mniejszości Niemieckiej i z liderów Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim, przez pół roku poseł Sejmu RP I kadencji. Zmarł 11 XI 2020.

* * *

Andrzej Wawrzyniak (1931–2020) – marynarz i podróżnik, dyplomata, kolekcjoner, założyciel i wieloletni dyrektor Muzeum Azji i Pacyfiku. Pracował w służbie dyplomatycznej w Wietnamie, Indonezji, Laosie, Nepalu i Afganistanie, podróżował po niemal wszystkich krajach Azji, po Australii i dużej części Oceanii, zgromadził ponad 4 tys. dzieł sztuki i obiektów etnograficznych, a kolekcja dała początek Muzeum Azji i Pacyfiku. Zmarł 11 XI 2020.

* * *

Ks. Eugeniusz Makulski (1928–2020) – duszpasterz ze Zgromadzenia Księży Marianów, inicjator budowy monumentalnej bazyliki w Licheniu i przez 38 lat kustosz sanktuarium Matki Bożej Licheńskiej. Negatywny bohater filmu braci Sekielskich „Tylko nie mów nikomu” oskarżony o seksualne wykorzystywanie nieletnich, decyzją przełożonych odsunięty od pełnienia funkcji duszpasterskich Zmarł 12 XI 2020.

* * *

Lidia Markiewicz-Ziental ps. „Zośka” (1929–2020) – major Wojska Polskiego w stanie spoczynku, sanitariuszka Powstania Warszawskiego, najmłodszy żołnierz batalionu Armii Krajowej „Zośka”, brała udział we wszystkich akcjach, m.in. w ciężkich walkach na Woli, w natarciu na obóz koncentracyjny Gęsiówka, skąd wyzwolono ok. 350 Żydów, przeszła cały szlak bojowy zgrupowania „Radosław”, dwukrotnie odznaczona Krzyżem Walecznych. Zmarła 12 XI 2020.

* * *

Jacek Wieczorek (1966–2020) – uwielbiany przez młodzież nauczyciel matematyki, dyrektor Liceum Ogólnokształcącego w Jaworze, wieloletni radny miejski. Chorował na COVID-19. Zmarł 12 XI 2020.

* * *

Halina Kwiatkowska (1921–2020) – aktorka teatralna, filmowa i kabaretowa, koleżanka z lat szkolnych i studenckich Karola Wojtyły, z którym występowała na scenie szkolnej i Teatru Rapsodycznego, związana na stałe ze scenami teatrów krakowskich, zagrała 64 ważne role w spektaklach teatralnych i dziesięć drugoplanowych w filmach fabularnych, grała na scenie kabaretu w Jamie Michalika; autorka dramatów, słuchowisk radiowych oraz podręcznika dobrego zachowania. Odznaczona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarła 13 XI 2020.

* * *

Krzysztof Truszczyński (1956–2020) – piłkarz, wieloletni kapitan Górnika Wałbrzych, w którego barwach zagrał 110 spotkań w III, II i I lidze, reprezentant kadry olimpijskiej, autor bloga sportowego blogpilkarza.blogspot.com. Zmarł 14 XI 2020.

* * *

Maria Makowska-Kalinowska (1945–2020) – miłośniczka kina, wraz z mężem Bogdanem tworzyli najsłynniejszą w Polsce parę kinomanów, w latach 1973–2011 obejrzeli ponad 11 tys. produkcji, a do połowy 2015 roku blisko 14 tys. filmów. Pracowali w szkolnych bibliotekach, mieszkali w Poznaniu, byli honorowymi gośćmi większości festiwali filmowych, m.in. festiwalu Nowe Horyzonty we Wrocławiu. Zmarła 14 XI 2020.

* * *

Prof. Piotr Francuz (1960–2020) – psycholog, dyrektor Instytutu Psychologii i wieloletni wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, ceniony przez studentów i wyróżniany honorowymi tytułami, takimi jak Mentor Roku, Osobowość Roku czy przyznany przez Parlament Studentów tytuł Wykładowca Roku, nagradzany za osiągnięcia naukowe, autor ponad 20 książek i przeszło stu artykułów z zakresu psychologii poznawczej i neuronauki, metodologii psychologii i komunikowania za pośrednictwem mediów wizualnych. Zmarł 14 XI 2020.

* * *

Witold Sadowy (1920–2020) – aktor teatralny i filmowy, publicysta, stały felietonista „Gazety Wyborczej” i „Życia na gorąco”. Grał na scenach teatrów warszawskich, występował u boku największych gwiazd polskiej sceny XX wieku: Miry Zimińskiej, Mieczysławy Ćwiklińskiej, Barbary Krafftówny, Emilii Krakowskiej i Juliusza Osterwy. Wystąpił w kilku filmach, m.in. w Zakazanych piosenkach (1946) i Zezowatym szczęściu (1960). W marcu 2020 roku wyznał, że jest gejem, od 1942 roku żył w związku z inż. Janem Ryżowem aż do jego śmierci w 1996 roku. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 15 XI 2020.

* * *

Janusz Leśniewski (1951–2020) – aktor teatralny i filmowy, dziennikarz oraz lektor, związany z teatrami Komedią, Ochotą i Popularnym, ma na swoim koncie dziesiątki ról w filmach fabularnych, znany z seriali Barwy szczęścia, Na Wspólnej, Leśniczówka czy Ojciec Mateusz. W latach 90. Pracował jako redaktor w warszawskim oddziale TVP. Zmarł 15 XI 2020.

* * *

Zygmunt Jakubik (1936–2020) – szczypiornista, trener piłki ręcznej klasy mistrzowskiej, a także sędzia, z sukcesami prowadził Pogoń, która w sezonie 1970/1971 zdobywa Puchar Polski i II miejsce w lidze. W latach 1966-1968 trener kadry narodowej juniorek, w 1973 roku pierwszy trener reprezentacji, wybrany trenerem 50-lecia na Pomorzu Zachodnim. Zmarł 15 XI 2020.

* * *

Kard. Henryk Gulbinowicz (1923–2020) – arcybiskup senior archidiecezji wrocławskiej, pochodzący ze szlacheckiej kresowej rodziny na Wileńszczyźnie, arcybiskup metropolita wrocławski w latach 1976–2004, wcześniej rektor Wyższego Seminarium Duchownego „Hosianum” w Olsztynie (1968–1979) i administrator apostolski w Białymstoku (1970–1976), doktor teologii moralnej, od 1985 roku kardynał. Zasłużony dla Wrocławia, w latach 80. wspierał środowiska opozycyjne, zwłaszcza „Solidarności”, jako pierwszy metropolita za żelazną kurtyną był gospodarzem Europejskiego Spotkania Młodych Taizé i 46. Międzynarodowego Kongresu Eucharystycznego we Wrocławiu, działał na rzecz pojednania polsko-niemieckiego i ekumenizmu. Był za to wyróżniany i nagradzany, m.in. honorowym obywatelstwem Wrocławia i miast Dolnego Śląska, doktoratami honoris causa wrocławskich uczelni, orderami i medalami. Kawaler Orderu Uśmiechu i najwyższego polskiego odznaczenia Orderu Orła Białego. W 2007 roku z rąk prezesa IPN Janusza Kurtyki otrzymał status pokrzywdzonego, mimo że w archiwach IPN zachowały się dokumenty o poufnych rozmowach kardynała z oficerami SB w latach 1969–1985. W wyniku przeprowadzonego dochodzenia ws. oskarżeń wysuwanych pod jego adresem Stolica Apostolska podjęła decyzje dyscyplinarne o charakterze symbolicznym, m.in. zakazujące używania insygniów biskupich, pozbawienia prawa do nabożeństwa i pochówku w katedrze. Zmarł 15 XI 2020.

* * *

Antoni Wójtowicz (1954–2020) – historyk, absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego, wydawca, przedsiębiorca, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL. W 1980 roku członek założyciel uczelnianego Niezależnego Zrzeszenia Studentów, organizator strajków studenckich, koordynator działalności wydawniczej na uniwersytecie. Internowany po wprowadzeniu stanu wojennego, potem związał się z wydawnictwami drugiego obiegu. W latach 1984–1989 kierował podziemną Spółdzielnią Wydawniczą „Profil”, która wydała m.in. 25 książek. Od 1990 roku właściciel Wydawnictwa „Profil”, nakładem którego ukazywały się książki i albumy poświęcone „Solidarności” i jej działaczom. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Chorował na COVID-19. Zmarł 16 XI 2020.

* * *

Benedykt „Ben” Krysik (1954–2020) – trener siatkówki, selekcjoner reprezentacji Polski kobiet (1965–1970), zdobywca srebrnego medalu mistrzostw Europy (1967) i brązowego medalu olimpijskiego w Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku (1968). Od 1984 roku mieszkał w Szwecji. Zmarł 16 XI 2020.

* * *

Stanisław Cieśliński (1925–2020) – żołnierz wyklęty, partyzant antykomunistycznej Armii Polskiej w okręgach wadowickim i żywieckim, w czasie wojny wywieziony na roboty do Niemiec, po obławie UB ukrył się na emigracji w Holandii, wrócił jako repatriant do Polski po odwilży 1956 roku. Awansowany w 2020 roku na stopień podporucznika. Chorował na COVID-19. Zmarł 17 XI 2020.

* * *

Mjr Stanisław Szuro ps. „Zamorski” (1920–2020) – historyk, nauczyciel, więzień obozów hitlerowskich i komunistycznych, uczestnik kampanii wrześniowej, żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, więziony w więzieniu Montelupich w Krakowie oraz w obozach w Pustkowie i Sachsenhausen. W 1946 roku aresztowany przez UB, sądzony skazany na karę śmierci, złagodzoną na mocy amnestii do 15 lat więzienia. W 1994 roku zrehabilitowany. Był prezesem Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 17 XI 2020.

* * *

Stanisław Dulias (1939–2020) – polityk, ekonomista, spółdzielca, rolnik, poseł na Sejm IV kadencji wybrany z listy Samoobrony, w młodości mistrz Śląska w podnoszeniu ciężarów i sędzia tej dyscypliny. Chorował na COVID-19. Zmarł 17 XI 2020.

* * *

Edward Borysewicz (1939–2020) – kolarz oraz trener kolarstwa w Polsce i USA, dwukrotnie zdobył mistrzostwo Polski w drużynowym wyścigu na 100 km, w latach 1971–1975 trener polskiej kadry juniorów. W 1976 roku wyjechał do USA, a od 1977 roku był trenerem kadry olimpijskiej USA, prowadził amerykańskich kolarzy do medali mistrzostw świata i igrzysk olimpijskich. Chorował na COVID-19. Zmarł 17 XI 2020.

* * *

Adam Musiał (1949–2020) – piłkarz i trener piłkarski, były reprezentant Polski z legendarnej ekipy Kazimierza Górskiego, przez wiele lat związany z Wisłą Kraków, z którą rozegrał ponad 250 spotkań, obrońca reprezentacji podczas Mistrzostw Świata w Niemczech w 1974 roku, grał także w Arce Gdynia, a jako szkoleniowiec przyczynił się do awansu klubu do I ligi, nagrodzony wyróżnieniem Trener Roku. Zmarł 18 XI 2020.

* * *

Gabriel Chmura (1947–2020) – dyrygent, dyrektor artystyczny w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Pochodził z Wrocławia, dorastał w  Izraelu, gdzie ukończył studia na Akademii Muzycznej w Tel Avivie z dyplomami z kompozycji, fortepianu i dyrygentury. Laureat I nagrody w Konkursie Herberta von Karajana w 1971 roku, dyrektor muzyczny w Theater Aachen, Bochumer Philharmonic, National Arts Centre Orchestra w Ottawie i w Narodowej Orkiestrze Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, zasłużony w propagowaniu za granicą twórczości polskich kompozytorów, zwłaszcza Mieczysława Weinberga. Zmarł 19 XI 2020.

* * *

Stanisław Tekieli (1965–2020) – dziennikarz, pisarz i tłumacz, w latach 90. korespondent wojenny „Gazety Wyborczej” w Jugosławii, zbierał zeznania polskich świadków Zagłady Żydów dla Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie, współpracował z Batelle Memorial Institute of Technology w Columbus, był analitykiem Ośrodka Studiów Wschodnich, moderatorem kółka łaciny żywej, pasjonował się etymologią. Publikował krótkie opowiadania, w swoim dorobku miał takie książki jak „Klątwa Rabina i inne warszawskie mity” czy „Historia z dziupli”.  Zmarł 19 XI 2020.

* * *

Marian Cycoń (1940–2020) – polityk i samorządowiec, prezydent Nowego Sącza w latach 1988–1990, a do 1995 wiceprezydent,  burmistrz Starego Sącza w okresie 1995–1998, a następnie wybierany w I turze w wyborach bezpośrednich na kadencje 2002–2006, 2006–2010 i 2010–2014, poseł na Sejm III kadencji wybrany z list Unii Wolności jako bezpartyjny kandydat oraz VII kadencji z list Platformy Obywatelskiej również jako bezpartyjny. Zmarł 20 XI 2020.

* * *

Tomasz Kuc (1962–2020) – dziennikarz, związany z mediami publicznymi od ćwierć wieku, w latach osiemdziesiątych współpracował licznymi pismami i wydawnictwami podziemnymi; pracownik Radia Kielce, prezes Radia Olsztyn i współpracownik białostockiej telewizji, a do niedawna dyrektor i redaktor naczelny Polskiego Radia 24. Zapalony radiowiec, podróżnik, historyk, harcerz i rowerzysta. Chorował na COVID-19. Zmarł 22 XI 2020.

* * *

Mjr Lucjan Deniziak ps. „Orzeł” (1926–2020) – żołnierz Armii Krajowej i Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, do połowy 1944 roku łącznik i kurier w rejonie Białystok – Grodno – Lida – Wilno, ostatni żołnierz 3. Wileńskiej Brygady NZW, podkomendny mjr. „Łupaszki” i kpt. „Burego”, aresztowany w 1947 roku przez komunistyczne władze w Białymstoku i skazany na 8 lat więzienia i utratę praw publicznych. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem 100-lecia Odzyskania Niepodległości. Zmarł 22 XI 2020.

* * *

Józef Rysula (1939–2020) – narciarz klasyczny, biegacz, trzykrotny olimpijczyk igrzysk w Squaw Valley (1960), Innsbrucku (1964) i Grenoble (1968), trzykrotny uczestnik mistrzostw świata w Zakopanem (1962), Oslo (1966) i Szczyrbskim Jeziorze (1970), dwudziestokrotny mistrz Polski i sześciokrotny zwycięzca w Memoriale Czecha i Marusarzówny. Zmarł 23 XI 2020.

* * *

Stanisław Kwaśny (1942–2020) – rzeźbiarz, beskidzki artysta ludowy, autor licznych kapliczek i figur, szopek i gwiazd kolędniczych w drewnie i kamieniu, wśród jego prac najczęściej pojawiała się figura Jezusa Frasobliwego, postaci świętych i aniołki. Przyjaźnił się z ks. Janem Twardowskim, a zdjęcia jego rzeźb ilustrowały tomiki poezji kapłana. Laureat prestiżowej Nagrody im. Oskara Kolberga, Nagrody im. Władysława Orkana, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 24 XI 2020.

* * *

Hr. Michał Grocholski ps. „Biskup” (1929–2020) – harcerz 16. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej, powstaniec warszawski, żołnierz w stopniu strzelca Szarych Szeregów w IV Obwodzie „Grzymały” Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej, potem w Grupie „Kampinos”, w latach 1992–1996 konsul generalny RP w Chicago. Zmarł 24 XI 2020.

* * *

Aleksander Skowroński (1936–2020) – aktor teatralny i filmowy, przez wiele lat związany z Teatrem Lalki i Aktora Miniatura w Gdańsku, znany z takich filmów, jak: Boża podszewka, 13 posterunek, Stara baśń, U Pana Boga w ogródku czy serialu Korona królów. Działał w Towarzystwie Wierszalin w Białymstoku, grał w Teatrze Dramatycznym im. Aleksandra Węgierki w Białystoku oraz Wybrzeże w Gdańsku. Zmarł 24 XI 2020.

* * *

Andrzej Maria Marczewski (1947–2020) – reżyser teatralny, dramaturg, scenarzysta, dyrektor naczelny i artystyczny teatrów w Wałbrzychu, Płocku, Warszawie, Koszalinie i Bydgoszczy, twórca m.in. Teatru Karola Wojtyły, znawca twórczości Jana Pawła II, kierował prywatnym Studio Teatrem Test, Teatrem Mentalnym, współpracował Telewizją Polską oraz ze scenami w kraju i zagranicą. Od stycznia 2013 był dyrektorem Teatru Małego w Tychach. Zmarł 24 XI 2020.

* * *

Zbigniew Mańkowski (1929–2020) – harcerz Szarych Szeregów z grupy Zawisza, od wiosny 1942 roku do wybuchu Powstania Warszawskiego wraz z rodziną przechowywał dwie Żydówki, odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, Honorowy Obywatel Państwa Izrael, wieloletni sekretarz Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.  Zmarł 24 XI 2020.

* * *

Zenon Plech (1953–2020) – żużlowiec, określany pseudonimem „Super Zenon”, wielokrotny reprezentant Polski w zawodach międzynarodowych, ośmiokrotny uczestnik finałów indywidualnych mistrzostw świata, zdobywca tytułu indywidualnego wicemistrza świata (1979) i brązowego medalu (1979), medalista mistrzostw drużynowych (srebro i trzykrotnie brąz) oraz mistrzostw par (srebro czterokrotnie brąz), pięciokrotny mistrz Polski i dwukrotny wicemistrz, zdobywca Złotego i Srebrnego Kasku. Jako trener prowadził kadrę, która zdobyła srebrny medal w Drużynowym Pucharze Polski (2001). Założyciel Fundacji Wspierania Rozwoju Kultury Fizycznej i Sportu. Zmarł 25 XI 2020.

* * *

Prof. Marcin Król (1944–2020) – filozof polityki i historyk idei, publicysta, profesor nauk humanistycznych związany Uniwersytetem Warszawskim (dziekan i dyrektor instytutu) i UMCS w Lublinie oraz Polską Akademią Nauk; działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL (brał udział w protestach Marca ’68, sygnował List 59, od 1978 roku redaktor naczelny pisma „Res Publica”, współpracował z Polskim Porozumieniem Niepodległościowym, prowadził wykłady w ramach TKN, publicysta paryskiej ”Kultury”, doradca „Solidarności” Regionu Mazowsze, członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie i uczestnik obrad Okrągłego Stołu), w III RP członek komitetu wyborczego Tadeusza Mazowieckiego, redaktor naczelny pisma „Res Publica Nowa” i publicysta Tygodnika Powszechnego, autor licznych pozycji książkowych, członek Collegium Invisibile oraz przewodniczący Rady Fundacji im. Stefana Batorego, doradca prezydenta Bronisława Komorowskiego. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 25 XI 2020.

* * *

Andrzej Niedoba (1940–2020) – śląski pisarz, dramaturg i publicysta, absolwent polonistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, autor opowiadań i sztuk teatralnych, znany jako twórca pieśni Szumi jawor, która stała się hymnem górali z Beskidu Śląskiego. Chorował na COVID-19. Zmarł 25 XI 2020.

* * *

Anna Hannowa (1925–2020) – teatrolog, nauczyciel akademicki, organizator życia kulturalnego Wrocławia, w latach 1953–1963 pracowała w Polski Radiu jako redaktor literacki i kierownik reportażu literackiego, była konsultantem programowym w Tatrze Polskim, stworzyła i przez 30 lat prowadziła Klub 1212 i wojewódzki konkurs „Młodzież poznaje teatr”, współpracowała z Wrocławskim Towarzystwem Przyjaciół Teatru. Zmarła 25 XI 2020.

* * *

Prof. Piotr Szyber (1948–2020) – lekarz, chirurg naczyniowy, transplantolog, przez wiele lat kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego we Wrocławiu, jeden pierwszych chirurgów, który zajmował się przeszczepianiem nerek. Był członkiem SLD, laureat Nagrody Wrocławia 2020. Zmarł 27 XI 2020.

* * *

Piotr Strojanowski (1958–2020) – muzyk i wokalista, współzałożyciel i lider zespołu reggae Daab, autor kultowych piosenek, twórca legendarnej piosenki W twoim ogrodzie, która przyniosła mu sławę. Zmarł 27 XI 2020.

* * *

Maria Piechotka ps. „Marianna” (1920–2020) – architekt, uczestnik tajnych kompletów w czasie okupacji, łączniczka w Powstaniu Warszawskim, pielęgniarka w obozie jenieckim, po wojnie współautorka systemu wielkopłytowego budownictwa mieszkalnego, współautorka publikacji nt. architektury żydowskiej na terenach Polski, poseł na Sejm PRL (1961–1965). Zmarła 28 XI 2020.

* * *

Jan Kiljan (1954–2020) – przedsiębiorca, samorządowiec, polityk, radny miejski Starogardu Gdańskiego (2010–2014), wybrany radny powiatu w 2014 roku, poseł na Sejm VIII kadencji, wieloletni szef PiS w Starogardzie Gdańskim. Chorował na COVID-19. Zmarł 28 XI 2020.

* * *

Henryk Patlewicz (1966–2020) – zawodnik w dyscyplinie łucznictwo (1991–2000) i trener, szkoleniowiec bytomskich klubów oraz reprezentacji Polski juniorów i seniorów, wychował medalistów Mistrzostw Świata i Europy. Zmarł 28 XI 2020.

* * *

Jerzy Ziomek (1950–2020) – ratownik wodny i przewodnik górski, wieloletni wiceprezes beskidzkiego WOPR i szef oddziału w Żywcu, z racji swojego wyglądu nazywany Rumcajsem; organizator wielu akcji społecznych, uratował dziesiątki istnień ludzkich, rocznie 300–400 osób. Zmarł 29 XI 2020.

* * *

Nedal Abu Tabaq (1971–2020) – lubelski lekarz, mufti Ligi Muzułmańskiej w Polsce oraz przewodniczący Rady Imamów, imam Islamskiego Centrum Kultury w Lublinie oraz mediator przy tamtejszym Sądzie Okręgowym, orędownik dialogi międzyreligijnego. Chorował na COVID-19. Zmarł 29 XI 2020.

* * *

Ludwik Bogacz (1930–2020) – kombatant, jeden z ostatnich uczestników Młodzieżowego Ruchu Oporu (tajnej organizacji antykomunistycznej powołanej w 1948 roku w Tarnobrzegu), w 1959 roku skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy na dwa lata więzienia, po odbyciu kary wcielony Wojskowych Batalionów Pracy i skierowany do przymusowej pracy w kopalni węgla, po 1989 roku zaangażowany w tworzenie struktur Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Zmarł 30 XI 2020.

* * *

Hanna Stadnik ps. „Hanka” (1929–2020) – żołnierz Armii Krajowej, walczyła w 3 kompanii IV Rejonu Obwód Mokotów, sanitariuszka i łączniczka Powstania Warszawskiego, po kapitulacji więziona w obozach w Pruszkowie i Skierniewicach, odznaczona przez Prezydenta RP Krzyżem z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości i przez Prezydenta Niemiec Krzyżem Zasługi na Wstędze Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. W październiku 2020 roku brała udział w Strajku Kobiet. Zmarła 1 XII 2020.

* * *

Bronisław Dankowski (1944–2020) – polityk, samorządowiec i związkowiec, członek i współzałożyciel struktur SLD we Wrześni, poseł na Sejm III i IV kadencji, potem radny miejski Wrześni; w czasach PRL należał do Związku Zawodowego Metalowców, zarządu krajowego Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Komunalnej i Terenowej, członek PZPR. Zmarł 2 XII 2020.

* * *

Alfred Kucharczyk (1937–2020) – gimnastyk, zawodnik i trener, trzykrotny olimpijczyk i wielokrotny reprezentant Polski w wieloboju drużynowym i gimnastycznym. Po zakończeniu kariery trener, m.in. złotego medalisty olimpijskiego Leszka Blanika. Chorował na COVID-19. Zmarł 2 XII 2020.

* * *

Jacek Włodyga (1941–2020) – skoczek narciarski i konstruktor skoczni, sędzia i działacz sportowy, absolwent inżynierii sanitarnej na Politechnice Wrocławskiej, brązowy medalista Mistrzostw Polski juniorów, autor profili skoczni w Austrii, Zakopanem, Karpaczu i Wiśle, członek Zarządu Polskiego Związku Narciarskiego, Międzynarodowej Federacji Narciarskiej, przez 12 lat pełnił funkcję starosty jeleniogórskiego uhonorowany nagrodą Centrum im. Adama Smitha „Najbardziej Podziwiany Starosta 2008 r.” Chorował na COVID-19. Zmarł 3 XII 2020.

* * *

Alina Gawlikowska-Świerczyńska (1921–2020) – lekarz pulmonolog i anestezjolog, w czasie wojny więźniarka Pawiaka i obozu w Ravensbrück, gdzie spędziła cztery lata. Zmarła 4 XII 2020.

* * *

Prof. Wojciech Zabłocki (1930–2020) – architekt, absolwent krakowskiej AGH, znawca architektury sportowej i twórca wielu obiektów, profesor zwyczajny i wykładowca akademicki; szermierz szablista, indywidualny mistrz świata juniorów (1953), w zawodach seniorów trzykrotny medalista igrzysk olimpijskich (dwa srebrne i jeden brązowy) i czterokrotny uczestnik, dziewięciokrotny medalista mistrzostw świata, pięciokrotny zdobywca tytułu mistrza Polski, znawca broni białej i szermierki historycznej, autor książek z dziedziny architektury i historii szermierki; odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Ecce Homo. Prywatnie był mężem aktorki Aliny Janowskiej oraz ojcem Michała Zabłockiego, poety i reżysera. Zmarł 5 XII 2020.

* * *

Henryk Kukier (1930–2020) – bokser, trener i działacz sportowy, mistrz Europy w wadze muszej (1953), czterokrotnie reprezentował Polskę na mistrzostwach Europy, trzykrotnie startował w igrzyskach olimpijskich, sześciokrotnie zdobył tytuł mistrza Polski i raz wicemistrza. Chorował na COVID-19. Zmarł 5 XII 2020.

* * *

Henryk Zieliński (1928–2020) – redaktor i krytyk filmowy, wieloletni członek Stowarzyszenia Filmowców Polskich, redaktor naczelny pism „Ekran” i „Film na świecie”, dyrektorem festiwali filmowych w Gdańsku i w Krakowie, pracował w TVP, gdzie kierował Wytwórnią Programów i Filmów Telewizyjnych POLTEL oraz Biurem Współpracy Zagranicznej, współtworzył Polską Federację Dyskusyjnych Klubów Filmowych i był jej sekretarzem generalnym. Zmarł 5 XII 2020.

* * *

Zbigniew Leraczyk (1954–2020) – aktor, absolwent Wydziału Aktorskiego krakowskiej PWST, od 1979 roku związany z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu i były jego dyrektor, często obsadzany w roli amantów, miał w dorobku kilkanaście epizodycznych ról filmowych i trzy występy w spektaklach Teatru Telewizji. Zmarł 6 XII 2020.

* * *

Katarzyna Łaniewska (1933–2020) – aktorka teatralna i filmowa, występowała na deskach teatrów warszawskich: Dramatycznego, Narodowego, Polskiego, Ateneum i Ochoty, ma na swoim koncie ponad 80 ról w filmach fabularnych, serialach i dubbingach, uwielbiana przez widzów babcia Józia z Plebanii czy mama Kasi Solskiej w kultowym filmie Kogel mogel. Przeżyła Powstanie Warszawskie, po wojnie wstąpiła do harcerstwa, w czasie studiów należała do ZMP, a potem do PZPR; pod koniec lat 70. Związała się z opozycją antykomunistyczną, współtworzyła struktury „Solidarności” w Teatrze Ateneum, prowadziła działalność podziemną w latach 80., współpracowała z ks. Jerzym Popiełuszką, w ostatnich latach wspierała działania Prawa i Sprawiedliwości, od 2013 roku publicystka tygodnika „Sieci”. Odznaczona m.in. Krzyżem Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarła 6 XII 2020.

* * *

Janusz Sanocki (1954–2020) – dziennikarz, polityk i samorządowiec, w latach 1977–1979 członek PZPR, potem działacz opozycji antykomunistycznej, od 1980 roku w „Solidarności”, delegat na I Krajowy Zjazd w Gdańsku, internowany w stanie wojennym od 13 grudnia 1981 do 10 grudnia 1982 roku, w 1985 roku aresztowany za działalność opozycyjną i sądzony, współtworzył Komitet Obywatelski, należał do KLD i UPR, orędownik Jednomandatowych Okręgów Wyborczych i prezes Stowarzyszenia na rzecz JOW, burmistrz Nysy w latach 1998–2001, poseł na Sejm VIII kadencji wybrany z listy Kukiz’15. Chorował na COVID-19. Zmarł 7 XII 2020.

* * *

Jerzy Ksawery Zalewski (1927–2020) – magister inżynier, absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, żołnierz Armii Krajowej, ostatni żyjący szwoleżer ze szwadronu sandomierskiego 1 Pułku Szwoleżerów utworzonego podczas akcji „Burza”, po wojnie zajmował się planowaniem gospodarczym oraz budową i rozwojem fabryki części samochodowych w Łomiankach. Był synem przedwojennego urzędnika konsularnego i dyplomaty rtm. Ksawerego Józefa Karola Zalewskiego oraz ojcem posła Pawła Zalewskiego. Chorował na COVID-19. Zmarł 7 XII 2020.

* * *

Prof. Zbigniew Oziewicz (1941–2020) – fizyk, absolwent fizyki matematycznej w Leningradzie (ob. Sankt Petersburg), profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, od 1993 roku na Universidad Nacional Autónoma de México w Meksyku, a od 2008 także na University of Texas w San Antonio. Od 1977 roku działacz opozycji antykomunistycznej, współpracownik redakcji „Biuletynu Dolnośląskiego”, po 13 grudnia 1981 roku współorganizator podziemnego RKS, potem Solidarności Walczącej, członek Rady Politycznej SW i redakcji pisma „Solidarność Walcząca”, internowany, aresztowany i sądzony za działalność podziemną, zwolniony na mocy amnestii. Po 1989 roku stażysta na uniwersytetach europejskich, amerykańskich i południowo-amerykańskich, autor licznych publikacji z fizyki teoretycznej i matematycznej. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Od 17 lat mieszkał w Meksyku. Zmarł 8 XII 2020.

* * *

Henryk Bardijewski (1932–2020) –dramaturg, prozaik i satyryk, autor opowiadań, bajek dla dzieci oraz tekstów dla kabaretów literackich, ma w swoim dorobku 150 słuchowisk radiowych, ponad 30 sztuk teatralnych i telewizyjnych, jego słuchowiska realizowane były w rozgłośniach radiowych w Niemczech, Włoszech, Wielkiej Brytanii, Czechach, Słowenii, Słowacji, Bułgarii, Norwegii, Chorwacji, a sztuki grane na deskach teatrów w Gdańsku, Wrocławiu, Warszawie, Krakowie, Łodzi, Gnieźnie i Przemyślu. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 9 XII 2020.

* * *

Dariusz Malinowski (1965–2020) –basista i wokalista punkowej i nowofalowej grupy „Siekiera”, nagrodzony na festiwalu w Jarocinie w 1984 roku, gdzie zyskał popularność, ma na swoim koncie słynny album Nowa Aleksandria. Zmarł 12 XII 2020.

* * *

Piotr Krajewski (1956–2020) – wrocławianin, znany projektant gwiazd, autor tekstów nt. sztuki współczesnej i problematyki nowych mediów, współtwórca Międzynarodowego Biennale Sztuki Mediów WRO i jego dyrektor artystyczny od pierwszej edycji w roku 1989, główny kurator Centrum Sztuki WRO. Zmagał się z chorobą nowotworową. Zmarł 12 XII 2020.

* * *

Zdzisław Maj (1956–2020) – filmowiec i dokumentalista życia Kościoła wrocławskiego, założyciel i twórca Telewizji Rodzina, internetowej telewizji Archidiecezji Wrocławskiej i współtwórca TV Pielgrzymka, współpracował z Radiem Rodzina, tworząc materiały filmowe, ostatnio jego materiały pojawiały się w telewizji EWTN Polska. Zmarł 13 XII 2020.

* * *

Andrzej Janowski (1935–2020) – wykładowca akademicki, instruktor harcerski, współtwórca 1. Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. Romualda Traugutta „Czarna Jedynka”, twórca programu i komendant Akcji Warmia i Mazury, przewodniczący Niezależnego Ruchu Harcerskiego w 1981 roku; działacz „Solidarności” i przewodniczący Zespołu Oświaty Niezależnej w latach osiemdziesiątych, uczestnik obrad „Okrągłego Stołu”, wiceminister edukacji w pierwszych latach III RP, jeden z fundatorów i przewodniczący rady Fundacji Edukacja dla Demokracji. Zmarł 13 XII 2020.

* * *

Kpt. Jan Laszczak ps. „Lis” , „Zbigniew” (1929–2020) – łącznik w zgrupowaniu NSZ kpt H. Flamego „Bartka”, współpracownik w grupie J. Kołodzieja „Wichury”. Zmarł 13 XII 2020.

* * *

Prof. Andrzej Mróz (1947–2020) – śpiewak operowy, interpretator rosyjskiego repertuaru, profesor nauk muzycznych, prowadził klasy śpiewu solowego na Akademii Muzycznej w Poznaniu i w Łodzi, przez wiele lat był związany jako solista z Teatrem Wielkim w Warszawie, zdobywał laury na międzynarodowych konkursach wokalnych w Monachium (wyróżnienie, 1970), Genewie (II nagroda, 1971) i Amsterdamie (I nagroda, 1977). Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 13 XII 2020.

* * *

Piotr Machalica (1955–2020) – aktor teatralny i filmowy, występował na deskach Teatru Warszawskiego, uznany i nagradzany wykonawca piosenki aktorskiej, w latach 2006–2018 dyrektor Teatru im. Mickiewicza w Częstochowie, zagrał w blisko stu filmach fabularnych i serialach oraz udzielił swego głosu w dwunastu dubbingach. Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Chorował na COVID-19. Zmarł 14 XII 2020.

* * *

Hanna Stankówna (1938–2020) – aktorka teatralna i filmowa, występowała na deskach Teatru Polskiego w Warszawie, zagrała w około pięćdziesięciu spektaklach Teatru Telewizji, Teatru Polskiego Radia oraz w ponad sześćdziesięciu filmach fabularnych i serialach telewizyjnych, takich jak Samotność we dwoje, Trędowata, Seksmisja, Panna z mokrą głową, 07 zgłoś się, Barwy szczęścia czy Na Wspólnej. Zmarła 14 XII 2020.

* * *

Wojciech Stachurski (1955–2020) – autor tekstów, kompozytor, muzyk i producent muzyczny, scenarzysta, twórca zespołu country „U Ojca”, autor ponad 350 tekstów piosenek oraz muzyki, jego utwory znalazły się na ponad stu krążkach, tworzył piosenki dla dzieci i prowadził wiele zespołów dziecięcych i młodzieżowych. Chorował na COVID-19. Zmarł 15 XII 2020.

* * *

Ks. Jerzy Steckiewicz (1954–2020) – proboszcz parafii pw. św. Wojciecha Adalberta w Kaliningradzie od 1991 roku (uzyskał zgodę na pracę duszpasterską w Apostolskiej Administraturze dla katolików obrządku łacińskiego w europejskiej części Rosji), twórca pierwszej w Rosji katolickiej rosyjskojęzycznej gazety „Kaliningradskij Katoliczeskij Wiestnik”, z konsulem Janem Kostrzakiem założył w 1995 roku pismo dla Polaków „Głos znad Pregoły”, autor książki Kościół katolicki w obwodzie kaliningradzkim w latach 1945–2009. Zmarł 15 XII 2020.

* * *

Mieczysław Madejski ps. „Marek” (1923–2020) – inżynier, żołnierz Armii Krajowej, oficer Batalionu „Zośka”, wraz z batalionem uwolnił 350 Żydów z obozu „Gęsiówka”, powstaniec warszawski, po wojnie pracował przy odbudowie Warszawy, od 1969 roku na emigracji w USA, od 1996 roku prezes nowojorskiego oddziału Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, uczestniczył w pracach Muzeum Powstania Warszawskiego. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Zmarł 16 XII 2020.

* * *

Prof. Wacław Szybalski (1921–2020) – biotechnolog, mikrobiolog i genetyk, jeden z pionierów badań nad ludzkim genomem, mapowania DNA oraz zastosowania tych okryć m.in. w onkologii, profesor onkologii na uniwersytecie w Medison w stanie Wisconsin (1960–2003), pochodzący ze szlacheckiej rodziny inteligenckiej we Lwowie; w czasie okupacji niemieckiej pracował w Instytucie Badań nad Tyfusem prof. Rudolfa Weigla jako kierownik grupy karmicieli wszy, po wojnie wyjechał do Kopenhagi, gdzie pracował nad genetyką drożdży, a w 1960 roku osiadł w USA. Autor przełomowych odkryć naukowych, które przyczyniły się do odkrycia struktury i funkcji DNA oraz do postępów w mikrobiologii, biologii komórkowej, genetyce i onkologii molekularnej, współodkrywca przeciwciał monoklonalnych, stosowanych w leczeniu chorób autoimmunologicznych, nowotworowych, a także wirusowych jak COVID-19, kilkakrotnie nominowany do nagrody Nobla.  Zmarł 16 XII 2020.

* * *

Maciej Grubski (1968–2020) – polityk Platformy Obywatelskiej, senator VII, VIII i IX kadencji, zawieszony w prawach członka partii we wrześniu 2018 roku w związku z wywiadem, którego udzielił portalowi rosyjskiej agencji rządowej Sputnik, zrzekł się członkostwa w PO i klubie senatorskim; nie startował w wyborach w 2019 roku. Chorował na COVID-19. Zmarł 17 XII 2020.

* * *

Krzysztof Bulski (1987–2020) – szachista, arcymistrz szachowy i wielokrotny mistrz Polski w szachach błyskawicznych, od 2005 roku reprezentował barwy Hetmana Katowice, w jego barwach sześć razy zdobywał tytuł drużynowego mistrza Polski, cztery razy był drużynowym mistrzem Polski w szachach błyskawicznych, zdobył też dwa srebrne medale Akademickich Mistrzostw Świata, od 2012 roku był arcymistrzem szachowym, w lipcu 2012 roku z rankingiem 2554 był 15. szachistą Polski. Zmarł 17 XII 2020.

* * *

Michał Marusik (1951–2020) – polityk, poseł do Parlamentu Europejskiego VIII kadencji, w latach 2015–20117 prezes Kongresu Nowej Prawicy, członek „Solidarności” w latach 80., uczestnik strajków w Rafinerii Gdańskiej i redaktor zakładowych pism związkowych, od 1992 roku członek UPR, a w 1994 roku Klubu Zachowawczo-Monarchistycznego. Zmarł 18 XII 2020.

* * *

Maciej Krogulski (1944–2020) – operator telewizyjny, absolwent Łódzkiej Szkoły Filmowej, współtwórca Panoramy, uczestniczył w misjach wojennych, przeżył katastrofę śmigłowca w Iraku, dokumentował pielgrzymki Jana Pawła II, towarzyszył Markowi Kamińskiemu i Janowi Meli w wyprawie na biegun południowy. Zmarł 18 XII 2020.

* * *

Maria Piątkowska (1931–2020) – lekkoatletka, uprawiała sprint i bieg przez płotki, a także skok w dal i wieloboje, trzykrotna uczestniczka igrzysk olimpijskich (Helsinki 1952, Rzym 1960, Tokio 1064) i trzykrotna Mistrzostw Europy (Berno 1954, Sztokholm 1958, Belgrad 1962), potrójna medalistka na Mistrzostwach Europy (złoto i brąz w Belgradzie w 1962 roku i brąz w Sztokholmie w 1958 roku), odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 19 XII 2020.

* * *

Prof. Lutosław Wolniewicz (1930–2020) – fizyk, specjalista z dziedziny fizyki kwantowej, twórca szkoły obliczeń atomowo-molekularnych, twórca teorii efektów nieadiabatycznych drobin, perturbacyjno-wariacyjnej metody obliczeń oraz nowego, stabilnego algorytmu, a także nowej metody opisu rozpraszania atomu na drobinie dwuatomowej, wykładowca jako visiting professor uniwersytetów kanadyjskich, niemieckich i szwajcarskich. Brat filozofa prof. Bogusława Wolniewicza. Zmarł 19 XII 2020.

* * *

Władysław Rosiński ps. „Zapałka” (1926–2020) – uczestnik Powstania Warszawskiego, jako strzelec służył w 6. kompanii „Jeremi” – II batalionu „Lecha Grzybowskiego”– zgrupowania „Chrobry II Armii Krajowej w Śródmieściu Północnym, po powstaniu deportowany do obozu w Lipsku, a następnie do fabryki Richtera. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 19 XII 2020.

* * *

Bogusław Lewandowski (1945–2020) – jeden z najbardziej znanych uczestników teleturniejów TVP, takich jak „Jeden z dziesięciu”, „Va Banque” czy „Miliard w rozumie”, miał na swoim koncie aż sześć zwycięstw, imponował wszechstronną wiedzą z wielu dziedzin. W szpitalu, gdzie przebywał w związku z rozedmą płuc, zachorował na COVID-19. Zmarł 19 XII 2020.

* * *

Stanisław Poburka (1930–2020) – siatkarz i trener siatkówki, architekt pierwszego polskiego medalu olimpijskiego w grach zespołowych, trener m.in. żeńskiej reprezentacji Polski, z którą zdobył brązowe medale mistrzostw świata w 1962 roku, wicemistrzostwa Europy w 1963 roku i brązowego medalu igrzysk olimpijskich w 1964 roku; prowadził żeńską reprezentację Meksyku, z którą zdobył siódme miejsce na igrzyskach olimpijskich w 1968 roku. Zmarł 20 XII 2020.

* * *

Tadeusz Górczyk (1961–2020) – polityk i samorządowiec, opozycjonista w czasach PRL, w latach 80 działacz NZS, poseł na Sejm I kadencji (1991–1993) wybrany z listy PC, od 2007 roku sekretarz miasta Jasło, w latach 90. zakładał komercyjne stacje radiowe, w 2009 roku kierował regionalnym ośrodkiem TVP Rzeszów, do 2006 roku członek PiS, później w Przymierzu Samorządowym Prawicy, od 2017 roku sekretarz gminy Tarnowiec. Zmarł 21 XII 2020.

* * *

Wojciech Borowik (1956–2020) – prawnik, polityk, poseł na Sejm II kadencji wybrany z list Unii Pracy, działacz opozycji demokratycznej w PRL, członek KOR, NZS i „Solidarności”, internowany w stanie wojennym, w 1989 roku zastępca dyrektora Komitetu Obywatelskiego, współzałożyciel Unii Pracy, wieloletni prezes Stowarzyszenia Wolnego Słowa, wiceprezes GUS w latach 2002–2004, w 2007 stanął na czele Zespołu ds. Budowy Muzeum Komunizmu w Warszawie, członek Rady Programowej Polskiego Radia. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Chorował na COVID-19. Zmarł 21 XII 2020.

* * *

Władysław Wiesław Łagodziński (1937–2020) – statystyk i socjolog, związany z GUS od 1968 roku, w latach 1993–2004 rzecznik prasowy tej instytucji i dyrektor Departamentu Informacji, autor i organizator ok. 250 badań ankietowych GUS oraz ponad 400 artykułów i opracowań, w tym 15 książek i licznych ekspertyz, m.in. dla Sejmu RP, Senatu RP. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 22 XII 2020.

* * *

Mirosław Pietkiewicz (1933–2020) – nestor polskich organistów, związany z łódzką Akademią Muzyczną, w której prowadził klasę organów i pełnił funkcje prorektora oraz kierownika Katedry Organów, Klawesynu i Muzyki Dawnej. Był pierwszym wykonawcą ponad 20 utworów polskich kompozytorów współczesnych i konsultantem budowy organów w Toruniu, Bydgoszczy, Inowrocławiu i Łodzi. Odznaczony m.in. Krzyżem  Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 22 XII 2020.

* * *

Roman Berger (1930–2020) – muzyk, pianista, kompozytor, filozof muzyki. W 1952 roku zmuszony przenieść się wraz z rodziną do Bratysławy wskutek represji stalinowskich. Mieszkał i tworzył na Słowacji. W latach 1980–1991 pracował w Instytucie Historii Sztuki Słowackiej Akademii Nauk, gdzie prowadził razem z matematykiem Beloslavem Riečanem seminaria nt. zastosowania matematyki w muzyce pt. „Muzyka i matematyka”. Zmarł 22 XII 2020.

* * *

Piotr Miks (1943–2020) – muzyk, autor tekstów, wokalista, popularyzator polskiego rock’n’rolla, założyciel i lider zespołów Zielono-Czarni oraz Wehikuł Czasu, współpracował z Mirą Kubasińską i Katarzyną Sobczyk. Odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 22 XII 2020.

* * *

Ppłk Stanisław Brzosko ps. „Socha” (1922–2020) – uczestnik kampanii wrześniowej w OLP Białystok jako ochotnik w obronie Grodna, żołnierz Armii Krajowej , początkowo w batalionie ZWZ „Vistula” (późniejszy „Kiliński”), w 2. kompanii „Szarych Szeregów” jako dowódca plutonu, a od sierpnia 1944 roku dowódca 2. kompanii, uczestnik Powstania Warszawskiego, legendarny obrońca PASTY. Po upadku powstania w niewoli niemieckiej, po wojnie w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie, do Warszawy wrócił w 1947 roku. W 2014 roku awansowany do stopnia podpułkownika. Odznaczony m.in. Krzyżem Virtuti Militari i Krzyżem Walecznych. Zmarł 22 XII 2020.

* * *

Piotr Ryckowski (1966–2020) – muzyk, realizator wizji TVN i TVN24, związany ze stacją od początku jej istnienia, wcześniej przez wiele lat pracował w teatrze. Zmarł 23 XII 2020.

* * *

Jadwiga Kwapich-Mateńko (1933–2020) – dziennikarka telewizyjna, pierwsza reporterka „Telewizyjnego Kuriera Warszawskiego”, który ukazuje się pod tym samym tytułem nieprzerwanie od 9 listopada 1958 roku (obecnie nadawany w TVP3 Warszawa). Odznaczona m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 24 XII 2020.

* * *

Izabela Dzieduszycka (1928–2020) – ekonomistka, działaczka społeczna i katolicka, założycielka i prezes stowarzyszenia Przymierze Rodzin, związana z Fundacją Pro Publico Bono; w czasie II wojny światowej łączniczka Armii Krajowej, w młodości dwukrotna mistrzyni Polski w tenisie stołowym. W stanie wojennym zwolniona z pracy w przemyśle stoczniowym z przyczyn politycznych, działała w Prymasowskim Komitecie Pomocy Internowanym. Zmarła 24 XII 2020.

* * *

Prof. Ariadna Gierek-Łapińska (1938–2020) – okulistka, legenda polskiej okulistyki, uratowała wzrok tysiącom ludzi, od 1988 roku dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 5 Śląskiej Akademii Medycznej, a także kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki Śląskiej Akademii Medycznej, jako pierwsza w kraju wprowadziła mikrochirurgię w operacjach oka (jej patentami są m.in. przyrząd do usuwania ferromagnetycznych ciał obcych z oka, nóż mikrochirurgiczny, zwłaszcza do zabiegów okulistycznych i skalpel okulistyczny), przedstawicielka Polski w Komitecie Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego (1976–1982); jej pierwszym mężem był Adam Gierek – syn pierwszego sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka. Zmarła 26 XII 2020.

* * *

Andrzej Fedorowicz (1965–2020) – dziennikarz i pisarz, historyczny, związanyin. z „Super Expressem”, „Faktem”, „Focusem”, „Polityką”, a także z miesięcznikami historycznymi – „Newsweek Historia”, „Uważam Rze Historia” czy „wSieci Historii” oraz z tygodnikiem „Najwyższy Czas”, autor kilkunastu książek i słuchowisk radiowych. Współpracował z organizacjami pozarządowymi i prowadził szkolenia. Zmarł 26 XII 2020.

* * *

Bronisława Kowalska (1955–2020) – polityk, nauczycielka i wykładowca akademicki, doktor nauk społecznych, poseł na Sejm II, III i IV kadencji (1993–2005) i eurodeputowana V kadencji, wybrana z list SLD, od 1990 roku w SdRP (kierowała strukturami wojewódzkimi tej partii), a od 1999 członek SLD. Chorowała na COVID-19. Zmarła 26 XII 2020.

* * *

Stanisław Remuszko (1948–2020) – dziennikarz, publicysta i socjometra, w latach 80. publikował w prasie podziemnej, po 1989 roku dziennikarz „Gazety Wyborczej” (odszedł po 1,5 roku i opisał ewolucję tego pisma w książce Gazeta Wyborcza. Początki i okolice), twórca i właściciel Biura Badania Opinii Ulicznej „Sonda”, jako wolny strzelec publikował w wielu mediach, regularnie współpracując m.in. z „Czasem Krakowskim”, „Kurierem Polskim”, Radiem WAWa, „Tygodnikiem „Solidarność”, „Nowym Państwem” i redakcją polską Szwedzkiego Radia, pomysłodawca i założyciel kilku stowarzyszeń. Zmarł 26 XII 2020.

* * *

Ks. Andrzej Maryniarczyk SDB (1950–2020) – duchowny katolicki, salezjanin, filozof i metafizyk, profesor nauk humanistycznych, związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, uczeń o. prof. Mieczysława Krąpca OP, wieloletni kierownik Katedry Metafizyki KUL, współtwórca i redaktor naczelny Powszechnej Encyklopedii Filozofii. Chorował na COVID-19. Zmarł 27 XII 2020.

* * *

Mieczysław Morański (1960–2020) – aktor teatralny, telewizyjny i dubbingowy, występował na deskach Teatru Polskiego i Teatru Dramatycznego w Warszawie, a od 1994 roku związany był z warszawskim Teatrem Rampa, sporadycznie pojawiał się w serialach, takich jak: Ojciec Mateusz, M jak miłość, Ranczo czy Komisarz Alex, największą popularność przyniosły mu role dubbingowe (prawie 200 produkcji), udzielał głosu m.in. Asteriksowi, a także w filmach animowanych czy w grze „Wiedźmin”. Chorował na COVID-19. Zmarł 27 XII 2020.

* * *

Maria Gąsienica Bukowa-Kowalska (1936–2020) – biegaczka narciarska i instruktorka narciarstwa, uczestniczka zimowych igrzysk olimpijskich w Cortina d’Ampezzo w 1956 roku, pięciokrotna mistrzyni Polski. Do jej największych sukcesów należało czwarte miejsce na Mistrzostwach Świata w Lahti (1958) oraz piąte miejsce na olimpiadzie w Cortina d’Ampezzo w sztafetach 3 x 5 km. Zmarła 27 XII 2020.

* * *

Zbigniew Pocialik (1945–2020) – piłkarz grający jako bramkarz i trener piłkarski, zawodnik Gwardii Warszawa, Polonii Bydgoszcz i belgijskiego klubu Beveren, jako trener szkolił bramkarzy reprezentacji Polski za kadencji Janusza Wójcika. Zmarł 27 XII 2020.

* * *

O. Włodzimierz Zatorski OSB (1953–2020) – mnich opactwa benedyktyńskiego w Tyńcu, absolwent fizyki na Uniwersytecie Jagiellońskim, działacz opozycji demokratycznej w PRL, więziony w latach 1975–1976 za działalność opozycyjną, założyciel i wieloletni dyrektor TYNIEC Wydawnictwa Benedyktynów, przeor klasztoru benedyktynów w Tyńcu w latach 2005–2009, mistrz nowicjatu (2010–2013) i szafarz opactwa (2013–2019), prefekt oblatów tynieckich w latach 2002–2019, autor wielu książek o tematyce religijnej, ceniony kaznodzieja i kierownik duchowy, w ostatnim czasie zaangażowany w działalność Fundacji „Opcja Benedykta”. Chorował na COVID-19. Zmarł 28 XII 2020.

* * *

Alfons Kułakowski (1927–2020) – malarz, postimpresjonista i pejzażysta, dzieciństwo i młodość spędził na Syberii, gdzie został wywieziony wraz z rodziną, w 1944 roku uciekł do Kazachstanu; członek Związku Plastyków ZSRR, jego prace jego były wystawiane w Moskwie, Leningradzie, Samarze i innych miastach Rosji, był głównym malarzem Fundacji Sztuki i rektorem Szkoły Reklamy w Samarze. W 1997 roku wrócił do Polski jako repatriant i uzyskał polskie obywatelstwo. Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 28 XII 2020.

* * *

Ppłk Edmund Baranowski ps. „Jur” (1925–2020) – publicysta, żołnierz Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, powstaniec warszawski z Batalionu „Miotła” Zgrupowania „Radosław”, przeszedł szlak bojowy od Woli przez Muranów, Stare Miasto, Czerniaków do Śródmieścia. W niewoli niemieckiej od października 1944 do sierpnia 1945 roku; wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, Sekretarz Generalny Rady Fundacji „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, członek Rady Powierniczej Muzeum Powstania Warszawskiego, prezes Rady Fundacji „Warszawa Walczy 1939–1945” i członek zespołu redakcyjnego „Wielkiej Ilustrowanej Encyklopedii Powstania Warszawskiego” autor i recenzent wielu publikacji o tematyce powstańczej. Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 29 XII 2020.

* * *

Ks. prof. Roman Dzwonkowski (1930–2020) – duchowny katolicki, pallotyn, socjolog, profesor nauk społecznych, specjalista w dziedzinie historii Kościoła katolickiego w ZSRR i socjologii grup etnicznych, autor fundamentalnych prac o zbrodniach Sowietów, związany z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim, członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności, publicysta m.in. Radia Maryja, członek Komitetu Obrony Dobrego Imienia Polski i Polaków. Zmarł 30 XII 2020.

* * *

Wojciech Grodzki (1966–2020) – sędzia żużlowy, arbiter imprez krajowych i międzynarodowych, był sędzią głównym wielu meczów żużlowej ekstraligi, sędziował turnieje Grand Prix i eliminacje mistrzostw świata. Zmarł 30 XII 2020.

* * *

O. Maciej Zięba OP (1954–2020) – dominikanin, z wykształcenia fizyk, teolog, doktor filozofii, publicysta, znawca katolickiej nauki społecznej i nauczania Jana Pawła II. W latach studenckich działacz katolicki, organizator pierwszego Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu, od lat 70. w opozycji antykomunistycznej, w 1980 roku ekspert dolnośląskiej „Solidarności”, doradca MKS i MKZ, pomysłodawca i pierwszy redaktor naczelny biuletynu „Solidarność Dolnośląska”, dziennikarz „Tygodnika Solidarność”. Od 1981 roku w zakonie dominikanów, święcenia przyjął w 1987 roku, w latach 1990–1995 dyrektor dominikańskiego wydawnictwa „W drodze”, założyciel i dyrektor Instytutu Tertio Millenio w Krakowie, w latach 1998–2006 prowincjał polskiej prowincji dominikanów, z nominacji Jana Pawła II członek Synodu Biskupów Europy i konsultor Papieskiej Rady Iustitia et Pax, w latach 2007–2010 dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, prowadzący i współprowadzący liczne programy w TVP, TVP Kultura, TVP Historia i Religia TV, członek Komisji Trójstronnej i Rady Programowej Polsko-Rosyjskiego Forum Dialogu Obywatelskiego, współzałożyciel Ośrodka Myśli Politycznej w Krakowie, członek Rady Programowej Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie; stypendysta Uniwersytetu Eichstått, Katolickiego Uniwersytetu w Waszyngtonie i American Enterprice Institute w Waszyngtonie, wygłaszał gościnne wykłady na wyższych uczelniach w Polsce, USA, Niemczech, Włoszech, Czechach, Litwie, Estonii i na Ukrainie, autor kilkunastu książek oraz licznych artykułów naukowych i publicystycznych. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Solidarności oraz pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 31 XII 2020.

* * *

Jolanta Fedak (1960–2020) – polityk, politolog, minister pracy i polityki społecznej w rządzie Donalda Tuska (2007–2011), posłanka na Sejm IX kadencji, w PSL od początku lat 90., w latach 2005–2012 wiceprezes Naczelnego Komitetu Wykonawczego tej partii, z rekomendacji PSL wicewojewoda lubuski (2001–2003), radca prezesa ZUS, w latach 2015–2017 szef Wojewódzkiego Funduszu Gospodarki Wodnej i Ochrony Środowiska w Zielonej Górze. Odznaczona pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 31 XII 2020.

* * *

Bogdan Kułakowski (1956–2020) – lekarz, dyrektor szpitala w Nowym Dworze Gdańskim, wieloletni radny powiatu malborskiego, w latach 2014–2018 przewodniczący rady, a od 2018 roku członek Zarządu Powiatu Malborskiego, prezes Malborskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Chorował na COVID-19. Zmarł 31 XII 2020.

* * *

Józefa Mielnik (1933–2021) – opozycjonistka w latach 80., współtworzyła „Solidarność” na olsztyńskiej Akademii Rolniczo-Technicznej, gdzie pracowała jako adiunkt, członek Krajowej Komisji Wyborczej „Solidarności” w Gdańsku, w stanie wojennym więziona przez kilka miesięcy w areszcie w Ostródzie, organizatorka kolportażu prasy podziemnej oraz książek ukazujących się poza cenzurą, gospodyni spotkań działaczy podziemia w swojej kawalerce znanych pod nazwą „Placki u Ziuty”. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 1 I 2021.

* * *

Eleonora Sikora OV (1963–2021) – wykładowca gorzowskiej AWF w Zamiejscowym Wydziale Kultury Fizycznej w Gorzowie, doktor nauk o kulturze fizycznej, piłkarka nożna, dwukrotna mistrzyni Polski i pięciokrotna mistrzyni kraju, wystąpiła w reprezentacji Polski w meczu z Czechosłowacją w 1968 roku, trener piłki nożnej dziewcząt TKKF Stilon Gorzów oraz społeczna trenerka dzieci, od lutego 2009 roku włączona do grona dziewic konsekrowanych. Zmarła 2 I 2021.

* * *

Aleksandra Szemioth (1936–2021) – prezes krakowskiego oddziału Związku Sybiraków, który współtworzyła po 1989 roku, jako dziecko wywieziona z matką i siostrami do Kazachstanu w 1940 roku (do Polski wróciły w 1946 roku), gromadziła zbiory archiwalne, prowadziła prelekcje, dzięki niej opublikowano m.in. kilkanaście tomów wspomnień zesłańców i więźniów sowieckich. Uhonorowana nagrodą Świadek Historii przyznawaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Zmarła 4 I 2021.

* * *

Bp Antoni Stankiewicz (1935–2021) – duchowny diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, prawnik i teolog, jeden z najwybitniejszych na świecie specjalistów prawa kanonicznego, profesor zwyczajny, w latach 1961–1965 notariusz i wiceoficjał Sądu Kościelnego, a potem notariusz Kurii Biskupiej w Gorzowie, od 1978 roku sędzia Roty Rzymskiej, od 1984 roku konsultor Kongregacji ds. Duchowieństwa, dwa lata późnij członek Komisji dla Adwokatów, od 2000 roku sędzia w Trybunale Apelacyjnym, a od 1995 do 2000 roku przewodniczący Państwa Watykańskiego, dziekan Roty Rzymskiej w latach 2004–2012 mianowany przez Jana Pawła II, biskup tytularny Nova Petre, członek Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych od 2010 roku,, a od 2012 roku  członek Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej. doktor honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Chorował na COVID-19. Zmarł 4 I 2021.

* * *

Ppor. Lidia Lwow-Eberle ps. „Ewa” „Lala” (1920–2021) – archeolog, żołnierz Armii Krajowej, w 1943 roku w oddziale partyzanckim ppor. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, potem sanitariuszka w 5 Brygadzie Wileńskiej mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” (po śmierci jego żony towarzyszka życia i narzeczona majora), po wojnie w partyzantce niepodległościowej u boku „Łupaszki”, w 1948 roku aresztowana i skazana na dożywocie, wyszła na wolność w 1956 roku; w III RP działaczka kombatancka w środowisku byłych żołnierzy AK. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 5 I 2021.

* * *

Edward Gnat (1940–2021) – technik rolniczy, polityk i samorządowiec, działacz ZSL i PSL, poseł na Sejm PRL IX kadencji z puli ZSL oraz na Sejm RP II kadencji z listy PSL, działacz powiatowych struktur kółek rolniczych, członek Rady KRUS, radny sejmiku łódzkiego w latach 1998–2006. Chorował na COVID-19. Zmarł 6 I 2021.

* * *

Ks. mitrat Jerzy Mackiewicz (1942–2021) – wieloletni proboszcz parafii Wszystkich Świętych w Białymstoku, wychowawca w Prawosławnym Seminarium Duchownym. wielokrotnie nagradzany za zasługi dla Cerkwi, w tym ostatnio prawem noszenia mitry. Odznaczony orderem św. Równej Apostołom Marii Magdaleny II i III stopnia. Zmarł 6 I 2021.

* * *

Leszek Grala (1963–2021) – działacz samorządu rolniczego, polityk, rolnik, wielokrotny laureat Olimpiad Wiedzy Rolniczej, w latach 1999–2003 wiceprezes Dolnośląskiej Izby Rolniczej, a od 2003 roku prezes, zarządzał firmami  z obszaru rolnictwa, m.in. spółdzielnią „Agro Farm”, prezes oddziału wojewódzkiego Towarzystwa Inicjatyw Społecznych „Nowy Świat”, członek Polskiego Związku Łowieckiego. Wyróżniony statuetką „Dolnośląskie Kłosy” oraz odznaczeniami państwowymi, resortowymi i związkowymi. Chorował na COVID-19. Zmarł 11 I 2021.

* * *

Robert Znajomski (1968–2021) – artysta plastyk, grafik, pedagog, zajmował się malarstwem, rysunkiem, grafiką, fotografią, mail-artem i ex librisami, organizator kilkudziesięciu wystaw indywidualnych, uczestnik ponad 500 wystaw zbiorowych i projektów artystycznych w Polsce i zagranicą, nauczyciel plastyki w szkole podstawowej. Chorował na COVID-19. Zmarł 7 I 2021.

* * *

Krzysztof Śliwiński (1940–2021) – działacz katolicki, uczestnik opozycji demokratycznej w PRL, dyplomata, doktor biologii, adiunkt na UW, w latach 1974–1979 wykładowca na Uniwersytecie Kisangani w Zairze, od lat 60. działacz KIK w Warszawie i członek zarządu klubu, od września 1980 roku w burze zarządu regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”, członek Towarzystwa Kursów Naukowych, internowany przez 12 miesięcy w stanie wojennym, w latach 80. w redakcji miesięcznika „Znak”, członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, ambasador RP w Maroku (1990–1994) i w RPA (2000–2004), szef Departamentu Informacji i rzecznik prasowy MSZ (1994–1995). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polsk. Zmarł 7 I 2021.

* * *

Waldemar Chrostowski (1941–2021) – kierowca ks. Jerzego Popiełuszki, świadek uprowadzenia przez funkcjonariuszy SB kapelana „Solidarności”, udało mu się zbiec z pędzącego samochodu, a jego zeznania przyczyniły się do ujawnienia sprawców zbrodni; w aktach IPN zarejestrowany jako zabezpieczenie operacyjne akcji „Popiel” (inwigilacja ks. Jerzego) pod pseudonimem „Desperat”, w latach 80. pracował w Wyższej Szkole Oficerów Pożarnictwa, skoczek spadochronowy i kaskader. Na przełomie lat 80. i 90. był ochroniarzem Barbary Piaseckiej-Johnson, w 2003 roku wicedyrektor, a później dyrektor Biura Ochrony w Pałacu Kultury i Nauki. Zmarł 7 I 2021.

* * *

Roman Staniewski ps. „Stanisław Kwiatkowski” (1923–2021) – jeden z ostatnich żołnierzy oddziału likwidatorów Armii Krajowej, powstaniec warszawski, żołnierz batalionu „Miotła”, walczył na Woli, Muranowie, Starym Mieście, Czerniakowie i Śródmieściu, ranny w walkach zbrojnych, po 1989 roku kustosz pamięci o „Miotle”. Odznaczony Krzyżem Walecznym i Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari. Zmarł 8 I 2021.

* * *

Andrzej Kwaliński(1953–2021) – urzędnik państwowy, z inspekcją pracy związany od czterech dekad, przechodząc w urzędzie wszystkie szczeble kariery, inżynier elektryk w wykształcenia, absolwent Politechniki Świętokrzyskiej. W latach 2017–2020 zastępca głównego inspektora pracy, a 24 września 2020 roku objął stanowisko Głównego Inspektora Pracy. Zmarł 8 I 2021.

* * *

Ks. Piotr Leśniak (1966–2021) – duszpasterz akademicki, przez dziewięć lat odbywał posługę w Bazylice Archikatedralnej w Szczecinie, związał się z drogą neokatechumenalną podczas trzyletniego pobytu w Irlandii. Oddany młodzieży, organizował letnie „Szkoły Życia”, górskie wyprawy i wyjazdy na Europejskie Spotkania Młodych Taizé. Chorował na COVID-19. Zmarł 8 I 2021.

* * *

Grzegorz Guziński (1975–2021) – wokalista rockowy, związany z wieloma trójmiejskimi kapelami, lider zespołów Flapjack i Hoposapiens, cechą charakterystyczną wydawnictw Flapjack był głos Guzińskiego i opanowana przez niego angielszczyzna, przypominająca amerykańskie grupy muzyczne. Około 2011 roku podjął pracę jako kucharz. Chorował na COVID-19. Zmarł 9 I 2021.

* * *

Bp Adam Dyczkowski (1932–2021) – emerytowany biskup zielonogórsko-gorzowski, doktor filozofii przyrody, w latach 1965–1978 duszpasterz akademicki i kapelan KIK we Wrocławiu, prefekt w LO Sióstr Urszulanek (1968–1978), wykładowca metafizyki, kosmologii i teodycei we wrocławskim seminarium duchownym, biskup pomocniczy wrocławski i wikariusz generalny, odpowiedzialny za duszpasterstwo akademickie, inteligencji, nauczycieli, harcerzy i innych środowisk zawodowych (1978–1992), działał w Dolnośląskim Komitecie Odrodzenia Harcerstwa oraz w Towarzystwie Przyjaciół Ossolineum, a także w Społecznym Komitecie Panoramy Racławickiej, wspierał podziemną „Solidarność” latach 80., od 1992 do 1993 roku biskup pomocniczy legnicki, a od 1993 roku ordynariusz zielonogórsko-gorzowski; w diecezji utworzył Stowarzyszenie Rodzin Katolickich, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży i Akcję Katolicką, przewodniczący Komisji ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia i wiceprzewodniczący Komisji ds. Duszpasterstwa Akademickiego Episkopatu Polski. Doktor honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego i Honorowy Obywatel Gorzowa Wielkopolskiego. Od 2007 roku biskup senior. Chorował na COVID-19. Zmarł 10 I 2021.

* * *

Jerzy Świątek (1949–2021) – ekonomista, samorządowiec, działacz PZPR, prezydent Ostrowa Wielkopolskiego w latach 1985–1990 i 2002–2006, od 1997 roku prezes Ostrowskiego Klubu Biznesmena oraz od roku 2001 prezydent Sejmiku Gospodarczego Powiatu Ostrowskiego. Zmarł 11 I 2021.

* * *

Ks. Marian Rajchel (1937–2021) – egzorcysta archidiecezji przemyskiej, organizator pierwszej w diecezji rozgłośni radiowej „Ave Maria”, proboszcz i budowniczy dwóch kościołów w parafii NMP Królowej Polski w Jarosławiu, a także inicjator wykładów biblijnych, poradnictwa rodzinnego, kuchni dla bezdomnych, świetlicy dla dzieci z rodzin patologicznych, spotkań dla osób starszych, niepełnosprawnych i Anonimowych Alkoholików. Zmarł 12 I 2021.

* * *

Kpt. Jan Jabłoniec ps. „Fiat” (1927–2021) – żołnierz Armii Krajowej z oddziału kpt. Zdzisława Brońskiego ps. „Uskok”, kilkakrotnie ranny w walkach w Lasach Czemiernickich, po wojnie w podziemiu niepodległościowym. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 12 I 2021.

* * *

Ppłk Leszek Mroczkowski „Andrzej” (1931–2021) – żołnierz podziemia antykomunistycznego, członek Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, aresztowany przez UB w 1952 roku po wielomiesięcznym procesie skazany na karę śmierci, zamienioną na 12 lat więzienia; zwolniony na mocy amnestii w 1957 roku. Członek KPN i działacz „Solidarności”, prezes środowiska „Grupy Kampinos” Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, od 2018 roku komendant Krajowej Komendy Głównej WiN – Zrzeszenia Oficerów i Żołnierzy Oddziałów Partyzanckich RP. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarł 14 I 2021.

* * *

Jacek Kraszewski (1956–2021) – skrzypek, dyrygent i kierownik artystyczny Filharmonii Gorzowskiej, w latach 1978–1992 związany z Operą i Operetką w Szczecinie, w latach 1993–1998 dyrygent w Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu, współpracował z Polską Operą Telewizyjną we Wrocławiu, Polskim Teatrem Tańca w Poznaniu i zespołem Ballet Classique de Paris, był dyrektorem artystycznym letnich Międzynarodowych Warsztatów Muzycznych, dyrygentem młodzieżowej Polsko-Niemieckiej Orkiestry Symfonicznej „Pomerania”, w latach 2005–2007 zastępcą dyrektora ds. artystycznych w Operze na Zamku w Szczecinie. W listopadzie 2013 roku został dyrygentem Szczecińskiego Chóru Męskiego „Słowiki 60”. Zmarł 14 I 2021.

* * *

Tadeusz Horbacz (1950–2021) – polityk, samorządowiec, społecznik, działacz opozycji demokratycznej w PRL, internowany w stanie wojennym, członek Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego i Prawicy Rzeczypospolitej, współtwórca Bractwa Świętego Józefa, prezes Rodzin Katolickich, wieloletni radny Gorzowa, w latach 1990–1998 wójt Santoka. Chorował na COVID-19. Zmarł 15 I 2021.

* * *

Prof. Janusz Kopczyński (1953–2021) – oboista, solista i kameralista, od 1983 roku wykładowca Akademii Muzycznej w Łodzi – prowadził klasę oboju. profesor nauk muzycznych, pierwszy oboista Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Łódzkiej, członek Kwintetu Dętego Filharmonii Łódzkiej „Camerata pro Arte” i Tria Stroikowego Filharmonii Łódzkiej, współpracował z orkiestrą Ballet Classique de Paris i orkiestrą Teatru Wielkiego w Łodzi, juror Międzynarodowego Konkursu Muzycznego im. Michała Spisaka w Dąbrowie Górniczej. Zmarł 15 I 2021.

* * *

Szczepan Siekierka (1928–2021) – żołnierz Armii Krajowej i Samoobrony Kresowej, współzałożyciel i prezes Stowarzyszenia Upamiętniania Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów we Wrocławiu, działacz kresowy walczący o pamięć o ofiarach ludobójstwa wołyńsko-małopolskiego, współredagował czasopismo historyczne „Na Rubieży”. Uhonorowany przez IPN nagrodą Kustosz Pamięci Narodowej. Zmarł 15 I 2021.

* * *

Hanna Marchlik (1948–2021) – działaczka społeczna stowarzyszeń katolickich, prezes Instytutu Akcji Katolickiej Diecezji Bydgoskiej (od 2005 roku), współzałożycielka pierwszego w Archidiecezji Gnieźnieńskiej Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej, w latach 1998–2003 członek zarządu diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej, w latach 2003–2015 prowadziła sekretariat bydgoskiego Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej, koordynatorka diecezjalnego etapu Konkursu Wiedzy Biblijnej, członek bydgoskiej wspólnoty Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana”, propagowała Katolicką Naukę Społeczną i nauczanie kard. Stefana Wyszyńskiego. Zmarła 15 I 2021.

* * *

Elżbieta Sujak (1925–2021) – psychiatra i neurolog, doktor nauk medycznych, zaangażowana w poradnictwo rodzinne i pracę formacyjną, wykładowca na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, autorka m.in. książek z dziedziny psychologii: Rozważania o ludzkim rozwoju, Kontakt psychiczny w małżeństwie i rodzinie, ABC psychologii komunikacji, tłumaczka książek zagranicznych autorów, publicystka „Więzi”, „W drodze”, „Znaku” i „Gościu Niedzielnym”, członkini Instytutu Świeckiego Chrystusa Króla, pełniła posługę kierownika duchowego w jezuickim Centrum Duchowości w Częstochowie. Chorowała na COVID-19. Zmarła 16 I 2021.

* * *

Wacław Pomorski (1939–2021) – artysta plastyk, malarz, grafik, poeta, działacz kultury, współtwórca i współzałożyciel „Solidarności” na ziemi bytowskiej i środkowym Pomorzu w roku 1980, działacz podziemnej „Solidarności” w czasie stanu wojennego, prowadził pracownię plastyczną w Bytowskim Domu Kultury, autor tomików poezji i dzienników pisanych podczas stanu wojennego W cieniu komuny – zapiski na gorąco, tworzył też po kaszubsku. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarł 16 I 2021.

* * *

Ks. Artur Godnarski (1969–2021) – kapłan diecezji zielonogórsko-gorzowskiej, inicjator i koordynator ekipy Ogólnopolskiej Inicjatywy Ewangelizacyjnej Przystanek Jezus – największej bezpośredniej akcji ewangelizacyjnej skierowanej do młodych w Polsce, dyrektor Szkoły Nowej Ewangelizacji św. Tymoteusza (1995–2007), członek Stowarzyszenia Dyrektorów Katolickich Szkół Ewangelizacji, założyciel i od 1997 roku przewodniczący Wspólnoty św. Tymoteusza – Katolickiego Stowarzyszenia w służbie Nowej Ewangelizacji, , organizator i uczestnik wypraw misyjnych Przystanek Jezus dla Kamerunu, współzałożyciel Ogólnopolskiej Rady Dyrektorów katolickich kerygmatycznych Szkół Nowej Ewangelizacji, wizytator nauki religii Wydziału Nauki Katolickiej (2009–2013), od 2011 roku sekretarz Zespołu Konferencji Episkopatu Polski ds. Nowej Ewangelizacji. Chorował na COVID-19. Zmarł 18 I 2021.

* * *

Leon Kowner (1927–2021) – łodzianin, polski Żyd, syn Eliona Kownera, legionisty, uczestnika wojny polsko-bolszewickiej, ocalały z łódzkiego getta i obozu zagłady w Auschwitz-Birkenau; po wojnie wyjechał do Pragi, potem wyemigrował do Izraela, był żołnierzem i marynarzem, kilka lat temu odbierał z dumą i radością paszport Rzeczypospolitej Polskiej. Zmarł 18 I 2021.

* * *

Maria Koterbska (1924–2021) – piosenkarka, w repertuarze miała 1500 piosenek, w tym ok. 400 nagranych, najbardziej znana z takich przebojów, jak: Augustowskie noce, Brzydula i rudzielec, Karuzela, Serduszko puka w rytmie cza cza, Parasolki, Wio koniku, Wrocławska piosenka, które śpiewała cała Polska, teksty dla niej pisali m.in. Wojciech Młynarski, Jeremi Przybora i Agnieszka Osiecka, od 1956 roku współpracowała z kabaretem literatów Wagabunda, z którym koncertowała w Europie i USA, śpiewała w programach „Zgaduj zgadula”, „Podwieczorek przy mikrofonie” i innych audycjach cyklicznych, zdobyła drugą nagrodę na Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie (1963), wielokrotnie zasiadała w jury Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, w 1987 roku otrzymała Honorowe Grand Prix na tym festiwalu, występowała też na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze, a pod koniec lat 70. śpiewała razem ze swoim synem, aktorem Romanem Franklem, wykonawcą i kompozytorem ich piosenek. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 18 I 2021.

* * *

Andrzej Bieniasz (1954–2021) – muzyk, gitarzysta, kompozytor i autor tekstów, lider zespołu Pudelsi, który założył z kolegami w 1985 roku po rozpadzie utworzonego cztery lata wcześniej zespołu Düpą; Pudelsi zdobyli nagrodę na festiwalu w Jarocinie w 1986 roku, reaktywowali się w roku 1995, a w zespole śpiewali m.in. Maciej Maleńczuk i Kora Jackowska. Bieniasz był jedynym z pierwotnego składu, który tworzył formację do końca. Zmarł 20 I 2021.

* * *

Krzysztof Łuszczewski (1961–2021) – dziennikarz, dyrektor muzyczny i współzałożyciel Radia Nowy Świat, stworzonego w 2020 roku z inicjatywy byłych dziennikarzy Trójki, prowadził audycję „Dźwiękowe kontro-wersje”, w latach 2001–2009 redaktor naczelny i dyrektor muzyczny radia strumieniowego RMI, w 2009 roku dyrektor programowy Antyradia, dyrektor i redaktor naczelny w radiowej Czwórce, w latach 2005–2008, dyrektor programowy i muzyczny Radia Kolor oraz redaktor naczelny Radia Jazz, od 2016 roku zaangażowany w powstanie i rozwój serwisu Koduj24.pl. Chorował na COVID-19. Zmarł 20 I 2021.

* * *

Andrzej Sobolewski (1933–2021) – taternik, alpinista i himalaista, organizator i uczestnik wypraw na dziewicze szczyty Himalajów: Kangbachen (1974) i Kangchenjungę Południową i Środkową (1978), znawca gór Kaukazu, brał udział w kilkudziesięciu wyprawach w Kaukaz, przez wiele lat zasiadał w Radzie Fundacji im. Jerzego Kukuczki, autor i współautor książek poświęconych taternictwu i alpinizmowi. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 20 I 2021.

* * *

Erwin Sówka (1936–2021) – malarz, zaliczany do prymitywistów, ostatni przedstawiciel Grupy Janowskiej, emerytowany górnik kopalni węgla kamiennego „Wieczorek”, w twórczości nawiązywał do mitów górniczych i kultury starożytnego wschodu, jego prace prezentowane były w kraju i zagranicą, m.in. we Francji, Włoszech i Chorwacji. Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 21 I 2021.

* * *

O. Piotr Kwoczała OFM (1957–2021) – franciszkanin, w zakonie 42 lata, z czego 35 w kapłaństwie, studiował na Uniwersytecie „Antonianum” w Rzymie, był wieloletnim kapelanem wrocławskich hospicjów: Hospicjum Bonifratrów im. św. Jana Bożego i hospicjum domowym Fundacji Wrocławskie Hospicjum dla Dzieci. Zmarł 21 I 2021.

* * *

Henryk Jerzy Chmielewski (1923–2021) – grafik, rysownik i publicysta, żołnierz Armii Krajowej ps. „Jupiter”, powstaniec warszawski, walczył w szeregach 7 pułku piechoty AK „Garług”, po wojnie studiował na Akademii Sztuk Plastycznych na Wydziale Grafiki, znany jako „Papcio Chmiel”, twórca popularnej serii komiksów dla młodzieży Tytus, Romek i A’Tomek, która rozeszła się w nakładzie 11 mln egzemplarzy i na jej podstawie powstały słuchowiska, film animowany, gra komputerowa i gra planszowa, autor innych komiksów, m.in. Półrocze bumelanta i Witek sprytek publikowanych w „Świecie Młodych”, trzytomowej autobiografii, kalendarzy ściennych i innych publikacji. Uhonorowany Orderem Uśmiechu, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz pośmiertnie Orderem Orła Białego. Zmarł 21 I 2021.

* * *

Ryszard Pułaski (1953–2021) – dziennikarz, przez wiele lat związany z TVN24, m.in. jako szef Sekcji Dokumentacji i Analiz, ostatnio pracował w portalu tvn24.pl i był wydawcą tvnmeteo.pl; społecznik, pomagał ubogim i bezdomnym, wolontariusz Fundacji Kapucyńskiej imienia bł. Aniceta Koplińskiego. Zmarł 22 I 2021.

* * *

Kamil Pulczyński (1992–2021) – toruński żużlowiec, dwukrotny brązowy medalista Drużynowych Mistrzostw Polski z Unibaksem (2010 i 2012), zdobywca złotego medalu Młodzieżowych Drużynowych Mistrzostw Polski (2009) i dwukrotnie srebrnego Młodzieżowych Mistrzostw Polski Par Klubowych (2010 i 2013). Zmarł 22 I 2021.

* * *

Michał Gajewski (1928–2021) – ratownik i przewodnik górski, naczelnik Grupy Tatrzańskiej GOPR (1967–1969), członek TOPR i Klubu Wysokogórskiego, w 1957 roku razem Krzysztofem Berbeką i Ryszardem Wawro uczestniczył w przejściu całej głównej grani Tatr w 8 dni, kierował wieloma wyprawami ratunkowymi, jako ratownik brał udział w 533 wyprawach ratunkowych. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Medalem za Ofiarność i Odwagę. Zmarł 22 I 2021.

* * *

Elżbieta Markowska (1957–2021) – dziennikarka radiowa, w Polskim Radiu od 1970 roku, jako dyrektor Dwójki w latach 1991–1995 stworzyła nową formułę tej anteny opartą na muzyce poważnej, literaturze, informacji i publicystyce kulturalnej; wtedy przywróciła do pracy dziennikarzy zwolnionych z Polskiego Radia w stanie wojennym; prekursorka współpracy z europejskimi rozgłośniami; po raz drugi kierowała radiową Dwójką od 1999 do 2007 roku. Była autorką licznych audycji, wywiadów i przedsięwzięć koncertowych, w latach 2015–2018 prezes Towarzystwa im. Witolda Lutosławskiego.  Zmarła 24 I 2021.

* * *

Prof. Franciszek Kokot (1929–2021) – lekarz nefrolog i endokrynolog, profesor nauk medycznych, zajmował się badaniami z zakresu biochemii i patofizjologii klinicznej chorób wewnętrznych, nefrologii, endokrynologii oraz chorób przemiany materii; do jego osiągnięć naukowych należy m.in. wprowadzenie do praktyki nowoczesnej diagnostyki endokrynologicznej i nefrologicznej; rektor Śląskiej Akademii Medycznej (1982–1984), członek rzeczywisty PAN i PAU, członek honorowy 14 zagranicznych towarzystw naukowych, doktor honoris causa dziesięciu uniwersytetów, laureat licznych nagród. Odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, uhonorowany przez Papieża Jana Pawła II godnością Member of the Ordo Sanctus Silvestri Papae, a pośmiertnie przez prezydenta Orderem Orła Białego. Zmarł 24 I 2021.

* * *

Ppłk Bogdan Zdrojewski (1932–2021) – Żołnierz Wyklęty, syn powstańca warszawskiego Leona Zdrojewskiego i stryj swojego imiennika, Bogdana, obecnie senatora RP; już jako 10-latek w czasie okupacji nosił ulotki w specjalnie przerobionym tornistrze, podczas jednej z akcji zatrzymany i brutalnie przesłuchiwany przez gestapo, po wojnie jako 18-latek działacz Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” w Świdnicy, organizator kontrrewolucyjnej grupy „Szturmówka”, aresztowany przez UB w 1952 roku i po okrutnym śledztwie skazany na 15 lat więzienia; utratę praw publicznych i konfiskatę mienia; za kratami spędził 10 lat. Po 1989 roku prezes Związku Inwalidów Wojennych RP oraz Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego. Zmarł 25 I 2021.

* * *

Szymon Pawlicki (1935–2021) – aktor teatralny, w latach 1973–1981 pracował w Teatrze Dramatycznym w Gdyni, w sierpniu 1980 roku przewodniczący komitetu strajkowego w teatrze, działacz „Solidarności”, delegat na I Walny Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność” Regionu Gdańskiego, uczestnik I Krajowego Zjazdu „S”, internowany w stanie wojennym, współorganizował uroczystości artystyczno-patriotyczne w kościołach w całej Polsce, m.in. w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie, współtworzył Komitet Obywatelski w Gdańsku, w latach 1990–1994 wiceprzewodniczący Rady Miasta Gdyni i minister w Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski i Srebrnym Medalem” „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 25 I 2021.

* * *

Jan Wiederek (1949–2021) – pływak i zawodnik piłki wodnej, trener, działacz Polskiego Związku Pływackiego, wielokrotny medalista Mistrzostw Polski, w latach 1996–2018 trener kadry narodowej pływaków, kadry olimpijskiej i kierownik szkolenia, wychowawca wielu mistrzów, rekordzistów i reprezentantów kraju, m.in. Otylii Jędrzejczak. Zmarł 25 I 2021.

* * *

Tomasz Chołoniewski (1977–2021) – muzyk, perkusista, kompozytor, związany głównie ze sceną improwizowaną, współtworzył Instytut Intuicji i pod jego szyldem organizował kilkanaście koncertów improwizowanych rocznie, koncertował z takimi gwiazdami, jak Tomasz Stańko, Włodzimierz Kiniorski i Frederic Blondy, kako kompozytor muzyki (a także okazjonalnie aktor) związany był z Teatrem Starym i Teatrem Łaźnia w Krakowie, współtworzył zespoły Moon2 i Theme, wydał solową płytę „Un”. Zmarł 26 I 2021.

* * *

Ryszard Kotys (1932–2021) – aktor filmowy, telewizyjny, teatralny i dubbingowy, reżyser i scenarzysta, zawodowo związany był aż z jedenastoma teatrami, występował w Kielcach, Gdańsku, Krakowie, Wrocławiu, Białymstoku, Tarnowie, Opolu i w Łodzi, zagrał w ponad 40 serialach i 150 filmach fabularnych, m.in. Pokolenie, Wodzirej, Wyjście awaryjne, Kingsajz, Konsul, Bogowie, Wiedźmin, a największą popularność przyniosła mu rola Mariana Paździocha w serialu Świat według Kiepskich. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Chorował na COVID-19. Zmarł 28 I 2021.

* * *

O. prof. Hugolin Helmut Langkammer OFM (1930–2021) – franciszkanin, członek Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych we Wrocławiu, teolog, biblista, profesor nauk teologicznych, nauczyciel akademicki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i innych uczelni, m.in. Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, autor ponad 100 książek biblijnych, także w obcych językach, oraz ponad 500 rozpraw i artykułów naukowych, redaktor i współredaktor wielu książek i czasopism, Prezes Polskich Biblistów przy Episkopacie Polskim (1976–1988), założyciel Instytutu Biblijnego przy Katolickim Uniwersytecie Lubelskim i pierwszy jego dyrektor (1977–1986), członek zespołu tłumaczy przekładu Pisma Świętego. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 28 I 2021.

* * *

Aniela Świderska-Pawlik (1925–2021) – aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna oraz dubbingowa, grała na deskach Teatru Wybrzeże w Gdańsku do 1949 roku, w latach 1949–1952 w Teatrze im. Jaracza w Łodzi, od 1952 roku była aktorką teatrów warszawskich: Narodowego (1952–1957), Ateneum (1957/1958), Polskiego (1958–1974) i Powszechnego (1974–1991), w latach 50., 60. i 70. XX w. użyczała głosu w polskich wersjach językowych filmów fabularnych, zagrała w kilku filmach m.in. Lalka, Kuchnia polska, Korczak, najbardziej znana z roli matki Cezarego w serialu Matki, żony i kochanki. Prywatnie żona aktora Bronisława Pawlika i siostra aktora Jana Świderskiego. Zmarła 28 I 2021.

* * *

O. Andrzej Koprowski SJ (1940–2021) – jezuita, dziennikarz, rektor jezuickiego Kolegium Teologicznego „Bobolanum” (1979–1983), w latach 1983–1989 asystent generała zakonu ds. Europy Środkowej i Wschodniej, twórca i szef redakcji programów katolickich TVP i Polskim Radiu (1989–1997) oraz szef warszawskiego oddziału Katolickiego Biura Informacji i Inicjatyw Europejskich (1992–1997), prowincjał wielkopolsko-mazowieckiej prowincji Towarzystwa Jezusowego (1997–2003), od 2004 roku pracował w Radiu Watykańskim, początkowo jako zastępca, a od 2005 roku dyrektor programowy rozgłośni. W archiwach IPN zarejestrowany przez SB jako tajny współpracownik TC „Student”. Chorował na COVID-19. Zmarł 29 I 2021.

* * *

Ppor. Wanda Zalewska-Zdun ps. „Rawicz” (1926–2021) – artysta plastyk, nauczycielka, w czasie wojny żołnierz II Obwodu „Żywiciel” Warszawskiego Okręgu Armii Krajowej, sanitariuszka z Powstania Warszawskiego, przeszła przez obóz przejściowy w Pruszkowie, członek Związku Polskich Artystów Plastyków, w latach 80. działała w Sekcji Oświaty i Wychowania Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”. Zmarła 29 I 2021.

* * *

Bibi Noncia-Alfreda Markowska (1926–2021) – polska Romka, dzieciństwo spędziła w taborze cygańskim, w czasie II wojny światowej ocaliła około pięćdziesięcioro dzieci romskich i żydowskich, wyszukując dla nich miejsca schronienia oraz pozyskując fałszywe dokumenty, po wojnie wraz ze swoim taborem osiedliła się w Gorzowie Wielkopolskim. Odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 30 I 2021.

* * *

Krystyna Rutkowska-Ulewicz (1933–2021) – aktorka filmowa i teatralna, wstępowała na deskach teatrów: w Krakowie, Gnieźnie, Olsztynie, Bydgoszczy, Szczecinie, Gorzowie, Nowej Hucie, Kielcach i w Warszawie, a także spektaklach Teatru Telewizji, grała w licznych filmach i serialach, wcieliła się w ponad sto postaci na dużym i małym ekranie, m.in. w takich produkcjach telewizyjnych jak m.in. Detektywi na wakacjach, Boża podszewka, Klan, 13 posterunek, Na dobre i na złe, M jak miłość, Plebania, a największą popularność przyniosła jej rola babci Apolonii w serialu TVN Niania. Zmarła 31 I 2021.

* * *

Ryszard Szurkowski (1946–2021) – kolarz szosowy (uprawiał też kolarstwo przełajowe, torowe i górskie), trener kolarstwa i działacz sportowy, dwukrotny wicemistrz olimpijski (w Monachium 1972 roku i w Montrealu 1976 roku), czterokrotny medalista mistrzostw świata (dwa złote medale w Barcelonie 1973 roku, złoty medal w Yvoir w 1975 roku i srebrny medal w Montrealu w 1974 roku) oraz dwunastokrotny mistrz Polski, w tym pięciokrotnie indywidualny, raz w wyścigu górskim i trzykrotnie w jeździe parami (łącznie 28 medali w mistrzostwach Polski); czterokrotny zwycięzca Wyścigu Pokoju (w latach 1970, 1971, 1973 i 1975), zwycięzca w zagranicznych wyścigach, m.in. Circuit de la Sarthe (1969), Wielka Nagroda Annaby (1971), Dookoła Bułgarii (1971), Dookoła Szkocji (1972), Tour du Limousin (1974), Dookoła Dolnej Austrii (1977) czy Dookoła Egiptu (1979), w latach 1984–1988 trener kadry narodowej kolarzy szosowych, twórca pierwszej w Polsce kolarskiej grupy zawodowej Exbud, prezes Polskiego Związku Kolarskiego w latach 2010–2011, poseł na Sejm PRL w kadencji 1985–1989, członek honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego w wyborach w 2015 roku. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim, Komandorskim i Komandorskim z Gwiazdą oraz pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 1 II 2021.

* * *

O. Marcin Babraj OP (1933–2021) – dominikanin, absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Adama Mickiewicza, pracował w „Przewodniku Katolickim”, pomysłodawca, organizator i pierwszy redaktor naczelny miesięcznika „W drodze”, w 1981 roku założył wydawnictwo „W drodze”, represjonowany przez władze komunistyczne w czasie PRL. Współautor monografii Dominikanie. Szkice z dziejów zakonu i autor książki Królowa Tatr, wyjeżdżał na pracę duszpasterską do Kazachstanu, który znał z dzieciństwa (wywieziony wraz z matką w 1940 roku, po wojnie wrócił do Polski). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 1 II 2021.

* * *

Prof. Jerzy Gąssowski (1926–2021) – archeolog, popularyzator nauki, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Warszawskiego i Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, badacz dziejów wczesnego średniowiecza w Polsce, Wielkiej Brytanii, Bułgarii oraz we Francji, w latach 1978–1980 wicedyrektor Polish Studies Center Indiana University w Bloomington (USA), przewodniczył Komisji Ratowniczych Badań Archeologicznych Międzynarodowej Unii Nauk Prehistorycznych i Protohistorycznych, afiliowanej przy UNESCO. Z powołanym przez niego zespołem specjalistów odnalazł we Fromborku czaszkę Mikołaja Kopernika i dzięki badaniom genetycznym odtworzono wygląd twarzy astronoma. Zmarł 1 II 2021.

* * *

Marian Piotr Rawins (1953–2021) – pisarz, dziennikarz, działacz opozycji demokratycznej w okresie PRL, współpracował z prasą podziemną, internowany w 1982 roku i skazany przez sąd Śląskiego Okręgu Wojskowego w Katowicach na cztery lata pozbawienia wolności i 2 lata pozbawienia praw publicznych (spędził rok w więzieniu), w 1989 roku rzecznik prasowy Regionu Częstochowskiego „Solidarności”, współzałożyciel i redaktor naczelny pierwszej niezależnej gazety w regionie częstochowskim „Dziennik Częstochowski 24 Godziny”, korespondent PAP, współpracownik TVP Katowice, publikował w „Gazecie Wyborczej”, autor powieści kryminalnych i sensacyjnych, słuchowisk radiowych i scenariuszy filmowych, a także powieści historyczno-obyczajowych, największą popularność zdobył dzięki powieściom Saga rodu Lipowej i Dworek pod malwami. Zmarł 1 II 2021.

* * *

Zbigniew Siemaszko (1923–2021) – historyk, pisarz i publicysta emigracyjny, w czasie wojny zesłany do Kazachstanu, wstąpił do Armii Andersa, ewakuowany do Persji walczył na Bliskim Wschodzie i w Afryce, od lipca 1944 roku pełnił funkcję radiotelegrafisty w Batalionie Łączności Sztabu Naczelnego Wodza, Kompanii Radiotelegraficznej pod Londynem. Pozostał na emigracji, skończył elektronikę, przez 34 lata pracował w elektronicznym przemyśle brytyjskim, specjalizował się w dziedzinie niezawodności działania sprzętu elektronicznego w zastosowaniu wojskowym. W kręgach polonijnych aktywny publicysta, polemista, uczestnik głośnych dyskusji, związany  ze środowiskiem „Kontynentów”, z londyńskim „Przeglądem Powszechnym”, jeden z najbardziej aktywnych autorów wydawanych przez Jerzego Giedroycia „Zeszytów Historycznych” i „Kultury”, autor blisko 20 pozycji książkowych z historii wojskowości, II wojny światowej, łączności między emigracją wojenną a krajem, Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych. Zmarł 2 II 2021.

* * *

Arkadiusz Wantoła (1954–2021) – spadochroniarz, skoczek doświadczalny, instruktor spadochronowy, medalista mistrzostw Polski (brązowy medal w 2013 i srebrny w 2014 roku), Honorowy członek Aeroklubu Warszawskiego, od 1978 do 2019 roku szef Sekcji Spadochronowej Aeroklubu Warszawskiego, autor wielu regulacji i procedur dotyczących skoków spadochronowych w Polsce, wykonał ponad 6,5 tys. skoków. Zmarł 2 II 2021.

* * *

Edward Babiuch (1927–2021) – działacz komunistyczny, polityk, ekonomista, poseł na Sejm PRL V, VI, VII i VIII kadencji, członek Biura Politycznego KC PZPR (1970–1980), w 1980 roku prezes Rady Ministrów, w latach 1972–1980 członek Rady Państwa, a od 1976 wiceprzewodniczący, bliski współpracownik Edwarda Gierka. Usunięty z PZPR w 1981 roku podczas nadzwyczajnego Zjazdu partii. Zmarł 2 II 2021.

* * *

Henryk Kozubski (1911–2021) – przedwojenny harcerz, społecznik, malarz amator, pejzażysta, związany z wielicką grupą twórców ArtKlub (malować zaczął w 85. roku życia), autor ponad 300 akwarel, jego prace wystawiano na ponad 50 wystawach w wielu miastach Polski, a także w Niemczech, Anglii i Irlandii; był członkiem Stronnictwa Demokratycznego, pełnił funkcję sekretarza Powiatowego Komitetu SD w Krakowie, przez 18 lat przewodniczący Komisji Rewizyjnej krakowskiego Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”, przez 10 lat radny Miejskiej Rady Narodowej w Wieliczce. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 4 II 2021.

* * *

Prof. Wojciech Burszta (1957–2021) – antropolog kultury, kulturoznawca, eseista, krytyk kultury, socjolog, zainteresowania badawcze teorią i historią kultury, antropologią współczesności, badania nad kulturą i fenomenem etniczności, problematyką kultury neoliberalizmu, rasizmem kulturowym i teorią nomadyzmu pretekstowego, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki mitu i symbolu, a także zjawiskami kontestacji i anarchii w społeczeństwach liberalnych, autor kilkunastu książek i ponad 400 publikacji naukowych, m.in. popularnego podręcznika Antropologia kultury, zasiadał w radach naukowych kilkunastu czasopism krajowych i międzynarodowych. Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 5 II 2021.

* * *

Krzysztof Kowalewski (1937–2021) – aktor filmowy, telewizyjny, teatralny, radiowy i dubbingowy, znany głównie z licznych ról komediowych, m.in. w reżyserii Stanisława Barei, wystąpił w około 120 filmach i serialach telewizyjnych, duże uznanie widzów przyniosła mu rola Rocha Kowalskiego w „Potopie” Jerzego Hoffmana z 1974 roku i Zagłoby w „Ogniem i mieczem” ćwierć wieku później, zagrał ponad tysiąc ról w Teatrze Polskiego Radia, największą popularność przyniosła mu główna rola w słuchowisku Kocham pana, panie Sułku, emitowanym na antenie Programu III Polskiego Radia, wieloletni wykładowca PWST w Warszawie, aktor teatrów warszawskich: Klasycznego, Dramatycznego, Polskiego, Studenckiego Teatru Satyryków, Rozmaitości, Kwadrat oraz Współczesnego, był członkiem honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami w 2010 i 2015 roku. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 6 II 2021.

* * *

Ks. Kazimierz Bednarski (1948–2021) – proboszcz parafii pw. Ducha Świętego w Koszalinie, budowniczy ośrodka parafialnego oraz założyciel i dyrektor szkół katolickich, współorganizator wizyty Jana Pawła II w Koszalinie w 1991 roku, był członkiem Komitetu Diecezjalnego VI Światowego Dnia Młodzieży i diecezjalnej komisji II Polskiego Synodu Plenarnego. Katolicka Agencja Informacyjna przyznała mu tytuł „Proboszcza III Tysiąclecia” oraz „Proboszcza Roku 2000”. Zmarł 7 II 2021.

* * *

Michał Szewczyk (1934–2021) – aktor teatralny i filmowy, zagrał w ponad stu filmach i serialach telewizyjnych, najbardziej znany z ról w serialach Dom, Klan, Na dobre i na złe, Na Wspólnej, Komisarz Alex; wcześniej wystąpił w Stawce większej niż życie, Prawie i pięści, O dwóch takich, co ukradli księżyc czy Eroice. Odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 8 II 2021.

* * *

Adam Kopczyński (1948–2021) – hokeista, zawodnik i trener, 107-krotny reprezentant Polski w hokeju, uczestnik igrzysk olimpijskich w Sapporo w 1972 roku oraz pięciu turniejów o mistrzostwo świata, zawodnik Cracovii i Łódzkiego Klubu Sportowego, potem klubów belgijskich Olimpia Antwerpia i Heist op de Berg (do 1994 roku) oraz trener reprezentacji Belgii. Chorował na COVID-19. Zmarł 8 II 2021.

* * *

Urszula Katarzyńska-Ballner ps. „Ula” (1925–2021) – farmaceutka, w czasie wojny harcerka, potem żołnierz Armii Krajowej oddziału „Motor 20”, uczestniczka Powstania Warszawskiego, łączniczka plutonu motorowego pod dowództwem „Szczerby” Jana Kozubka, walczyła w Zgrupowaniu „Radosław”, pułku „Broda 53”, kompanii motorowej „Żuk”, a następnie w batalionie „Zośka”. Odznaczona Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości. Zmarła 10 II 2021.

* * *

Zygmunt Jatczak ps. „Ryszard” (1923–2021) – żołnierz Kedywu Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, walczył w batalionie „Miotła”, a następnie batalionie „Czata 49”, należących do Zgrupowania „Radosław”, podczas walk trzykrotnie ranny, po wojnie zaciągnął się do Legii Cudzoziemskiej, w latach 1947–1952 służył w szeregach 13. Półbrygady, potem osiadł we Francji. Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych, francuskim Orderem Narodowym Legii Honorowej i Medaille Militaire za walkę w Indochinach. Zmarł 10 II 2021.

* * *

Antoni Kopff (1944–2021) – pianista, kompozytor, aranżer, autor muzyki do wielu piosenek, twórca około 80 piosenek napisanych dla Kabaretu Olgi Lipińskiej, najbardziej znany z przeboju Do zakochania jeden kro, .producent muzyczny festiwali w Opolu, Mrągowie i Sopocie, producent i telewizyjny (TVP, TV Centrum, TV Podkarpacie), twórca muzyki do filmów i spektakli teatralnych. Zmarł 11 II 2021.

* * *

Judyta Turyn (1982–2021) – aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna, kształciła się w Londynie, Berlinie, Nowym Jorku i Warszawie, propagatorka aktorskiej metody Meisnera (prowadziła warsztaty z tej techniki), największą popularność zyskała rolami w serialach M jak miłość, Klan, Barwy szczęścia i Na Wspólnej. Zmarła 12 II 2021.

* * *

Bolesław Kwiatkowski (1942–2021) – koszykarz i trener, reprezentant Polski, olimpijczyk, rozegrał 114 spotkań, podczas igrzysk olimpijskich, mistrzostw Polski i świata, zdobywając łącznie 617 punktów, dwukrotny zdobywca tytułu Mistrza i dwukrotnie Wicemistrza Polski oraz brązowego medalu Mistrzostw Europy. Jako trener drużyny ŁKS dwukrotnie awansował do I ligi i zdobył brązowy medal mistrzostw Polski. W 1981 roku wyemigrował do Australii. Zmarł 13 II 2021.

* * *

Prof. Zdzisław Najder (1930–2021) – filozof i historyk literatury, profesor nauk humanistycznych, wykładowca polskich i zagranicznych uniwersytetów, m.in. Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie oraz Uniwersytetu Columbia i Uniwersytetu Yale’a, znawca i badacz twórczości Josepha Conrada, w latach 1958–1963 był zarejestrowany przez SB jako  TW „Zapalniczka”, do czego się przyznał w latach 90.; działacz opozycji antykomunistycznej w czasach PRL, sygnatariusz listu z 1976 roku przeciw zmianom w Konstytucji PRL, założyciel Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, członek Związku Literatów Polskich, uczestnik spotkań Klubu Krzywego Koła, członek PEN Clubu, od 1981 do 1989 roku na emigracji, w latach 1982–1987 dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, w 1983 roku skazany zaocznie przez sąd Warszawskiego Okręgu Wojskowego na karę śmierci, pozbawienie praw publicznych i przepadek mienia za rzekome szpiegostwo na rzecz służb amerykańskich (wyrok uchylono w 1989 roku), doradca Lecha Wałęsy i Jana Olszewskiego, w latach 1991–1993 prezes Klubu Atlantyckiego, a w okresie 1992–1997 szef Instytutu Obywatelskiego, w 1998 roku doradca przewodniczącego Komitetu Integracji Europejskiej, a od 2016 roku członek stowarzyszenia Europejscy Demokraci. Zmarł 15 II 2021.

* * *

Ks. Andrzej Dymer (1962–2021) – kapłan archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, założyciel ośrodka resocjalizacyjnego dla młodzieży Ognisko św. Brata Alberta (1991), od 1996 roku dyrektor Katolickiej Szkoły Podstawowej, założyciel i od 1999 roku dyrektor Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie, od 2010 roku dyrektor nowo powstałego Instytutu Medycznego im. Jana Pawła II w Szczecinie, w 1996 roku oskarżony o molestowanie i gwałty na nieletnich, w 2004 roku sądzony przed sądem w szczecińskiej kurii (sprawa została umorzona), w 2008 roku po publikacji w „Gazecie Wyborczej” prokuratura wszczęła śledztwo, które po kilku miesiącach zostało umorzone, skazany w 2008 roku przez sąd kościelny pierwszej instancji na karę finansową i zakaz pracy z młodzieżą, 10 lutego 2021 roku odwołany z funkcji dyrektora Instytutu Medycznego. Chorował na COVID-19. Zmarł 16 II 2021.

* * *

Marek Maldis (1948–2021) – publicysta, reżyser, dziennikarz związany z TVP, twórca filmów dokumentalnych i realizator programów telewizyjnych, m.in. cyklu „Darz Bór”, „Prezydenci Warszawy” czy „Wydarzenia tygodnia”, . Przez wiele związany z Akademią Telewizyjną. Prowadził zajęcia ze studentami wydziału dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, prywatnie maratończyk, miłośnik tenisa i jazdy konnej, twórca pierwszej Warszawskiej Edukacyjnej Ścieżki Biegowej na Kępie Potockiej i pomysłodawca i współorganizator „Pikniku pod Flagą biało-czerwoną” na Cytadeli. Chorował na COVID-19. Zmarł 16 II 2021.

* * *

Jan Jagielski (1937–2021) – działacz społeczny, od 1991 roku pracownik Żydowskiego Instytutu Historycznego, autor publikacji na temat śladów historycznej obecności Żydów w Polsce, współtwórca Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej, a od 1994 roku przewodniczący zarządu tego komitetu, przewodniczący Fundacji Wiecznej Pamięci powstałej w 1993 roku z inicjatywy rządu RP, skarbnik i członek zarządu Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Zmarł 16 II 2021.

* * *

Mariusz Puchalski (1953–2021) – aktor teatralny i reżyser, występował na deskach Teatru Polskiego we Wrocławiu, Teatru Polskiego w Bydgoszczy, Teatru Polskiego w Poznaniu, związany także z Lubuskim Teatrem w Zielonej Górze, Moim Teatrem, Sceną na Piętrze i Teatrem Wielkim w Poznaniu, a od 1993 roku pracował w Teatrze Nowym im. Stefana Moniuszki w Poznaniu, gdzie był też reżyserem, scenarzystą i autorem Tekstów kabaretu autorskiego RAZ. Zmarł 17 II 2021.

* * *

S. Maksymiliana Maria Wojnar (1944–2021) – siostra zakonna ze Zgromadzenia Sióstr Prezentek, prawniczka, współtwórczyni Forum Szkół Katolickich, od 25 lat zaangażowania na rzecz organizacji szkolnictwa katolickiego w Polsce, członkini zarządu Rady Szkół Katolickich, powołanej w 1994 przez Konferencję Episkopatu Polski. Zmarła 17 II 2021.

* * *

Prof. Mieczysław Chorąży (1925–2021) – lekarz onkolog, profesor nauk medycznych, w czasie wojny żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, po upadku powstania internowany jako jeniec wojenny w stalagu w Niemczech, wieloletni kierownik Zakładu Biologii Nowotworów w Centrum Onkologii w Gliwicach, oddziale Instytutu Marii Skłodowskiej-Curie, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk i członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, członek wielu rad naukowych instytutów badawczych, a także członek wielu towarzystw naukowych, w tym Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, którego był prezesem, Polskiego Towarzystwa Zwalczania Raka oraz członek honorowy Hungarian Oncological Society, doktor honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku i Śląskiej Akademii Medycznej. Odznaczony Orderem Orła Białego oraz Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Zmarł 20 II 2021.

* * *

Jan Lityński (1946–2021) – polityk i publicysta, z wykształcenia matematyk, działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL, członek Hufca Walterowskiego, jeden z organizatorów i uczestników strajków studenckich w 1968 roku, za co został skazany na 2,5 roku więzienia, w 1976 roku współzałożyciel Biuletynu Informacyjnego KSS „KOR”, redaktor „Robotnika”, członek KSS „KOR, wielokrotnie aresztowany, w 1980 roku doradca władz „Solidarności”, współautor uchwalonego przez I Zjazd „Solidarności” Posłania do Ludzi Pracy Europy Wschodniej, w stanie wojennym internowany, następnie aresztowany, po ucieczce z przepustki z więzienia od 1984 roku działacz podziemia, członek RKW NSZZ „Solidarność” regionu Mazowsze, uczestnik obrad „Okrągłego Stołu”, poseł Sejmu X kadencji wybrany z list Komitetu Obywatelskiego, od 1990 roku członek ROAD, poseł na Sejm I i II kadencji wybrany z list Unii Demokratycznej, oraz III kadencji z list Unii Wolności, członek Partii Demokratycznej demokraci.pl, był członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego w wyborach prezydenckich w 2010 roku i doradcą prezydenta RP ds. kontaktów partiami i środowiskami politycznymi. Odznaczony Krzyżem Komandorskim i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Utonął w Narwi, ratując psa, który wbiegł na lód na rzece. Zmarł 21 II 2021.

* * *

Aleksander Doba (1946–2021) – kajakarz i podróżnik, znany z długich rejsów przez oceany, jako pierwszy człowiek w historii przepłynął samotnie kajakiem przez Ocean Atlantycki z Afryki do Ameryki Południowej, ustanawiając rekord najdłuższej przeprawy kajakiem na otwartym akwenie, w wieku 67 lat wyjechał na drugą transatlantycką podróż, a w trzecią cztery lata później, jako pierwszy opłynął całe polskie wybrzeże z Polic do Elbląga oraz Polskę po przekątnej z Przemyśla do Świnoujścia, dwukrotny złoty, srebrny i brązowy medalista Otwartych Akademickich Mistrzostw Polski w kajakarstwie górskim, skakał ze spadochronem, uzyskując trzecią klasę po wykonaniu 14 skoków, pilotował szybowce różnych typów, uzyskał drugą klasę wyszkolenia szybowcowego, zdobywając srebrną odznakę z jednym diamentem, miał certyfikat kapitana jachtu morskiego, zdobywca tytułu „Podróżnik Roku 2015” plebiscytu „National Geografic”. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Zginął podczas wejścia na Kilimandżaro. Zmarł 22 II 2021.

* * *

Danuta Jośko-Żochowska (1931–2021) – siatkarka, wicemistrzyni świata (1952 roku), brązowa medalistka mistrzostw świata (1956 i 1962 roku) i brązowa medalistka mistrzostw Europy (1955 roku), w reprezentacji Polski zagrała w 138 spotkaniach, mistrzyni Polski (1961 roku) i pięciokrotnie wicemistrzyni Polski (1955, 1956, 1957, 1963 i 1964 roku), także mistrzyni Polski w brydżu sportowym.. Zmarła 22 II 2021.

* * *

Mjr Mieczysław Żygłowicz (1919–2021) – żołnierz zawodowy Wojska Polskiego II RP, uczestnik kampanii wrześniowej, jako zastępca dowódcy plutonu przeszedł szlak bojowy cofającej się dywizji, ranny w bitwie pod Wolą Gułowską, po ucieczce z obozu jenieckiego w strukturach Narodowej Organizacji Wojskowej, Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej, jako dowódca plutonu prowadził szkolenie wojskowe i przygotowania do akcji „Burza”. Po wojnie zatrudniony w Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”, instruktor przysposobienia wojskowego i nauczyciel. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 23 II 2021.

* * *

Tomasz Turkowski (1937–2021) – aktor, absolwent Politechniki Warszawskiej, karierę rozpoczął w Teatrze Hybrydy, a w latach 1968–1973 był jego dyrektorem, występował m.in. z Janem Pietrzakiem, Wojciechem Młynarskim i Piotrem Fronczewskim, w 1973 roku zamieszkał w USA, propagator wielkiej polskiej poezji, m.in. Norwida, Leśmiana, Lechonia i Tuwima. Zmarł 23 II 2021.

* * *

Konrad Szablewski ps. „Lew” (1930–2021) – harcerz, architekt polski i francuski, żołnierz „Szarych Szeregów” i Armii Krajowej, powstaniec warszawski, po wojnie drużynowy w 8 Warszawskiej Drużynie Harcerskiej im. Kazimierza Pułaskiego, po rozwiązaniu struktur ZHP pełnił służbę w ukryciu, po studiach na emigracji we Francji. W 1960 roku, wspólnie z dwoma kolegami ze studiów, otworzył pracownię architektoniczną Atelier 3, która działała we Francji i Korsyce, realizując kilkaset obiektów, członek Ordre des Architectes we Francji, członek honorowy Le Saca w Nicei, członek SARPFR w Paryżu. Zmarł 25 II 2021.

* * *

Waleria Kot (1918–2021) – sanitariuszka 1. Armii Wojska Polskiego, uczestniczka bitwy pod Stalingradem, w marcu 1943 roku przymusowo wcielona do Armii Czerwonej i przydzielona w charakterze sanitariuszki do Szpitala Ewakuacyjnego, z którym przebyła szlak bojowy od Stalingradu przez Symferopol, Zaporoże i Baranowicze do Białegostoku; po wojnie działaczka Związku Inwalidów Wojennych RP i Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 25 II 2021.

* * *

Stanisław Wolski (1948–2021) – wrocławianin, aktor i animator kultury, związany z teatrem Kalambur, występował też w filmach fabularnych i serialach, m.in. w roli wodzireja w Wojnie polsko-ruskiej, w Przygodach psa Cywila, Popielcu, w serialu Na kłopoty … Bednarski, w filmowej i serialowej wersji Małej Moskwy czy w serialach Na sygnale, Komisja morderstw i Biuro kryminalne; twórca przedstawień w przestrzeni miejskiej oraz happeningów, założyciel alternatywnej grupy teatralnej „Theatrum 70” i współtwórca kabaretu Gralak Marian. Zmarł 25 II 2021.

* * *

Prof. Jerzy Dietl (1927–2021) – ekonomista i polityk, profesor nauk ekonomicznych, związany z Uniwersytetem Łódzkim, na którym utworzył Katedrę Zarządzania, autor i współautor kilkuset prac naukowych, uczestnik obrad „Okrągłego Stołu”, senator I kadencji, w 2005 roku członek komitetu honorowego Donalda Tuska, a w 2010 Bronisława Komorowskiego, prezes Fundacji Edukacyjnej Przedsiębiorczości. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 25 II 2021.

* * *

Halina Wołłowicz ps. „Rena” (1927–2021) – działaczka podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej, żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego, łączniczka i sanitariuszka z pułku Baszta”, jej siostrzeńcem jest Bronisław Komorowski. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec i Krzyżem z Mieczami Orderu Krzyża Niepodległości. Zmarła 25 II 2021.

* * *

Antoni Marmol (1928–2021) – trener narciarski, instruktor i przewodnik tatrzański, od 1957 roku członek kadry narodowej w narciarstwie klasycznym, dwukrotny wicemistrz Polski w sztafecie oraz mistrz Zakopanego w latach 1950–1960, pierwszy trener Józefa Łuszczka, który zdobył w Lahti w 1978 roku mistrzostwo świata w narciarstwie biegowym na 15 km, trenował w klubie Start Zakopane, działał w Związku Podhalan i Kole Przewodników Tatrzańskich PTTK, był ratownikiem TOPR i WOPR. Zmarł 25 II 2021.

* * *

Andrzej Rozmus (1967–2021) – aktor teatralny i filmowy, od wielu lar związany z Teatrem Zagłębie w Sosnowcu, znany z ról drugoplanowych w takich produkcjach filmowych i seriali telewizyjnych, jak Pierwsza Miłość, Barwy szczęścia, Na sygnale, Święta Wojna, Wydział Zabójstw, Ślad, Ojciec Mateusz, Polityka Patryka Vegi czy Stulecie Winnych. Zmarł 1 III 2021.

* * *

Henryk Anusiewicz (1925–2021) – żołnierz 2. Korpusu Polskiego gen. Władysława Andersa, walczył m.in. pod Monte Cassino, zanim trafił do wojska na początku wojny zajmował się szmuglem mięsa ze wsi do Warszawy, w 1943 roku złapany i wywieziony na roboty do Niemiec, wrócił do Polski w 1947 roku. Zmarł 2 III 2021.

* * *

Helena Pietraszkiewicz (1953–2021) – psycholog, polityk i samorządowiec, pracowała w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie oraz w Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy, radna Rady Miasta Lublina i przewodnicząca Rady Miejskiej, od 2003 roku członek Prawa i Sprawiedliwości, w okresie 2006–2007 wojewoda łódzki, radna Rady Miasta Lublina z ramienia Prawa i Sprawiedliwości w kadencji 2014–2018. Zmarła 2 III 2021.

* * *

Prof. Jerzy Limon (1950–2021) – anglista, językoznawca, pisarz, tłumacz i teatrolog, profesor nauk humanistycznych, współtwórca i prezes Fundacji Theatrum Gedanese, działającej na rzecz odbudowy Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, którego został dyrektorem, członek korespondent PAN i PAU, członek Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Międzynarodowego Towarzystwa Szekspirowskiego, Polskiego Towarzystwa Szekspirowskiego, Polskiego Towarzystwa Historyków Teatru, ZAiKS-u, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, autor 10 książek i ok. 80 artykułów, publikowanych w Polsce, Wielkiej Brytanii, Niemczech USA. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Imperium Brytyjskiego w stopniu oficera oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Chorował na COVID-19. Zmarł 3 III 2021.

* * *

Wanda Sarna ps. „Iga” (1927–2021) – łączniczka oddziału AK Sosienki, niosła pomoc więźniom obozu w Auschwitz, początkowo samodzielnie, a od 1942 roku w specjalnej komórce ZWZ-AK (przekazywała lekarstwa, żywność i przenosiła grypsy oraz prowadziła nasłuch radiowy), w styczniu 1945 roku udzieliła schronienia więźniom opuszczającym obóz. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 3 III 2021.

* * *

Helena Janina Królikowska ps. „Lena” i „Królewna” (1925–2021) – harcerka „Szarych Szeregów” 19 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Emilii Plater, sanitariuszka i łączniczka w czasie Powstania Warszawskiego, więźniarka obozu przejściowego Dulag 121 w Pruszkowie, potem wraz z matką przeniesiona do obozu koncentracyjnego Ravensbrück, uratowana przez Szwedzki Czerwony Krzyż, z inicjatywy hrabiego Folke Bernadotte, ze Szwecji wróciła do Warszawy w październiku 1945 roku. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 3 III 2021.

* * *

Prof. Władysław Baka (1936–2021) – bankowiec, ekonomista, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, prezes NBP w latach 1985–1988 i 1989–1991, minister członek Rady Ministrów w latach 1981–1985, działacz PZPR, członek Biura Politycznego KC PZPR (1988–1989), uczestnik obrad „Okrągłego Stołu” jako przedstawiciel strony rządowej, członek Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa, gubernator z ramienia Polski w Banku Światowym w drugiej połowie lat 80. Odznaczony w 2005 roku Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 4 III 2021.

* * *

Prof. Tadeusz Huciński (1949–2021) – trener i teoretyk koszykówki, od 1989 roku trener reprezentacji Polski seniorek, poprowadził polską drużynę na mistrzostwach Europy w 1991 roku i 1993 roku oraz mistrzostwach świata w 1994 roku, a w 1993 roku zdobył z reprezentacją Polski juniorek brązowy medal mistrzostw świata zdobywca tytułu mistrza Polski z Wartą Gdynia w1996 roku, od 2008 roku rektor Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku (odwołany w 2010 roku przez minister Barbarę Kudrycką), w 2014 roku członek rady programowej Prawa i Sprawiedliwości. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 4 III 2021.

* * *

Zygmunt Hanusik (1945–2021) – kolarz szosowy i trener kolarstwa, wielokrotny uczestnik Wyścigu Pokoju i Tour de Pologne, olimpijczyk z Meksyku w 1968 roku, uczestnik mistrzostw świata w indywidualnym kolarstwie szosowym, mistrz Polski w wyścigu szosowym ze startu wspólnego w 1971 roku i brązowy medalista z 1972 roku, brązowy medalista Wyścigu Pokoju z 1970 roku (Polska zajęła 1. miejsce w klasyfikacji drużynowej) i srebrny medalista Tour de Pologne z 1969 roku, zwycięzca wyścigu Dookoła Algierii w roku 1970 i Tour du Loir et Cher w roku 1972, w 1971 roku zajął drugie miejsce w klasyfikacji generalnej wyścigu Dookoła Bułgarii i w wyścigu o Wielką Nagrodę Annaby. Zmarł 4 III 2021.

* * *

Andrzej Kukuczka (1964–2021) – dziennikarz radiowy, z wykształcenia politolog, absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego, od wielu lat związany z Radiem Kraków, reporter, wydawca, lektor serwisów informacyjnych, prowadzący programy sportowe, ale najbardziej znany z audycji muzycznych, a także radiowych felietonów przybliżających historię II wojny światowej. Od kilku lat zmagał się z glejakiem mózgu, środki na jego leczenie zbierała Fundacja Alivia, która wspiera osoby walczące z nowotworami. Zmarł 4 III 2021.

* * *

Piotr Świąc (1967–2021) – dziennikarz TVP Gdańsk, tworzył i prowadził takie programy, jak Panorama, Forum Panoramy i Forum Gospodarcze, były prezenter Wiadomości, w latach 1994–2001 prezenter oprawy TVP1, prowadzący poranne pasmo w TVP Info, wykładowca Uniwersytetu Gdańskiego. Zginął w wypadku samochodowym. Zmarł 5 III 2021.

* * *

Zbigniew Ferczyk (1925–2021) – żołnierz NSZ i Armii Krajowej, działacz małopolskiej „Solidarności”, współorganizator związku w Hucie im. Lenina w Krakowie, przewodniczący komisji wydziałowej „Solidarności”, w latach 80. animator Duszpasterstwa Hutników przy kościele na osiedlu Szklane Domy w Nowej Hucie, organizował m.in. kolonie, zimowiska i wycieczki dla dzieci hutników, organizator pielgrzymek do Czernej, do grobu św. Rafała Kalinowskiego, członek prezydium Krakowskiego Komitetu Obywatelskiego, w latach 1990–1994 radny Rady Miejskiej Krakowa.. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarł 6 III 2021.

* * *

Prof. Jacek Łukasiewicz (1934–2021) – lwowiak, poeta, krytyk literacki, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, kierownik Zakładu Literatury XX wieku, autor dziewięciu tomów poezji oraz licznych publikacji krytyczno- i historycznoliterackich, jako krytyk współpracował z wrocławskimi „Poglądami”, później ze „Współczesnością”, „Tygodnikiem Powszechnym”, „Twórczością”, „Więzią”, „Odrą” i innymi pismami, laureat Nagrody Literackiej Pen Clubu i Nagrody im. Kazimierza Wyki za całokształt twórczości krytycznej i eseistycznej, w latach 2008–2015 przewodniczył jury Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius”. Zmarł 7 III 2021.

* * *

Bożena Walewska (1964–2021) – dziennikarka, redaktor i wydawca Telewizji Polskiej i Polskiego Radia, b. członek Rady Programowej TVP, sekretarz dziecięcych grup KIK-owskich w stanie wojennym, współtwórca Studia „Solidarność”, członek Redakcji Programów Katolickich TVP, inicjatorka i redaktor katolickiego programu dla dzieci „Ziarno” (od pierwszego wydania w 1990 roku), od 1977 roku członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, od kilkunastu lat prowadziła prowadziła w SDP Dziennikarską Samopomoc Koleżeńską „DeSKa”. Uhonorowana przez Papieża Jana Pawła II Odznaczeniem Benemerenti w dowód uznania za zasługi w służbie Kościoła. Od 17 lat walczyła z chorobą nowotworową. Zmarła 7 III 2021.

* * *

Henryk Falkowski (1964–2021) – historyk i publicysta, nauczyciel historii i języka niemieckiego w IV LO w Olsztynie, prezes Warmińsko-Mazurskiego Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, członek Komitetu Budowy Pomnika Ofiar Katastrofy Smoleńskiej w Olsztynie, bez powodzenia ubiegał się o mandat radnego sejmiku województwa i posła na Sejm z listy Kukiz’15. Chorował na COVID-19. Zmarł 8 III 2021.

* * *

Płk Zygmunt Goławski (1924–2021) – wojskowy i działacz społeczny, żołnierz NSZ, działacz opozycji antykomunistycznej, Sybirak, od 1942 do 1944 roku kwatermistrz oddziału Narodowych Sił Zbrojnych, w 1944 roku zł aresztowany przez Sowietów, w 1946 roku wrócił do Polski, w latach 60. wydawca katolickich wydawnictw bezdebitowych, za co był trzykrotnie osadzany w areszcie na trzy miesiące, działacz ROPCiO, w 1977 roku współtwórca Siedlecko-Podlaskiej Grupy Ludowo-Narodowej i Podlaskiego Komitetu Samoobrony Ludzi Wierzących, członek-założyciel KPN, organizator manifestacji upamiętniających zbrodnię katyńską i sowiecką agresję 1939 roku, internowany w stanie wojennym, założyciel Polskiej Partii Niepodległościowej, inicjator utworzenia Związku Sybiraków, od 1989 roku członek Stronnictwa Narodowego i współtwórca Związku Żołnierzy NSZ. Zmarł 10 III 2021.

* * *

Henryk Rozmiarek (1949–2021) – piłkarz ręczny, bramkarz, w latach 1971–1980 wystąpił w 177 oficjalnych spotkaniach reprezentacji Polski, mistrz i wicemistrz kraju oraz zdobywca Pucharu Polski, trzykrotny uczestnik igrzysk olimpijskich (1972, 1976, 1980), brązowy medalista olimpijski z Montrealu w 1976 roku, dwukrotnie wystąpił w mistrzostwach świata (1974 i 1978), po zakończeniu kariery grał w klubach w Niemczech, Kanadzie i Grecji, gdzie pracował też jako trener, od 2013 roku pracował jako szkoleniowiec drużyny MKS Piotrcovia. Zmarł 10 III 2021.

* * *

Mieczysław Adamski ps. „Mały” (1928–2021) – żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, żołnierz Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki”, łącznik na Woli i Starym Mieście, pod koniec sierpnia przedostał kanałami na Żoliborz i dalej do Puszczy Kampinoskiej, uczestnik walk Grupy AK „Kampinos” pod Pociechą, Zaborówkiem i Truskawiem, członek Stowarzyszenia Żołnierzy Powstańczych Oddziałów Specjalnych „Jerzyki”. Zmarł 11 III 2021.

* * *

Aleksander Żyzny (1947–2021) – dziennikarz motoryzacyjny Polskiego Radia (1976–2012) i TVP, producent zewnętrzny takich programów, jak „Auto Moto Fun Klub”, „Auto Moto Klub”, „Automania”, „Moto Polonia”, „Auto Mix” oraz „Auto Kawa czy Herbata”, w latach 1988–2004 kierownik zespołu Radia Kierowców, pomysłodawca i współorganizator rajdów ekonomii pod nazwą Długodystansowa Jazda Oszczędnościowa, inicjator i współtwórca dwutygodnika „Auto Kram”, w latach 1992–1996 zastępca redaktora naczelnego tygodnika „Motor”, współautor książki Uśmiechnięte rajdy. Anegdoty z oesów, od 1983 roku członek, a od 2002 prezes Auto Klubu Dziennikarzy Polskich, uczestnik krajowych i zagranicznych rajdów dziennikarskich, inicjator i współorganizator akcji na rzecz bezpieczeństwa i kultury ruchu drogowego. Zmarł 12 III 2021.

* * *

Amelia Dunin (1928–2021) – najstarszy czynny zawodowo przewodnik po Krakowie, z 68-letnim stażem, od 1990 roku działała w Polskim Towarzystwie Ziemiańskim, W czasie II wojny światowej jej ojciec, Adolf Dąmbski, wspierał finansowo AK i udzielił schronienia osobom narodowości żydowskiej, wyróżniona przez IPN tytułem Świadek Historii. Zmarła 12 III 2021.

* * *

Aleksandra Koncewicz-Rulewska (1930–2021) – aktorka teatralna, filmowa i dubbingowa, debiutowała w Teatrze Polskiego Radia, występowała na deskach teatrów w Toruniu, Bydgoszczy, Poznaniu i Warszawie, znana szerokiej publiczności z epizodycznych ról w seriach: 07 zgłoś się, Matki, żony i kochanki, Plebania, Magda M., Na dobre i na złe, Daleko od noszy, Na Wspólnej czy 13 posterunek. Zmarła 12 III 2021.

* * *

Bp Gerard Kusz (1939–2021) – biskup senior, pierwszy biskup pomocniczy diecezji gliwickiej, wcześniej pełnił posługę biskupa pomocniczego diecezji opolskiej, wikariusz generalny i przewodniczący Wydziału Nauki i Kultury Chrześcijańskiej, od 1985 roku należał do Komisji Katechetycznej Episkopatu Polski, był jej wiceprzewodniczącym. Zmarł 15 III 2021.

* * *

Kazimierz Kostka (1944–2021) – rzeźbiarz, tworzył w drewnie, kamieniu, kości i bursztynie, a także w metalu, swoje prace prezentował na wystawach w kraju i zagranicą, brał udział w plenerach, konkursach i przeglądach sztuki ludowej, z których wracał z nagrodami i wyróżnieniami; w 2001 roku brał udział w festiwalu folklorystycznym w Portugalii, tworzył tez w Belgii i na Sycylii. Często podejmował tematykę religijną, a jego najgłośniejszą pracą jest 16 rzeźb „Kapela kaszubska”, które stanęły na Ołtarzu Papieskim w Sopocie w 1999 roku w czasie pielgrzymki Jana Pawła II. Zmarł 15 III 2021.

* * *

Juliusz Karski (1930–2021) – siatkarz, geolog, działacz ziemiański, społecznik, reprezentant Polski w siatkówce, potem członek drużyny narodowej oldbojów, brązowy medalista olimpijski w Brisbane w Australii w 1994 roku,  geolog, zastępca głównego geologa w Ministerstwie Budownictwa (1953–1963), ekspert naukowy, członek stowarzyszeń w dziedzinie geologii, członek Zarządu Fundacji Polska Siatkówka oraz inicjator spotkań Rodziny Siatkarskiej, wieloletni prezes Oddziału Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego, filantrop, kawaler maltański, członek Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego. Zmarł 15 III 2021.

* * *

Lech Dzikiewicz (1925–2021) – prawnik, doktor nauk prawnych, znawca prawa amerykańskiego, adwokat, sędzia i radca prawny, historyk, autor książek i esejów z okresu II wojny światowej (w latach 1951–1952 publikował pod pseudonimem Tomasz Zaniec), w czasie wojny żołnierz Armii Krajowej, harcerz, w latach 1947–1949 jako podharcmistrz został szczepowym słynnej 23 WDH im. Bolesława Chrobrego „Pomarańczarnia” przy Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie i redagował pismo „Gniazdo”, w latach 90. współtwórca Fundacji Żołnierzy Polski Walczącej, wiceprezes Koła Światowego Związku Żołnierzy  Armii Krajowej w Brwinowie i w Podkowie Leśnej. Zmarł 15 III 2021.

* * *

Zygmunt Szych (1950–2021) – dziennikarz, publicysta i reportażysta, członek Krajowego Klubu Reportażu, pracował m.in. w redakcjach „Dziennika Polskiego”, „Gazety Krakowskiej” i regionalnych tygodników, współpracował z niezależnymi portalami informacyjnymi, autor popularnych felietonów z cyklu „Szachowanie z Szychem”, autor kilkunastu książek. Zmarł 16 III 2021.

* * *

Prof. Jolanta Brach-Czaina (1937–2021) – filozof i feministka, profesor filozofii, autorka i współautorka książek z zakresu estetyki, filozofii, sztuki, kultury i antropologii i gender studies, studiowała filozofię i fizykę w Warszawie oraz reżyserię teatralną w Paryżu, jej esej „Szczeliny istnienia”, opublikowany w 1992 roku, wyróżniony nagrodą Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, nazywany był biblią „feminizmu” i pełnił rolę intelektualnego bodźca w kręgu badań  feministycznych. Zmarła 16 III 2021.

* * *

Zbigniew Ludwikowski (1949–2021) – lekkoatleta i trener lekkoatletyczny, uprawiał biegi na dystansach 400 i 800 m, jako trener szkolił sprinterów i długodystansowców, m.in. żonę Bronisławę, dwukrotną medalistkę mistrzostw świata w biegach przełajowych (Rabat 1975), był trenerem kadry narodowej Polskiego Związku Lekkiej Atletyki, moderator sportu i organizatorem licznych wydarzeń sportowych. Zmarł 17 III 2021.

* * *

Anna Wójtowicz (1948–2021) – skrzypaczka w pierwszym składzie zespołu Anawa, który towarzyszył na występach Markowi Grechucie, grała też w ramach spektakli w Teatrze STU oraz współpracowała z pianistą i kompozytorem Januszem Stokłosą, bohaterka piosenki Skaldów do tekstu Wojciecha Młynarskiego Prześliczna wiolonczelistka. Zmarła 17 III 2021.

* * *

Ks. Adam Myszkowski (1951–2021) – proboszcz parafii w Wielkiej Woli-Paradyżu i dziekan dekanatu żarnowskiego, jako kustosz Sanktuarium Chrystusa Cierniem Koronowanego oraz Krwi Zbawiciela miał bardzo duży wpływ na życie społeczne w gminie oraz na kwestię przybywających do Paradyża pielgrzymów. Zaatakowany i ciężko pobity, gdy wracał z kościoła na plebanię, w wyniku odniesionych obrażeń w stanie ciężkim, z poważnym urazem głowy trafił do Szpitala Klinicznego w Łodzi, gdzie przeszedł operację i nie odzyskał przytomności. Zmarł 17 III 2021.

* * *

Andrzej Kowalczyk (1951–2021) – aktor teatralny i filmowy, od 20 lat. związany z chorzowskim Teatrem Rozrywki, gdzie stworzył niezapomnianą kreację Tewje Mleczarza w Skrzypku na dachu, występował też na deskach teatrów w Białymstoku, Kielcach i Gliwicach; zagrał w filmach fabularnych Na straży swej stać będę, Śmierć jak kromka chleba, Hiena i Jesteś bogiem, a także w serialach Barwy szczęścia, Blisko, coraz bliżej, Rodzina Kanderów oraz Święta wojna. Zmarł 19 III 2021.

* * *

Zbigniew Ciesielski (1960–2021) – psychoterapeuta, działacz społeczny na rzecz bezdomnych i samotnych, założyciel i prezes Fundacji Droga Życia, inicjator powstania w Radomiu pierwszego sklepu socjalnego i hostelu dla bezdomnych, organizator wigilii i śniadań wielkanocnych dla osób samotnych. Zmarł 19 III 2021.

* * *

Mikołaj Müller (1944–2021) – aktor teatralny, filmowy i dubbingowy oraz lalkarz, występował w Teatrze Lalki i Aktora „Marcinek” w Poznaniu, w teatrach w Gorzowie Wielkopolskim, Szczecinie i Warszawie, także w tetrach Muzycznych w Szczecienie i Halberstadt w Niemczech, w współpracował z Filharmonią Szczecińską jako akompaniator i konferansjer, znany z ról w serialach Na dobre i na złe, Plebania, Świat według Kiepskich, Na Wspólnej i Kryminalni, a także z filmów na dużym ekranie. Zmarł 19 III 2021.

* * *

Wojciech Krawczyk (1960–2021) – wokalista, lider łódzkiego zespołu Homomilitia (grał anarchopunk i crust punk; sprzeciwiał się nietolerancji i niszczeniu środowiska), po rozpadzie zespołu był DJ, występując w klubach w całej Polsce, organizator koncertów i wydawca zina „Ferment”, współzałożyciel i członek AutonomA sound system, pionier walki z homofobią latach 90., podkreślał swoją homoseksualność. Chorował na COVID-19. Zmarł 20 III 2021.

* * *

Teresa Majchrzak (1943–2021) – matka zakatowanego w stanie wojennym przez ZOMO 19-letniego syna Piotra za to tylko, że miał do ubrania wpięty opornik w czasie patriotycznej demonstracji w maju 1982 roku; przez lata walczyła o sprawiedliwość i prawdę na temat śmierci syna, po umorzeniu sprawy przez sąd, złożyła wniosek o kasację do Sądu Najwyższego, jednak został on odrzucony. Chorowała na COVID-19. Zmarła 20 III 2021.

* * *

Marek Lesiński (1963–2021) – dziennikarz, wieloletni redaktor Radia Gdańsk, z Rozgłośnią Regionalną Polskiego Radia w Gdańsku związany był od 1997 roku, pracę przed mikrofonem rozpoczął kilka lat wcześniej w pomorskiej redakcji Radia Plus, w Radiu Gdańsk zajmował się przede wszystkim tematyką religijną, morską, współpracował też z redakcją sportową. Chorował na COVID-19. Zmarł 21 III 2021.

* * *

Adam Zagajewski (1945–2021) – poeta, eseista, prozaik, związany z poetyckim ruchem Nowej Fali, jeden z sygnatariuszy „Listu 59” w 1975 roku, czyli listu intelektualistów, którzy protestowali przeciw wpisaniu do konstytucji kierowniczej roli PZPR i wieczystego sojuszu z ZSRR, od 1976 roku objęty cenzurą, w 1978 roku podpisał deklarację założycielską Towarzystwa Kursów Naukowych, w sierpniu 1980 roku dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami, w latach 1982–2002 na emigracji we Francji, od 1983 roku redaktor „Zeszytów Literackich”, od 2002 mieszkał w Krakowie. Prowadził gościnnie warsztaty poetyckie w Studium Literacko-Artystycznym na Uniwersytecie Jagiellońskim, wykładał na uniwersytetach w Chicago i w Houston. Znany na całym świecie, jego utwory były tłumaczone na wiele języków. Był członkiem komitetu honorowego Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2015 roku. Laureat wielu prestiżowych nagród krajowych i zagranicznych, m.in. Fundacji im. Kościelskich w Genewie, im. Kurta Tucholskiego w Sztokholmie, Prix de la Liberté w Paryżu, Międzynarodowej Nagrody Literackiej Neustadt, zwanej „Małym Noblem”, Nagrody Tomasa Tranströmera, Griffin Prize za całokształt twórczości. Członek Polskiego PEN Clubu i Polskiej Akademii Umiejętności, odznaczony Krzyżem Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, kawaler Orderu Legii Honorowej. Zmarł 21 III 2021.

* * *

Jan Krzysztof Jerzmański (1956–2021) – prawnik, adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego, w latach 2001–2002 dyrektor ds. dydaktyki w Międzywydziałowym Instytucie Prawa i Administracji, w stanie wojennym działacz „Solidarności Walczącej”. Zmarł 21 III 2021.

* * *

Alojzy Łysko (1935–2021) – piłkarz i trener piłkarski, reprezentował barwy Ruchu Chorzów, z którym zdobył mistrzostwo Polski, oraz GKS Katowice, reprezentant Polski w wygranym meczu z Irlandią w 1964 roku, po zakończeniu kariery trener klubowy; z GKS Katowice dwukrotnie zdobył Puchar Polski, wicemistrzostwo i Superpuchar. Zmarł 22 III 2021.

* * *

Anna Koźmińska (1919–2021) – najstarsza na świecie Sprawiedliwa wśród Narodów Świata, podczas okupacji razem ze swoją macochą udzielała pomocy Żydom w Częstochowie (jesienią 1942 roku zaopiekowała się ośmioletnim Abrahamem, który dzięki pomocy rodziny i znajomych Polaków funkcjonował jawnie poza gettem do stycznia 1945 roku, nawet był ministrantem w klasztorze ojców paulinów na Jasnej Górze). Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

* * *

Prof. Jan Waszkiewicz (1944–2021) – matematyk, polityk i samorządowiec, pierwszy marszałek województwa dolnośląskiego, działacz przedsierpniowej opozycji antykomunistycznej, współpracownik Komitetu Obrony Robotników i KSS KOR, sygnatariusz listu w obronie aresztowanych członków KOR, redaktor naczelny „Biuletynu Dolnośląskiego”, członek rady programowej Towarzystwa Kursów Naukowych, działacz „Solidarności”, członek prezydium Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” Dolny Śląsk i Prezydium Komisji Krajowej, po wprowadzeniu stanu wojennego strajkował w Stoczni Gdańskiej, po aresztowaniu skazany, karę odbywał w szpitalu w Lubiążu; w podziemiu działał w niezależnej Radzie Edukacji Narodowej, członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, przeciwnik „Okrągłego Stołu”, bez powodzenia kandydował w wyborach parlamentarnych w czerwcu 1989 roku z listy konkurencyjnej wobec kandydatów Komitetu Obywatelskiego, należał do Kongresu Liberalno-Demokratycznego, był członkiem-założycielem Ruchu Stu i Ruchu Społecznego AWS. Twórca strategii rozwoju Wrocławia, radny sejmiku dolnośląskiego z ramienia AWS, w latach 1999–2001 marszałek województwa dolnośląskiego, pomysłodawca i współorganizator Dolnośląskiego Forum Politycznego i Gospodarczego w Krzyżowej, jeden z inicjatorów Dolnośląskiego Certyfikatu Gospodarczego, członek Zarządu Krajowego Fundacji im. Brata Alberta. Autor książki Jak Polak z Polakiem? Szkice o kulturze negocjowania.  Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Chorował na COVID-19. Zmarł 25 III 2021.

* * *

Jerzy Szyler (1944–2021) – elektryk, bohater Grudnia ’70 z Wydziału W-4 Stoczni Gdańskiej, aktywny w organizowaniu kolejnych protestów strajkowych, inicjator budowy pomnika poległych stoczniowców, pomysłodawca usypania „pomnika” z kamieni przyniesionych przez stoczniowców w maju 1971 roku, prześladowany przez SB po donosach na niego przez TW „Bolka”, zmuszony do opuszczenia wraz z rodziną Gdańska, działacz „Solidarności”. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Chorował na COVID-19. Zmarł 26 III 2021.

* * *

Dariusz Wasilewski (1954–2021) – muzyk, kompozytor, wokalista, gitarzysta, , autor tekstów i tłumacz, doktor psychiatrii i nauczyciel akademicki, założyciel Stowarzyszenia Aktywnie Przeciwko Depresji, konsultant merytoryczny i pierwszy organizator Ogólnopolskich Dni Walki z Depresją, współtwórca dorocznego Koncertu Pogodnego w Teatrze Polonia, którego celem było nagłaśnianie kwestii związanych ze zdrowiem psychicznym, tworzył muzykę do przedstawień teatralnych i filmów dokumentalnych, występował w Piwnicy pod Baranami, interpretował piosenki Jacquesa Brela i Paolo Conte oraz poezję Rafała Wojaczka, laureat III nagrody na Festiwalu Interpretacje w Warszawie w 1989roku, kierownik muzyczny Festiwalu Piosenki Francuskiej w Lublinie, założyciel zespołu rockowego Futurobnia, z którym znalazł się w gronie laureatów na festiwalu w Jarocinie w 1993 roku, wystąpił w teledysku do utworu Drzewa autorstwa Lady Pank, wydał autorskie płyty, m.in. Mamrotki, OdLudzie. Zmarł 26 III 2021.

* * *

Franciszek Majewski (2001–2021) – radiowiec, dziennikarz muzyczny, prowadzący audycje morning show „Lecimy z domu” oraz „Przy mikrofonie” w RadioSpacji, od lat zmagał się ciężkimi chorobami przykuty do wózka inwalidzkiego. Zmarł 26 III 2021.

* * *

Prof. Bohdan Gruchman (1928–2021) – ekonomista, prawnik, dyplomata i działacz społeczny, profesor nauk ekonomicznych, prorektor (1975–1981) i rektor Akademii Ekonomicznej w Poznaniu (1989–1996) , doradca ONZ ds. planowania regionalnego w Libii (1967–1969), pracownik Departamentu Rozwoju Społecznego ONZ w Nowym Jorku (1972–1974), członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Groupe de Recherche Européen sur les Milieux Innoveteres – Paris GREMI, członek komitetów PAN i rad naukowych krajowych i zagranicznych, od 1966 roku przewodniczący Rady Międzynarodowych Targów Poznańskich, prezes Towarzystwa Przyjaciół Poznańskiej Fary, od 2002 roku przewodniczący Rady Społecznej przy Arcybiskupie Metropolicie Poznańskim, prezes Stowarzyszenie Instytut Zachodni, doktor honoris causa Akademii Ekonomicznej w Katowicach. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Kawalerskim Palm Akademickich Francuskiego Ministerstwa Edukacji Narodowej. Zmarł 27 III 2021.

* * *

Jerzy Bojanowski (1937–2021) – muzyk, absolwent Wydziału Lotnictwa Politechniki Wrocławskiej, doktor inżynier, wykładowca w Instytucie Techniki Lotnictwa i Mechaniki Stosowanej PW, publicysta, popularyzator jazzu tradycyjnego, współpracownik Jazz Forum, prezes klubu „Stodoła” w pierwszej połowie lat 60., współtwórca i wieloletni dyrektor festiwalu Złota Tarka, aktywny członek Polskiej Federacji Jazzowej – Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego. Zmarł 27 III 2021.

* * *

Jarosław Szczepaniak (1954–2021) – aktor filmowy, zagrał w ponad 50 serialach i filmach, głównie role drugoplanowe, znany seriali: Klan, Plebania, Barwy szczęścia, Na dobre i na złe, Czas honoru, Ojciec Mateusz, w produkcjach TVN Na Wspólnej, Lekarze, Kryminalni czy Twarzą w twarz, a także z ról na dużym ekranie m.in. w filmach Show, Ryś, Ogród Luizy, 1920. Wojna i miłość, Pitbull, Pitbull nowe porządki czy Młody Piłsudski. Chorował na COVID-19. Zmarł 27 III 2021.

* * *

Prof. Ryszard Zimak (1947–2021) – dyrygent i pedagog, profesor sztuk muzycznych, specjalista dyrygentury chóralnej, rektor Akademii Muzycznej w Warszawie (1999–2005) i Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina (2012–2016), do 1983 roku dyrygent Chóru Filharmonii Narodowej, w latach 1983–2005 dyrygent Warszawskiej Opery Kameralnej i kierownik Chóru Kameralnego, specjalizował się w utworach oratoryjnych, w latach 2005–2007 dyrektor Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 28 III 2021.

* * *

Olgierd Buczek (1931–2021) – piosenkarz, absolwent Wydziału Wokalnego średniej szkoły muzycznej, współpracował z Operetką Warszawską, a po odkryciu go przez Władysława Szpilmana z Polskim Radiem, występował na Festiwalach Piosenki w Opolu (1963–1965), a także podczas Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie w 1963 roku, znany z takich przebojów, jak: Za późno, Oczy czarne, Czy Pani mieszka sama?”, Warszawski dorożkarz, występował także w NRD i Czechosłowacji. Zmarł 28 III 2021.

* * *

Lucjan Czerny (1956–2021) – śląski kabareciarz, radiowiec, wokalista, wodzirej, konferansjer, aktor, tekściarz, występował w Zespole Pieśni i Tańca „Śląsk”, współpracował z Telewizją Katowice, na scenie spędził ponad 40 lat. Zmarł 28 III 2021.

* * *

Tadeusz Załucki (1942–2021) – współzałożyciel Związku Polaków na Ukrainie z oddziałem w Odessie i jego prezesem przez ponad 20 lat; po złożeniu obowiązków pozostał prezesem honorowym. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej. Zmarł 30 III 2021.

* * *

Wojciech Waldowski (1953–2021) – tenisista stołowy, działacz sportowy i trener, wrocławianin, przez wiele lat związany ze Śląskiem Wrocław, potem zawodnik AZS Gliwice, wielokrotny drużynowy mistrz Polski grający w barwach gliwickiego klubu, w latach 1985–1994 trener, przez dwie kadencje prezes Polskiego Związku Tenisa Stołowego. Zmarł 30 III 2021.

* * *

Izabela Sierakowska (1946–2021) – polityk, filolog rosyjski, nauczycielka języka rosyjskiego, posłanka na Sejm X, I, II, III, IV i VI kadencji, działaczka Związku Nauczycielstwa Polskiego, szefowa lubelskiego zarządu miejskiego ZNP, członek PZPR (1980–1990) i delegatem na X Zjazd partii, potem SdRP, które była wiceprzewodniczącą, od 1999 roku SLD, jako członek zarządu krajowego i wiceprzewodnicząca klubu parlamentarnego, od 2004 roku w Socjaldemokracji Polskiej, współautorka ustawy liberalizującej aborcję, w 2007 roku uzyskała mandat poselski z list koalicji Lewica i Demokraci. Odznaczona pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 31 III 2021.

* * *

Władysław Jeżewski (1931–2021) – aktor teatralny i pedagog, absolwent łódzkiej szkoły filmowej, występował na deskach teatrów we Wrocławiu, Opolu, Zielonej Góry, Poznania, Bydgoszczy, Łodzi, Koszalina i Torunia, a od 1967 roku związał się z Teatrem im. Stefana Jaracza w Olsztynie, był wykładowcą w Policealnym Studium Aktorskim im. Aleksandra Sewruka. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 1 IV 2021.

* * *

Iwona Liliana Konieczna (1964–2021) – pisarka i dziennikarka, blogerka o wyraźnie konserwatywnych poglądach, określała się jako państwowiec, znana szerzej internautom jako prowadząca konto Murzyńskość/tt na Twitterze, na portalu mPOLSKA24.pl prowadziła blog na temat fałszerstw historycznych. Chorowała na COVID-19. Zmarła 1 IV 2021.

* * *

Maja Hądzlik-Margańska (1957–2021) – dziennikarka, teatrolog, scenograf i tłumaczka książek, z TVP Bydgoszcz związana od 20 lat, nadzorowała merytorycznie i organizacyjnie emisje programów, wypełniała pasma oprawy dnia, a także dokonywała odbiorów redakcyjnych audycji. Zmarła 1 IV 2021.

* * *

Ks. Józef Pawliczek (1941–2021) – duszpasterz diecezji katowickiej, przez 15 lat kanclerz kurii, pełnił funkcje w sądzie kościelnym i kustosza muzeum diecezjalnego, na emeryturze wikariusz generalny archidiecezji lwowskiej. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej. Zmarł 1 IV 2021.

* * *

Antoni Chrościelewski (1924–2021) – sybirak, uczestnik bitwy o Monte Cassino, aktywny działacz polonijny, w 1940 roku wraz z matką, siostrą i bratem został wywieziony na Sybir, w północnym Kazachstanie spędził dwa lata, z gen. Władysławem Andersem przeszedł szlak bojowy przez ZSRR, Irak, Liban, Palestynę i Włochy,  pod Monte Cassino, bił się o Loreto, Ankonę, Bolonię; po wojnie na emigracji początkowo w Anglii, a potem w USA, komendant Okręgu 2. Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej (SWAP). Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski  i Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Zmarł 1 IV 2021.

* * *

Marek Czekalski (1953–2021) – inżynier włókiennik, polityk, samorządowiec, prezydent Łodzi (1994–1998), członek ZMS i PZPR, aktywny w opozycji przedsierpniowej, współpracownik KSS „KOR”, przyjaciel Marka Edelmana, działacz „Solidarności”, delegat na I Zjazd Krajowy NSZZ „S”, internowany w stanie wojennym, zwolniony z pracy, działacz podziemnej „Solidarności”; po 1989 roku zaangażowany w Komitecie Obywatelskim, członek ROAD, Unii Demokratycznej (przewodniczący łódzkich struktur przez dwie kadencje), Unii Wolności (do 2001 roku przewodniczący łódzkich struktur, członek władz krajowych), członek rady programowej Centrum Dialogu im. Marka Edelmana. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 2 IV 2021.

* * *

Tomasz Kolczyński (1957–2021) – samorządowiec, wieloletni radny (od 1990 roku pięciokrotnie wybrany) i były prezydent Płocka, w drugiej kadencji członek zarządu miasta, w latach 1998–2000 wiceprzewodniczący rady miejskiej, współzałożyciel Parafialnego Klubu Sportowego Imielnica, członek Prawa i Sprawiedliwości. Zmarł 3 IV 2021.

* * *

Andrzej Karaczun (1955–2021) – dziennikarz sportowy i PR-owiec motoryzacyjny, redaktor naczelny serwisu NewsAuto.pl, związany był z wieloma tytułami prasowymi, m.in. „Sztandarem Młodych”, „Słowem Powszechnym”, „Słowem–Dziennikiem Katolickim”, był redaktorem naczelnym pisma „Człowiek”, zastępcą redaktora naczelnego w „Moto Expressie”, „Auto Moto” i magazynie internetowym „Roadlook”, współpracował z TVP, był rzecznikiem prasowym i szefem biur prasowych wielu rajdów samochodowych i zespołów rajdowych. Zmarł 3 IV 2021.

* * *

Wiesław Wójcik (1945–2021) – aktor teatralny, filmowy i serialowy, znany z kilkudziesięciu ról filmowych i teatralnych, występował na deskach teatrów w Sosnowcu i Krakowie, zagrał w filmach Katyń i Człowiek z marmuru Andrzeja Wajdy, a także w Korowodzie, Śmierć jak kromka chleba, znany z seriali Układ krążenia, Złotopolscy, Na dobre i na złe, Czas honoru, a ostatnio Korona królów. Zmarł 4 IV 2021.

* * *

Zygmunt Malanowicz (1938–2021) – aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, reżyser i scenarzysta, występował na deskach Nowego Teatru w Warszawie, zagrał w ponad 60 filmach, szerokiej publiczności znany z roli w serialu Dom oraz w filmach Nóż w wodzie Romana Polańskiego czy Polowanie na muchy Andrzeja Wajdy, autor scenariuszy do filmów Wyrok na Franciszka Klosa, Bez ulik, Szlachetna krew (dwa ostatnie reżyserował). Zmarł 4 IV 2021.

* * *

Prof. Tadeusz Pałka (1942–2021) – reżyser, dokumentalista, absolwent łódzkiej filmówki, twórca kilkudziesięciu dokumentów, m.in. Wygrać przegrać, Ze wsi, Młyn, Gospodarstwo, Mieszkanie w bloku oraz Nadzieja, wykładowca w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej oraz na Wydziale Kulturoznawstwa UMCS. Zmarł 4 IV 2021.

* * *

Krzysztof Krawczyk (1946–2021) – muzyk, wokalista, gitarzysta i kompozytor, w latach 1963–1973 śpiewał z zespołem Trubadurzy, od 1973 roku artysta solowy, wypromował wiele znanych przebojów, odbył liczne trasy koncertowe w Europie na świecie, w latach 1979–1985 na emigracji w USA z powodu cenzurowania jego utworów, śpiewał i nagrywał płyty (łącznie 129 oficjalnych płyt z jego utworami) z różnorodną muzyką (pop, blues, swing, soul, jazz, rock and roll, country, tango, kolędy, piosenki i pieśni religijne, dance, folk, funky, reggae, muzyka cygańska i biesiadna); był gwiazdą festiwali w Opolu i Sopocie, ważną rolę w jego życiu odgrywała wiara, w 2000 roku wystąpił przed papieżem Janem Pawłem II podczas Pielgrzymki Narodowej na Placu Świętego Piotra, połączonej z wręczeniem złotej płyty Ojcu Świętemu śpiewajmy, wspierał działalność instytucji związanych z Kościołem katolickim, był częstym gościem koncertów i uroczystości religijnych. Odznaczony wraz z członkami zespołu Trubadurzy Srebrnym i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Chorował na COVID-19. Zmarł 5 IV 2021.

* * *

Prof. Marcin Błażewicz (1953–2021) – kompozytor, pedagog, profesor zwyczajny Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina, dyrektor artystyczny Międzynarodowego Forum Nowej Muzyki w Warszawie, w latach 1986-1998 kierownik muzyczny Teatru Polskiego Radia oraz redaktor w programie Polskie Radio „BIS”, założyciel i redaktor naczelny czasopisma o muzyce i sztukach pokrewnych „Muzyka21”. Uhonorowany Nagrodą im. Stanisława Wyspiańskiego za całokształt twórczości (1988) oraz dwukrotnie Prix Italia (1989, 1990). Zmarł 5 IV 2021.

* * *

Andrzej Szpak (1951–2021) – dziennikarz i wieloletni korespondent TVP, dokumentalista i fotograf, od 1974 roku związany z Ośrodkiem Telewizji Polskiej we Wrocławiu, od 1977 roku operator obrazu filmu dokumentalnego i oświatowego, w latach 1978–1985 korespondent programów informacyjnych TVP w Jeleniej Górze i Legnicy, kierował m.in. działem wydawniczym „Nowin Jeleniogórskich”, od 1995 roku właściciel firmy producenckiej, współpracownik „Faktów” TVN i Telewizyjnej Agencji Informacyjnej, przez wiele lat dokumentował akcje ratunkowe Karkonoskiej Grupy GOPR, autor 10 tys. zdjęć dokumentujących historię Jeleniej Góry i regionu przekazanych do Jeleniogórskiej Biblioteki Cyfrowej. Zmarł 5 IV 2021.

* * *

Danuta Schetyna ps. „Grażyna” (1929–2021) – filolog polski, nauczycielka, w czasie wojny żołnierz Armii Krajowej, kolporterka prasy konspiracyjnej i łączniczka Obwodu AK Radomsko, prezes Okręgu Opole Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, współtwórczyni kwartalnika „Biuletyn Informacyjny AK”, matka polityka Platformy Obywatelskiej Grzegorza Schetyny Zmarła 5 IV 2021.

* * *

Kpt. Wacław Butowski (1927–2021) – żołnierz Pułku Ułanów 1. Polskiej Dywizji Pancernej, jeden z ostatnich żołnierzy gen. Stanisława Maczka, walczył na froncie zachodnim w Belgii i Holandii, potem w północnych Niemczech, był radiooperatorem czołgu; do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie wstąpił po tym, gdy uciekł z niemieckiej armii i oddał się w ręce aliantów (w 1943 roku został wywieziony do Dolnej Saksonii, gdzie przez trzy miesiące pracował przy budowie lotniska w Quakenbrück, a gdy w 1944 roku został wcielony do Wehrmachtu, swoją służbę odbywał m.in. w Normandii). Zmarł 6 IV 2021.

* * *

Anna Wasilewska (1958–2021) – pedagog i technolog żywności, samorządowiec i polityk, była wiceprezydent Olsztyna, od 2010 do 2015 roku członek zarządu województwa warmińsko-mazurskiego IV i V kadencji, posłanka na Sejm VIII i IX kadencji z list Platformy Obywatelskiej, pracowała m.in. w komisji ds. petycji, komisji edukacji, nauki i młodzieży oraz komisji kultury i środków przekazu. Zmarła 6 IV 2021.

* * *

Bp Jan Purwiński (1934–2021) – polski duchowny katolicki, w styczniu 1991 roku mianowany przez Jana Pawła II biskupem kijowsko-żytomierskim, wspierał działania Polonii ma Łotwie, przyczynił się także do odnowienia sieci parafii i utworzenia Wyższego Seminarium Duchownego w Worzelu koło Kijowa, od 2011 biskup emeryt. Laureat nagrody „Semper Fidelis” przyznawanej przez IPN, odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej i Orderem „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Chorował na COVID-19. Zmarł 6 IV 2021.

* * *

Maria Skąpska (1975–2021) – reżyser, współtwórca jako drugi reżyser, a także asystentka i kierownik planu kultowych seriali, m.in. Barwy szczęścia, Na Wspólnej, Prawo Agaty, Londyńczycy, a także hitów dużego ekranu Listy do M, Chemia, Karol – Człowiek, który został papieżem oraz Ostatnia rodzina. Zmarła 7 IV 2021.

* * *

Paweł Czajor (1983–2021) – aktor filmowy i reżyser obsady, grał m.in. w serialach M maj miłość, Niania, Barwy szczęścia czy Galeria; reżyser obsady w filmach takich jak: Bogowie, Zostałem gangsterem, Wszystko dla mojej matki, Boże Ciało czy Sala samobójców. Hejter. Chorował na COVID-19. Zmarł 8 IV 2021.

* * *

Stanisław Dziedzic (1953–2021) – historyk literatury, kulturoznawca, doktor nauk humanistycznych, nauczyciel akademicki, w latach 1998–2000 wicedyrektor Biura Jubileuszowego 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, od 2004 do 2016 roku dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Miasta Krakowa, twórca Biblioteki Kraków, członek Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, autor ponad tysiąca prac publikowanych na łamach gazet i periodyków, autor lub współautor książek dotyczących historii literatury polskiej, fenomenu artystycznego i duchowego Krakowa, zarządzania kulturą oraz ochrony dziedzictwa kulturowego. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis„. Chorował na COVID-19. Zmarł 8 IV 2021.

* * *

O. Sławomir Rzepka SVD (1967–2021) – misjonarz, werbista, 35 lat po ślubach zakonnych i 27 w kapłaństwie, przez blisko 30 lat misjonarz wśród Indian na placówce w Amazonii w mieście Iporanga w stanie Sao Paulo w Brazylii. Zmarł 9 IV 2021.

* * *

Jakub Kotnarowski (1983–2021) – biolog, absolwent Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, ekolog, poznański społecznik, obrońca ptaków i drzew, członek zarządu Stowarzyszenia Centrum Pomocy Ekorozwój, współzałożyciel Koalicji ZaZieleń Poznań, członek Komisji Dialogu Obywatelskiego ds. Ochrony Środowiska przy Wydziale Kształtowania i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania, działacz Fundacji Szklane Pułapki. Chorował na COVID-19. Zmarł 9 IV 2021.

* * *

Władysław Klimczak (1923–2021) – ekonomista i historyk, z zamiłowania fotoreporter i muzealnik, wykładowca w Państwowej Szkole Przemysłowej im. Sz. Humberta w Krakowie, prezes Krakowskiego Towarzystwa Fotograficznego, a od 1972 roku dyrektor prywatnego Muzeum Historii Fotografii im. Władysława Bogackiego, inicjator comiesięcznych zebrań członków Towarzystwa Fotograficznego, organizator i kurator wystaw dokumentalnych, m.in. ekspozycji pod wspólnym tytułem Zginęli w Katyniu, autor i współautor wystaw historycznych, pomysłodawca Międzynarodowych Salonów Fotografii Artystycznej Aktu i Portretu Venus, współautor książki Legiony Polskie, zilustrowanej dokumentalnymi fotografiami, członek Photographic Society of America, z tytułem Excellence FIAP – Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej, laureat Willy Hengl – Preis. Zmarł 9 IV 2021.

* * *

Ks. Mirosław Nowak (1961–2021) – kapłan Archidiecezji Warszawskiej, historyk sztuki, doktor nauk o sztuce, dyrektor Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, historyk sztuki, konsultor Rady Episkopatu Polski ds. Kultury i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego, pełnomocnik ds. zarządzania i opieki nad Kolekcją im. Jana Pawła II, członek Zespołu Ekspertów Kolekcji im. Jana Pawła II Fundacji Caroll-Porczyńskich. Zmarł 11 IV 2021.

* * *

Jerzy Zacharko (1951–2021) – samorządowiec, społecznik, działacz opozycyjny w czasie PRL, współtwórca zakopiańskiej „Solidarności”, w 1080 roku przewodniczącym Komitetu, a następnie wiceprzewodniczącym Krajowej Komisji Koordynacyjnej Solidarności Pracowników Społem, internowany w stanie wojennym, w latach 1986–1989 drukarz podziemnych wydawnictw, w 1989 roku wiceprzewodniczący Tymczasowej Komisji Miejskiej NSZZ „Solidarność”, w latach 2001–2006 wiceburmistrz Zakopanego, od 2014 roku wicestarosta tatrzański. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Chorował na COVID-19. Zmarł 11 IV 2021.

* * *

Artur Tomala (1969–2021) – samorządowiec, burmistrz Gorzowa Śląskiego od 2002 roku, wybrany z list Mniejszości Niemieckiej, w latach 1997–199 podinspektor ds. gospodarki komunalnej i ochrony środowiska, w latach 1999–2002 sekretarzem miasta. Chorował na COVID-19. Zmarł 12 IV 2021.

* * *

Ewa Kluczkowska (1960–2021) – dziennikarka, współpracowała z Aleksandrem Kwaśniewskim, gdy był on redaktorem naczelnym „Itd”, była redaktor naczelna jednej z łódzkich gazet, pracowała w „Wiadomościach dnia”, w „Rzeczpospolitej” kierowała działem społecznym, potem została zastępcą redaktora naczelnego Grzegorza Gaudena. Zmarła 12 IV 2021.

* * *

Ewa Wawrzoń (1938–2021) – aktorka teatralna i filmowa, związana z teatrami w Krakowie i Warszawie, znany z ról w filmach Tato, Dwa żebra Adama, Ostatni strzał czy Poznańskie słowiki, a także z seriali Janosik, 07 zgłoś się, W labiryncie, Na dobre i na złe i Plebania, 13 posterunek; prywatnie wdowa po aktorze, reżyserze i dyrektorze teatru Januszu Bukowskim i matka aktora Michała Bukowskiego. Zmarła 14 IV 2021.

* * *

Marek Dyka (1971–2021) – absolwent Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, działacz niepodległościowy, od 1987 roku członek Federacji Młodzieży Walczącej, organizator szkolnej struktury w Zasadniczej Szkole Zawodowej, której był uczniem, twórca i redaktor szkolnych pism opozycyjnych, uczestnik demonstracji w Nowej Hucie, kolporter prasy niezależnej, drukarz plakatów i ulotek, członek Krakowskiej Rady Koordynacyjnej FMW, potem Krajowej Rady, uczestnik okupacji KW PZPR i ZSMP w Krakowie oraz w demonstracjach związanych z usunięciem pomnika Lenina, członek i organizator struktur Partii Wolności Kornela Morawieckiego, potem Ruchy Odbudowy Polski Jana Olszewskiego, współzałożyciel stowarzyszenia „Młoda Prawica”. Zmarł 15 IV 2021.

* * *

Ks. Stanisław Kicman (1937–2021) – socjolog, historyk i katecheta, jako syn żołnierzy Armii Krajowej i powstańców warszawskich przeżył w wieku 7 lat rzeź Woli, wywieziony wraz z matką do obozu koncentracyjnego w Bergen-Belsen, a następnie do obozu pracy w Hameln koło Hannoveru, działacz Akcji Katolickiej, wolontariusz Parafialnego Zespołu Caritas, szafarz Komunii św., współorganizator wspólnotowych przedsięwzięć, uczestnik projektu „Zapomniani świadkowie XX wieku”, do seminarium wstąpił w 1955 roku i po dwóch latach wystąpił, ożenił się i miał dwóch synów, ponownie wstąpił w 2012 roku, gdy owdowiał po śmierci żony Czesławy, wyświęcony na kapłana w wieku 76 lat. Zmarł 16 IV 2021.

* * *

Grażyna Leja (1954–2021) – polityk, przedsiębiorca i urzędniczka państwowa, większość życia związana z branżą turystyczną, prowadząc przedsiębiorstwa i zasiadając w zarządach spółek z tej branży, prowadziła także własny hotel, w latach 2002–2010 pełnomocnik prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego do spraw turystyki, członek PSL, startowała z tej listy do Sejmu i rady miasta Krakowa, od listopada 2007 do stycznia 2008 wiceminister sportu i turystyki (podała się do dymisji w związku z zarzutami IPN o współpracę z tajnymi służbami PRL; zarzut potwierdził sąd pierwszej instancji i uchylił sąd apelacyjny). Zmarła 16 IV 2021.

* * *

Andrzej Żak (1942–2021) – pisarz, prozaik i dramaturg, autor licznych książek, sztuk teatralnych oraz słuchowisk dla dzieci i młodzieży, m.in. cyklu Dziwny tydzień, który w wersji książkowej wydano w milionowym nakładzie, a jego Baśnie znalazły się w kilkakrotnie wznawianym zbiorze lektur dla klas I–IV, jako dramaturg związany przede wszystkim z katowickim Teatrem Lalek „Ateneum”, jego sztuki były także wystawiane za granicą. Zmarł 16 IV 2021.

* * *

Mieczysław Arkadiusz Woźniak (1932–2021) – architekt, dydaktyk, doktor nauk technicznych, związany z projektowaniem, wykonawstwem i nadzorem nad budynkami, również zabytkowym, autor ponad stu dokumentacji projektowych oraz 61 prac naukowych i popularnonaukowych, w tym pionierskiej pracy nt. zburzenia Kalisza Kalisz 1914 – pogrom Miasta, przez dziewięć lat był wicewojewodą kaliskim, wieloletni wiceprezesem Oddziału PTTK w Kaliszu. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 16 IV 2021.

* * *

Stefan Bratkowski (1934–2021) – prawnik, dziennikarz, publicysta i pisarz, syn konsula RP we Wrocławiu w latach 1932–1936, oficera wywiadu, od 1954 roku członek PZPR, należał do egzekutywy w ZLP, usunięty dyscyplinarnie z partii w 1981 roku, od 1956 roku w redakcji „Po Prostu”, w latach 1980–1990 prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, uczestnik Konwersatorium im. Bogdana Gotowskiego, współorganizator tzw. „sześćdziesiątki”, grupującej intelektualistów, członków władz NSZZ „Solidarność” oraz rozwiązanych stowarzyszeń twórczych i naukowych, od 1991 do 1992 roku prezes Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, przewodniczący Rady Programowej Stowarzyszenia Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego, wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, uczestnik obrad „Okrągłego Stołu”, współpracował m.in. z „Gazetą Wyborczą”, „Rzeczpospolitą”, członek m.in. Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, reaktywował „Doświadczenie i Przyszłość”, współscenarzysta serialu Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 18 IV 2021.

* * *

Krzysztof Liedel (1969–2021) – prawnik, specjalista w zakresie terroryzmu międzynarodowego i jego zwalczania, doktor nauk wojskowych, dyrektor Departamentu Prawa i Bezpieczeństwa Pozamilitarnego Biura Bezpieczeństwa Narodowego, dyrektor Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas oraz pracownik naukowy Instytutu Badań nad Przestępczością Zorganizowaną i Terroryzmem Wydziału Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Administracji Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, rugbysta, w 2015 roku prezes Polskiego Związku Rugby, redaktor naczelny kwartalnika „Terroryzm: zagrożenia – prewencja – przeciwdziałanie”. Chorował na COVID-19. Zmarł 18 IV 2021.

* * *

Danuta Sokołowska (1952–2021) – nauczycielka i społecznik, związana z Zespołem Szkół Specjalnych w Opolu, gdzie prowadziła drużynę XX szczepu Nieprzetartego Szlaku Komendy Chorągwi ZHP, działaczka Caritasu i stowarzyszenia „Opole Na Tak”, na rzecz osób niepełnosprawnych, wykluczonych i seniorów, inicjatorka Dni Niepełnosprawnych oraz Jarmarku Niezwykłości, od września 2020 roku radna miejska. Chorowała na COVID-19. Zmarła 18 IV 2021.

* * *

Prof. Andrzej Białynicki-Birula (1935–2021) – matematyk, specjalista z geometrii algebraicznej, jeden z pionierów algebry różniczkowej, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, członek rzeczywisty PAN, przewodniczący Komitetu Matematyki PAN (1991–1997), prorektor Uniwersytetu Warszawskiego (1987–1990), autor podręczników uniwersyteckich z algebry. Zmarł 19 IV 2021.

* * *

Aleksander Sopliński (1942–2021) – polityk, lekarz i samorządowiec, poseł na Sejm V i VI kadencji, w latach 2012–2015 wiceminister zdrowia, pracował m.in. jako ordynator oddziału położniczo-ginekologicznego Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie, od 1973 roku członek ZSL, w 1990 roku został członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego, wiceprzewodniczący i przewodniczący Rady Miasta Ciechanowa, radny sejmiku mazowieckiego (1998–2002). Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 20 IV 2021.

* * *

Mjr Zbysław Raczkiewicz ps. „Orzeł” (1925–2021) – żołnierz Armii Krajowej, działacz społeczny, prezes honorowy Okręgu Łódź Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, pomysłodawca projektu edukacyjnego „Dziedzictwo Patriotyczne Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej”, członek Korpusu Weteranów, honorowy członek szkolnych Klubów Historycznych im. Armii Krajowej, inicjator budowy pomnika Armii Krajowej w Łodzi. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 20 IV 2021.

* * *

Wiesława Mazurkiewicz (1926–2021) – aktorka teatralna, filmowa i dubbingowa, występowała na deskach teatrów w Łodzi, Krakowie i Warszawie, współpracowała z Zygmuntem Huebnerem w Teatrze Powszechnym w Warszawie, będąc na emeryturze grała w trzech warszawskich teatrach, zagrała w ponad 80 filmach i serialach, znana z ról drugoplanowych m.in. w filmach Potop, Faraon, Przesłuchanie, Rozmowy kontrolowane, Sztuka kochania i z seriali Stawka większa niż życie, Lalka, Dom, Zmiennicy czy Na dobre i na złe. Odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarła 20 IV 2021.

* * *

Andrzej Rusek (1958–2021) – muzyk samouk z rodzinnymi tradycjami muzycznymi (ojciec muzyk, kompozytor i aranżer), basista, znany ze współpracy z takimi wykonawcami, jak m.in. Tomasz Stańko, Zbigniew Wodecki, Andrzej Zaucha, Halina Frąckowiak, Ewa Bem, Anthimos Apostolis, Tomasz Szukalski, Young Power, Grzegorz Kapołka, SBB, Jorgos Skolias, Martyna Jakubowicz, Roman PazurWojciechowski, Andrzej Urny, Jerzy Piotrowski, Mirosław Muzykant czy Grażyna Łobaszewska. Zmarł 20 IV 2021.

* * *

Prof. Janina Suchorzewska ps. „Myszka” (1930–2021) – anestezjolog, profesor nauk medycznych, od 1942 roku harcerka Szarych Szeregów, łączniczka Powstania Warszawskiego, oddelegowana do I plutonu Wojskowej Służby Kobiet jako szef sanitarny na Obwodu Śródmieście Armii Krajowej, w Grudniu ’70 ratowała rannych, w stanie wojennym chroniła opozycjonistów. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 20 IV 2021.

* * *

Abp Wojciech Ziemba (1941–2021) – arcybiskup senior Archidiecezji Warmińskiej, doktor teologii biblijnej, doktorat uzyskał na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, studiował też na Papieskim Instytucie Biblijnym w Rzymie, rektor Wyższego Seminarium Duchownego (1982–1986), w latach 1982–1992 biskup pomocniczy warmiński, a w okresie 1992–200 biskup diecezjalny ełcki, arcybiskup metropolita białostocki w okresie 2000–2006, a w latach 2006–2016 arcybiskup warmiński, 1982–199, był przewodniczącym Zespołu ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Litwy i Komisji Misyjnej, doktor honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Zmarł 21 IV 2021.

* * *

Prof. Mirosław Handke (1946–2021) – chemik i polityk, minister edukacji narodowej w rządze Jerzego Buzka (1997–2000), autor reformy systemu oświaty, która w 1999 roku wprowadziła gimnazja, profesor nauk chemicznych, specjalista od spektroskopii oscylacyjnej i fizykochemii krzemianów, rektor Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (1993–1997), wiceprzewodniczący Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa (1993–1997), członek Komisji Chemii PAN, autor ponad stu publikacji naukowych z dziedziny fizykochemii krzemianów i spektroskopii oscylacyjnej, w 1981 roku przewodniczący KZ NSZZ „Solidarność” krakowskiej AGH. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 22 IV 2021.

* * *

Krystyna Antonina Łyczywek (1920–2021) – romanistka, dziennikarka, fotografik, przed wojną harcerka, drużynowa 17. Drużyny im. Wandy Malczewskiej, w czasie wojny w Szarych Szeregach, zaprzysiężony żołnierz Armii Krajowej, łączniczka kontrwywiadu i pielęgniarka w Szpitalu Maltańskim, uczestniczka Powstania Warszawskiego, łączniczka w batalionie Łukasiński i współredaktorka powstańczego pisma „W walce”; po wojnie pracowała jako lektor języka francuskiego, ale największą jej pasją była fotografia, jej zdjęcia były wystawiane na całym świecie na około 160 wystawach indywidualnych i znajdują się w zbiorach Biblioteki Narodowej w Paryżu, Muzeum Ludwig w Kolonii, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Historii Fotografii w Krakowie i w Musée français de la photographie w Bièvres, w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie oraz w zbiorach prywatnych w Polsce i zagranicą, autorka ponad 1400 artykułów w prasie na całym świecie. Odznaczona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Oficerskim orderu Legii Honorowej. Zmarła 22 IV 2021.

* * *

Adam Smorawiński (1927–2021) – rajdowiec, przedsiębiorca motoryzacyjny, 13-krotny mistrz Polski, w rajdach i wyścigach na arenie międzynarodowej wystąpił 56 razy, w tym siedmiokrotnie startował w Rajdzie Monte Carlo, reprezentując Polskę, kierował budową Toru Poznań, wieloletni członek Automobilklubu Wielkopolski. Zmarł 24 IV 2021.

* * *

Józef Makal (1927–2021) – fotograf, mistrz fotografii prasowej, legenda „Dziennika Zachodniego”, fotografował przyjazd do Polski Jana Kiepury, tancerki Josephiny Baker, kosmonauty Jurija Gagarina, prof. Zbigniewa Religę z nieodłącznym papierosem w ręku, autor zdjęć Fidela Castro, Charlesa de Gaulle’a i kanclerza Niemiec Helmuta Schmidta, fotografował codzienność, kopalnie, protesty górnicze, wielokrotnie nagradzany, m.in. w konkursie World Press Foto, jego wystawy można było oglądać w całej Europie. Zmarł 25 IV 2021.

* * *

Leszek Miłoszewski (1956–2021) – polonista, dziennikarz, były wieloletni dyrektor Ośrodka Kultury w Bielsko-Białej, dziennikarz tygodnika „Kronika Beskidzka” (1979–1992), potem „Dziennika Beskidzkiego”, w latach 1994–1995 redagował lokalną gazetę w Oświęcimiu, działacz amatorskiego ruchu filmowego, członek i wiceprezes AKF „Bielsko”, wspierał organizatorów Festiwalu Amatorskich Filmów Animowanych „Fazy” w Bielsku-Białej, a także Ogólnopolskiego i Międzynarodowego Festiwalu Filmów Nieprofesjonalnych „Kochać Człowieka” w Oświęcimiu, przewodniczył komitetowi koordynacyjnemu Tygodnia Kultury Beskidzkiej, współtwórca kwartalnika „Relacje-Interpretacje”. Zmarł 26 IV 2021.

* * *

Bp Jan Gałecki (1932–2021) – kapłan archidiecezji szczecińsko-kamieński, doktor nauk filozoficznych, biskup pomocniczy szczecińsko-kamieński w latach 1974–2007, w ramach prac Episkopatu był członkiem Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu, Komisji ds. Duszpasterstwa Ludzi Morza, Komisji ds. Duszpasterstwa Turystycznego oraz Rady ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek, od 2007 roku biskup senior. Chorował na COVID-19. Zmarł 27 IV 2021.

* * *

Jarosław Zieliński (1958–2021) – historyk, pisarz, varsavianista, autor i współautor kilkudziesięciu publikacji poświęconych Warszawie, w tym serii Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy (15 tomów, wydawanych w latach 1996–2011), książek oraz przewodników historycznych po warszawskich dzielnicach, autor kilkuset prac studialnych, artykułów naukowych i popularnonaukowych, felietonów, artykułów prasowych oraz kilkudziesięciu scenariuszy telewizyjnych, współtwórca reaktywowanego miesięcznika „Stolica”, w latach 1992–2012 członek Zespołu Nazewnictwa Miejskiego m.st. Warszawy. Zmarł 27 IV 2021.

* * *

Kazimierz Kord (1930–2021) – muzyk, dyrygent, wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie, w latach 1960–1962 chórmistrz i dyrygent w Operze Warszawskiej, w okresie 1962–1969 dyrektor i kierownik artystycznym Teatru Muzycznego w Krakowie (przygotował ok. 30 premier), a w latach 1969–1973 Wielkiej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia i Telewizji w Katowicach, od 1977 roku kierował warszawską Filharmonią Narodową, z którą odbył tournées po Europie, USA, Australii oraz w Chinach i Japonii, realizował spektakle operowe m.in. w Metropolitan Opera w Nowym Jorku i Covent Garden w Londynie, w latach 1980–1986 prowadził równocześnie orkiestrę symfoniczną  w Baden-Baden. Odznaczony m.in. Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 29 IV 2021.

* * *

Andrzej Możejko (1949–2021) – piłkarz, zawodnik klubu Widzew Łódź, wywalczył dwukrotnie mistrzostwo Polski (w 1981 i 1982 roku), w barwach łódzkiej drużyny wystąpił w ponad 300 meczach, w tym w 183 w najwyższej klasie i w 12 w europejskich pucharach. Zmarł 1 V 2021.

* * *

Andrzej Osęka (1932–2021) – publicysta, historyk i krytyk sztuki, w czasach PRL dziennikarz „Po prostu”, „Przeglądu Kulturalnego” i „Kultury”, współpracownik Konwersatorium Doświadczenie i Przyszłość, od 1980 roku członek „Solidarności”, działał w Zespole ds. Kultury Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”, członek Komitetu Kultury Niezależnej, założyciel miesięcznika „Kultura Niezależna”, współpracownik paryskiej „Kultury” pod pseudonimem Paweł Morga; po 1989 roku publicysta „Gazety Wyborczej”, „Dziennika Polska-Europa-Świat”, „Wprost” i „Polityki”. Zmarł 1 V 2021.

* * *

Bronisław Cieślak (1943–2021) – aktor, dziennikarz i prezenter telewizyjny, znany jako odtwórca roli porucznika MO Sławomira Borewicza z serialu 07 zgłoś się i Bronisława Malanowskiego w serialu Malanowski i Partnerzy, twórca programów telewizyjnych, prowadził m.in. Telewizyjne Biuro Śledcze, w latach 1971–1990 należał do PZPR, poseł na Sejm III i IV kadencji, w latach 2001–2005 rzecznik prasowy klubu parlamentarnego SLD Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” i pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 2 V 2021.

* * *

Henryk Opilo (1952–2021) – polityk, poseł na Sejm I kadencji, w latach 80. działacz opozycji demokratycznej, internowany w stanie wojennym, działacz podziemia, w 1994 roku uzyskał mandat poselski z listu Konfederacji Polski Niepodległej. Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarł 2 V 2021.

* * *

Alojzy Balcerzak (1930–2021) – grafik, malarz, artysta plastyk, popularyzator sztuki i wykładowca, absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, studiował na wydziałach malarstwa, grafiki, zdobył specjalizację w drzeworycie i linorycie, a także w pracowni ilustracji książki Jana Marcina Szancera, prowadził Salon Debiutów przy Uniwersytecie warszawskim, w latach 1988–2007 wykładowca Europejskiej Akademii Sztuk na Wydziale Grafiki, inicjator i kurator wielu wystaw i plenerów artystycznych, współtwórca Stowarzyszenia Popierania Galerii Koszelówka, uprawiał malarstwo (jego prace były prezentowane na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych i zbiorowych ogólnopolskich i międzynarodowych oraz na prezentacjach sztuki polskiej za granicą) oraz grafikę artystyczną i użytkową, autor projektów 30 serii znaczków pocztowych, które zdobywały nagrody i medale w międzynarodowych konkursach. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 2 V 2021.

* * *

O. Tadeusz Kasperczyk SJ (1959–2021) – jezuita, misjonarz, od 34 lat na misjach na Madagaskarze, odbył studia specjalistyczne w Rzymie na Uniwersytecie Gregoriańskim i probację w Chantilly we Francji. Chorował na COVID-19. Zmarł 3 V 2021.

* * *

Jerzy Lechowski (1929–2021) – dziennikarz sportowy i działacz piłkarski, kierował działem piłkarskim w „Przeglądzie Sportowym”, od 1970 roku związany z tygodnikiem „Piłka nożna”, m.in. jako redaktor naczelny, działacz Polskiego Związku Pii Nożnej, m.in. jako prezes warszawskiego oddziału i wiceprezes ds. sportowych. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 3 V 2021.

* * *

Artur Przygoda (1964–2021) – gitarzysta, kompozytor i realizator dźwięku, współtwórca zespołów Farby i Love, instrumentalista w trójmiejskich kapelach, właściciel studia Adventure, wraz z żoną stworzył zespół Mr. Jones. Zmarł 4 V 2021.

* * *

Ireneusz Krzysztof Szmidt (1935–2021) – poeta, krytyk literacki i animator życia literackiego, absolwent Studium Teatralnego na PWST w Krakowie, związany z Gorzowem Wielkopolskim od 30 lat, prezes gorzowskiego oddziału Związku Literatów Polskich, wydał kilka tomów wierszy i kilkadziesiąt numerów „Pegaza Lubuskiego”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Brązowym i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 4 V 2021.

* * *

Piotr Lisiecki (1961–2021) – biznesmen, prezes zarządu spółki Boryszew SA specjalizującej się w produkcji komponentów do samochód, przetwórstwie metali, stali oraz chemii przemysłowej, wcześniej był prezesem Huty Bankowej Sp. z.o.o (spółki działającej w strukturach Grupy Alchemia), wiceprezesem Banku Ochrony Środowiska oraz dyrektorem zarządzającym w DZ Bank S.A. i Kredyt Banku S.A. Zmarł 4 V 2021.

* * *

Michał Kędzierski (1978–2021) – policjant z raciborskiej policji, młodszy aspirant z 10-letnim stażem, pracował w wydziale prewencji i wspomagał służby prasowe, wcześniej dziennikarz w radiu Vanessa i Raciborskiej Telewizji Kablowej, znany był też jako didżej dyskotek i prowadzący imprezy plenerowe. Zginął na służbie postrzelony przez 40-letniego napastnika. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Zasługi za Dzielność. Zmarł 4 V 2021.

* * *

Gen. Edward Pietrzyk (1949–2021) – generał broni Wojska Polskiego, dowódca i dyplomata, absolwent Wydziału Elektromechanicznego Wojskowej Akademii Technicznej im. gen. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie, Wojskowej Akademii Artylerii ZSRR oraz Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR, w 1993 roku mianowany generałem brygady, odbył studia podyplomowe na Narodowym Uniwersytecie Obrony USA w Waszyngtonie (1997–1998), w 1998 roku jako generał dywizji objął stanowisko pełnomocnika ministra obrony narodowej ds. utworzenia Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego, a w 1999 roku, po wejściu Polski do NATO, został zastępcą dowódcy tego związku operacyjnego, w latach 2000–2006 dowódca Wojsk Lądowych, ambasador nadzwyczajny w Republice Iraku (2007–2008); w tym czasie był poważnie ranny w wyniku zamachu terrorystycznego na ulicach Bagdadu, ambasador w Koreańskiej Republice Ludowo-Demokratycznej (2010–2013); współtwórca narodowej doktryny obronnej i polskiej części programu Partnerstwo dla Pokoju, uczestniczył w pracach nad reorganizacją Sił Zbrojnych RP. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 5 V 2021.

* * *

Prof. Marian Kaszycki (1932–2021) – kompozytor muzyki filmowej i teatralnej, aranżer, publicysta muzyczny, profesor sztuk muzycznych, wykładał kompozycję muzyczną na krakowskiej PWSM, a od 1974 roku nauczyciel akademicki na warszawskiej Akademii Muzycznej, ekspert z tematów muzycznych w telewizyjnym teleturnieju „Wielka Gra”, kierownik Redakcji Muzycznej Programu III Polskiego Radia, założyciel pierwszej w Polsce Szkoły Zawodowej Muzyki Rozrywkowej, szef artystyczny pierwszych Warsztatów Jazowych, juror festiwali piosenki m.in. w Sopocie, Opolu, twórca muzyki do około 150 spektakli teatralnych w teatrach w Krakowie, Warszawie, Poznaniu i Gdyni oraz ponad 40 filmów, autor słynnego utworu Pamiętasz była jesień, jego piosenki śpiewali m.in. Sława Przybylska, Piotr Szczepanik, Ewa Demarczyk i Irena Santor. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 5 V 2021.

* * *

Wiktor Kałuziński (1980–2021) – operator obrazu TVP, z Telewizją Polską związany od 15 lat, współtwórca programów informacyjnych, w tym „Wiadomości”, Panoramy” i „Teleexpresu”. Chorował na COVID-19. Zmarł 6 V 2021.

* * *

Jacek Starościak (1947–2021) – samorządowiec, pierwszy po 1989 roku demokratycznie wybrany prezydent Gdańska, urzędnik państwowy, dyplomata, absolwent elektroniki na Politechnice Gdańskiej, adiunkt w Instytucie Morskim w Gdańsku, członek prestiżowego The Royal Institute of Navigation w Londynie, w latach 80. działacz „Solidarności”, w stanie wojennym związany z diecezjalną komisją charytatywną, współtworzył lokalny Klub Inteligencji Katolickiej, po wyborach 1989 roku dyrektor biura poselsko-senatorskiego OKP, w latach 1990–1991 prezydent Gdańska, zainicjował powołanie Związku Miast Bałtyckich z siedzibą w Gdańsku, od grudnia 1991 roku dyrektor w Kancelarii Prezydenta RP, po 1995 roku pracownik MSZ jako konsul generalny RP w Londynie (1996–1998) i radca ministra, szef Stałego Międzynarodowego Sekretariatu Rady Państw Morza Bałtyckiego (1998–2002), w latach 2008–2013 pracownik Banku Pekao SA. Zmarł 8 V 2021.

* * *

Mjr Stanisław Rusek ps. „Tęcza” (1926–2021) – żołnierz Armii Krajowej i powojennego podziemia niepodległościowego, od 1943 roku walczył w strukturach KEDYW-u u boku cichociemnego mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory” na Lubelszczyźnie i Rzeszowszczyźnie, po wojnie walczył w oddziale Janka Szalikowa „Renka” – zgrupowania partyzanckiego WiN, potem w plutonie Stanisława Łukasika „Rysia”, ukrywał się przed władzami komunistycznymi do 1960 roku, podejmując próby wydostania się z Polski; po ujawieniu się pracował w KGHM Polska Miedź, po 1990 roku działał aktywnie w środowiskach kombatanckich Żołnierzy Wyklętych. Zmarł 8 V 2021.

* * *

Ferdynand Matysik (1931–2021) – aktor teatralny i filmowy, od 1964 roku związany z Teatrem Polskim we Wrocławiu, gdzie zagrał ponad sto ról, wystąpił w kilkudziesięciu filmach, m.in. w takich produkcjach jak: Popiół i diament, Sami swoi, Jasminum, Kogel-mogel i Galimatias – czyli kogel-mogel II, a także w serialach: Stawka większa niż życie, Fala zbrodni, Świat według Kiepskich, Na kłopoty… Bednarski czy Daleko od szosy. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 9 V 2021.

* * *

Prof. Tomasz Zagórski (1963–2021) – śpiewak operowy, tenor, wychowanek Poznańskich Słowików prof. Stefana Stuligrosza, absolwent Poznańskiej Akademii Muzycznej, profesor sztuki, stypendysta słynnej Birgit Nilsson w Wolfenbüttel, od 1985 do 1995 roku śpiewał we wszystkich polskich teatrach operowych, potem związał swoją karierę z tetrami w Niemczech i Szwajcarii, wystąpił w 54 partiach tenorowych, 48 premierach dzieł scenicznych i 50 wielkich partiach kantatowo-oratoryjnych, autor projektu polsko-niemieckich warsztatów wokalnych w ramach Dnia Europejskiego Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego „Vocal Master Class”, pomysłodawca i dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego Nadnoteckie Bel Canto – Nadnoteckiego Festiwalu Muzycznego. Zmarł 10 V 2021.

* * *

Stanisław Kęsik (1958–2021) – poeta, działacz społeczny, polityk i samorządowiec, latach 2000–2010 dyrektor Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie, radny Ciechanowa dwóch kadencji 2002–2010, a w latach 2018–2021 wicestarosta powiatu ciechanowskiego, prezes Klubu Pracy Twórczej w Ciechanowie (1986–2000), członek Związku Literatów Polskich, autor pięciu tomików wierszy. redaktor i współautor kilkunastu książek – almanachów poetyckich i opracowań literackich. Zmarł 12 V 2021.

* * *

Kpt Stanisław Garstka (1933–2021) – działacz powojennego podziemia antykomunistycznego, członek młodzieżowych organizacji „Orlęta” i „Armia Kresów”, więzień stalinowski, aresztowany przez UB jako kilkunastoletni chłopiec, po 1989 roku działacz Światowego Związku Żołnierzy AK w Środowisku 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy. Zmarł 13 V 2021.

* * *

Marian Albin Ormaniec (1962–2021) – polityk, samorządowiec, przedsiębiorca, z wykształcenia zootechnik, prezes zarządu Beskidzkiej Giełdy Towarowej (1996–1998) i Beskidzkiego Hurtu Towarowego (2002–2006), członek PSL, od 2005 roku szef wojewódzkich struktur tej partii, w latach 2001–2002 wicewojewoda śląski, radny sejmiku w kadencjach 2006–2010 i 2010–2016, od 2006 roku członek zarządu województwa, a w 2008 roku wicemarszałek (odwołany w tym samym roku). Zmarł 14 V 2021.

* * *

Rafał Poniatowski (1973–2021) – dziennikarz, muzyk, absolwent Akademii Muzycznej w Łodzi, od 20 lat reporter TVN24, wcześniej reporter RMF FM i współpracownik TV Puls. Zmarł 15 V 2021.

* * *

Lech Motyka (1958–2021) – dyrektor Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie w latach 2010–2020, z Planetarium związany przez niemal czterdzieści lat (wcześniej kierował stacją klimatologiczną), nauczyciel w III LO im. Stefana Batorego w Chorzowie, od 2018 radny miasta Chorzowa, w latach 2003–2008 przewodniczący Stowarzyszenia Miłośników Chorzowa im. Juliusza Ligonia. Chorował na COVID-19. Zmarł 15 V 2021.

* * *

Jerzy Polak (1953–2021) – działacz polonijny, współtwórca „Solidarności” w Jaśle, działacz struktur podziemnych związku, represjonowany i więziony w stanie wojennym, od 1988 roku na emigracji w USA, przewodniczący Klubu „Gazety Polskiej” w Stamford w stanie Connecticut oraz Forum Patriotycznego w Stamford. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 15 V 2021.

* * *

Jerzy Wilk (1955–2021) – przedsiębiorca, samorządowiec i polityk, prezes Stowarzyszenia Rozwoju Ziemi Elbląskiej (od 1994), członek założyciel Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych, wieloletni radny Elbląga, w latach 2013–2014 prezydent Elbląga, potem do 2015 roku przewodniczący Rady Miejskiej, członek Porozumienia Centrum w latach 1991–1994, od 2001 roku członek Prawa i Sprawiedliwości, poseł na Sejm VIII i IX kadencji (2015–2021), zabiegał o przekop Mierzei Wiślanej. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 16 V 2021.

* * *

Prof. Bernard Jancewicz (1943–2021) – fizyk teoretyk, społecznik, w czasie wojny odebrany przez Niemców rodzicom w celu germanizacji, do 1948 roku mieszkał w sierocińcu w Świdnicy, adoptowany przez polską rodzinę, wielki miłośnik Wrocławia, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, specjalista w zakresu kwantowej teorii pola, algebr Clifforda i zastosowań geometrii różniczkowej w elektrodynamice klasycznej, przewodniczący Komisji Nazewnictwa Fizycznego PTF, autor polskiej nazwy Wielki Zderzacz Hadronów, a także przewodniczący Komisji Nazewnictwa Ulic i od 2005 roku przewodniczący Kapituły Odznaczeń Towarzystwa Miłośników Wrocławia, do którego należał od 54 lat, jeden z członków-założycieli komitetu ds. opieki nad grobami osób zasłużonych dla Uniwersytetu Wrocławskiego. Chorował na COVID-19. Zmarł 16 V 2021.

* * *

Ppor. Stanisław Piotr Świderski ps. „Konrad” (1924–2021) – żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych w Okręgu I A Warszawa-Stare Miasto, następnie w Komendzie Głównej Armii Krajowej w Biurze Informacji i Propagandy, uczestnik Powstania Warszawskiego, we wrześniu 1939 roku członek 23 Drużyny Harcerskiej w Warszawie – łącznik w Biurze Prezydenta Warszawy, po powstaniu więzień Stalagu 344 Lamsdorf, potem osadzony w Murnau. po wojnie służył w 2. Korpusie Polskim we Włoszech i Anglii, od 1951 roku na emigracji w USA, pod koniec lat 50. Podjął pracę społeczną w Komitecie Pomocy Niewidomym w Polsce, prezes Zarządu Komitetu Nowojorskiego Pomocy dla Niewidomych w Polsce z siedzibą w Nowym Jorku, fundator i przewodniczący Rady Fundacji „Praca dla Niewidomych” w Warszawie. Zmarł 16 V 2021.

* * *

Jadwiga Halina Bielska ps. „Hala”, „Szarotka” (1924–2021) – uczestniczka Powstania Warszawskiego, walczyła w batalionie AK „Bończa”, przenosiła meldunki powstańcze, opatrywała rannych bojowników, budowała barykady na ulicach stolicy, w konspiracji od 1943 roku. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 17 V 2021.

* * *

Jan Klemens (1932–2021) – aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, wieloletni dyrektor Teatru Zagłębia w Sosnowcu, występował na deskach teatrów w Zabrzu, Częstochowie, Katowicach i Cieszynie, wystąpił w jedenastu spektaklach Teatru Telewizji oraz w trzech Teatru Polskiego Radia, a także w ośmiu filmach i serialach. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 18 V 2021.

* * *

Ks. prał. Stanisław Orzechowski (1939–2021) – wrocławski duszpasterz, legendarny „Orzech”, zwany wrocławskim Popiełuszką i zaprzyjaźniony z ks. Jerzym, kapelan dolnośląskiej „Solidarności”, duszpasterz robotników, kolejarzy i ludzi pracy, wieloletni duszpasterz akademicki DA „Wawrzyny”, twórca i wieloletni główny przewodnik Pieszej Pielgrzymki Wrocławskiej na Jasną Górę, jako pierwszy odprawił Mszę św. w Zajezdni przy ul. Grabiszyńskiej podczas strajku w sierpniu 1980 roku, uczestnik strajku głodowego kolejarzy, w stanie wojennym z jego inicjatywy w kościele pw. św. Wawrzyńca odprawiane były Msze św. za Ojczyznę, ceniony rekolekcjonista, inicjator spotkań narzeczeńskich i małżeńskich, twórca ośrodka rekolekcyjnego w Morzęcinie, wykładowca Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego, rekolekcjonista i spowiednik kleryków, duszpasterz Rodzin Katyńskich, diecezjalny koordynator Nowych Ruchów Religijnych, Honorowy Obywatel Wrocławia i Dolnego Śląska, odznaczony Krzyżem Kawalerskim oraz pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 19 V 2021.

* * *

Roman Kent (1925–2021) – biznesmen, przewodniczący Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, więzień obozów koncentracyjnych, m.in. w Mertzbachtal i Dornau, od 1946 roku na emigracji w USA. członek Rady Doradczej Rady Pamięci Holokaustu w USA, przewodniczący amerykańskiej organizacji ocalałych z Zagłady i ich potomków. Zmarł 21 V 2021.

* * *

Zdzisław Dobrucki (1944–2021) – żużlowiec, zawodnik i trener, dwukrotny młodzieżowy indywidualny mistrz Polski (1968, 1969) oraz młodzieżowy indywidualny wicemistrz Polski (1967), złoty medalista indywidualnych mistrzostw Polski (1976), brązowy medalista drużynowych mistrzostw świata (1976), dwukrotny zdobywca II miejsca w Memoriałach Alfreda Smoczyka, uczestnik finału kontynentalnego indywidualnych mistrzostw świata, zdobywca drużynowego Pucharu Polski. Zmarł 21 V 2021.

* * *

Krzysztof Jackowski (1936–2021) – malarz, absolwent ASP w Krakowie, zrealizował kilkanaście wystaw indywidualnych oraz wziął udział w kilkunastu wystawach zbiorowych, stałym uczestnik organizowanego przez Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach cyklu „Przedwiośnie”, autor ponad 900 obrazów, które znajdują się w muzeach, galeriach i kolekcjach prywatnych w Polsce i za granicą, autor kopii  słynącego łaskami obrazu znajdującego się w sanktuarium św. Józefa w Kaliszu. twórca polichromii w kościołach w Szydłowie, Gnojnie, Obiechowie, Końskich oraz renowacji polichromii kościoła w Leszczynach. Odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 21 V 2021.

* * *

Kalina Mróz (1986–2021) – dziennikarka, absolwentka polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim, debiutowała jako nastolatka w „Magazynie Siatkówka”, prowadziła dział filmowy dziennika „Metro”, jej teksty ukazywały się w Aktiviście”, „Przekroju”, „Twoim Stylu”, „Zwierciadle”, „Dwutygodniku” czy na portalu Onet, od 2015 roku związana z „Gazetą Wyborczą”, pisała o telewizji, filmach i serialach, także do „Wysokich Obcasów”. Zmarła 24 V 2021.

* * *

Michał Maciaszek ps. „Łysy”(1925–2021) – żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, powstaniec warszawski, więzień trzech niemieckich obozów koncentracyjnych, od lutego 1940 do marca 1942 roku służył w „Szarych Szeregach”, w latach 1942–1944 w Harcerskiej Kompanii Szturmowej „Jerzyki” oraz w Oddziale Bojowym przy Komendzie Głównej Narodowych Sił Zbrojnych, w Powstaniu Warszawskim walczył w II Obwodzie AK Warszawa Żoliborz Rejon I „Żaglowiec”, potem więziony w obozach Gross-Rosen, Buchenwald i Flossenbürg, w latach 1945–1947 w szeregach warszawskiego okręgu NSZ. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Zmarł 24 V 2021.

* * *

Mariusz Pańczyk (1956–2021) – kolarz, zawodnik w kolarstwie szosowym i na torze, wielokrotny indywidualny mistrz Dolnego Śląska, złoty medalista mistrzostw Polski w tandemie i drużynowy w kolarstwie na torze, 1981 do 1986 roku pracował jako trener, potem wraz żoną prowadzili galerię sztuki antykwarycznej. Zmarł 25 V 2021.

* * *

Adm. Ryszard Łukasik (1946–2021) – oficer marynarki wojennej w stopniu admirała floty, inżynier nawigator morski, dowódca ORP „Gdynia”, 1 dywizjonu kutrów rakietowo-torpedowych oraz 3 Flotylli Okrętów, latach 1996–2003 dowódca Marynarki Wojennej, zastępca szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego i członek Rady Bezpieczeństwa Narodowego przy Prezydencie RP (2003–2005). Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz niemieckim Wielkim Krzyżem Zasługi z Gwiazdą Orderu Zasługi. Zmarł 26 V 2021.

* * *

Marian Zacharewicz (1945–2021) – muzyk, absolwent Akademii Muzycznej w Gdańsku, kompozytor, piosenkarz, menedżer i dziennikarz muzyczny, brał udział w największych krajowych festiwalach piosenki, takich jak Jazz nad Odrą, Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu czy Festiwal Piosenki Żołnierskiej w Kołobrzegu, był kierownikiem Zespołu Reprezentacyjnego Marynarki Wojennej Flotylla, w latach 1978–1985 dyrektor artystyczny Festiwalu BART w Sopocie, prezes i redaktor naczelny radia Eska Nord, działacz ZAiKS, prowadził agencję artystyczną „Avanti”, menedżer i twórca przebojów Ireny Jarockiej, m.in. Wymyśliłam Cię czy Kocha się raz. Zmarł 26 V 2021.

* * *

Paweł Szwed (1967–2021) – wydawca i dziennikarz, szef działu krajowego w „Życiu Warszawy” (1991–1996), założyciel, współwłaściciel i redaktor naczelny Wydawnictwa Wielka Litera, funkcjonującego od 2011 roku (pod jego szyldem wydawali m.in. Jerzy Pilch, Inga Iwasiów, Henryk Grynberg, Eustachy Rylski i inni), wcześniej szef działu prozy polskiej i redaktor naczelny w wydawnictwie Świat Książki. Chorował na COVID-19. Zmarł 27 V 2021.

* * *

Prof. Henryk Samsonowicz (1930–2021) – historyk, mediewista i nauczyciel akademicki, profesor nauk humanistycznych, w latach 1980–1982 rektor Uniwersytetu Warszawskiego, minister edukacji narodowej w rządzi Tadeusza Mazowieckiego (1989–1991), wiceprzewodniczący KBN (1991–1996), członek korespondent PAN, autor ponad 800 prac naukowych, członek PZPR w latach 1956–1982 (usunięty z partii po wprowadzeniu stanu wojennego), w 1980 roku poparł apel 64 naukowców, literatów i publicystów o podjęcie rozmów ze strajkującymi, od 1980 roku członek „Solidarności”, w 1988 roku członek Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie, uczestnik obrad „Okrągłego Stołu”, członek komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i 2015 roku. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim, Komandorskim i Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Orła Białego, doktor honoris causa kilkunastu uczelni. Zmarł 28 V 2021.

* * *

Janusz Tryzno (1948–2021) – grafik, malarz, rysownik, twórca Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi, absolwent PWSSP w Łodzi, założyciel grupy artystycznej CORRESPONDANCE DES ARTS, przekształconej w 1990 roku w fundację. Odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” i Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Zmarł 28 V 2021.

* * *

O. Jerzy Maniak CSsR (1948–2021) – redemptorysta, misjonarz, od 1966 roku na misjach w Argentynie, posługiwał w prowincji Misiones, gdzie przyczynił się do powstania liczącej 50 tys. mieszkańców miejscowości, której nadał nazwę San Vincente i wybudował tam kościół; w okresie 38 lat  wybudował 49 kościołów i kaplic, szkółek, sklepów, małych ośrodków kultury, z  jego inicjatywy w San Vincente powstało Centrum Kultury im. Mikołaja Kopernika z własnym radiem i zapleczem. Zmarł 29 V 2021.

* * *

Josef Pawliczek (1937–2021) – organizator pomocy materialnej dla Polaków w stanie wojennym i osobom niepełnosprawnym w diecezjach, przez 28 lat dyrektor Caritas Niemcy, założyciel i prezes Wspólnoty Pomocy dla Chorych i Niepełnosprawnych w Polsce (organizacja przekazywała Caritasowi Polska sprzęt do pielęgnacji chorych i niepełnosprawnych, w tym łóżka rehabilitacyjne i wózki inwalidzkie). Zmarł 3 VI 2021.

* * *

Prof. Jerzy Albrycht (1924–2021) – matematyk, profesor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, Politechniki Poznańskiej i Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, podczas okupacji Lwowa pracował w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla jako strzykacz i karmiciel wszy, absolwent matematyki i fizyki, uczeń prof. Władysława Orlicza z Lwowskiej Szkoły Matematycznej, wśród jego wychowanków jest 21 doktorów i pięciu profesorów, był prezesem poznańskiego oddziału PTM, członkiem Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich, animator życia żydowskiego w Poznaniu, katolik zafascynowany kulturą żydowską, zbierał judaika, kolekcjonował menory, czytał Stary Testament po hebrajsku, znał aramejski. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 4 VI 2021.

* * *

Roman Nehrebecki (1952–2021) – ekonomista, przedsiębiorca, producent filmowy, polityk, pierwowzór postaci Lolka z animowanych przygód „Bolka i Lolka”, syn Władysława Nehrebeckiego, związanego z bielskim Studiem Filmów Rysunkowych reżysera i twórcy filmów animowanych, pomysłodawcy i współautora postaci plastycznych Bolka i Lolka, w 2002 roku wybrany radnym z listy SLD-UP, bez powodzenia startował w wyborach do Sejmu. Zmarł 4 VI 2021.

* * *

Marian Dorr-Dorynek (1926–2021) – ostatni żyjący żołnierz Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych, w brygadzie od założenia formacji aż do jej wcielenia do amerykańskiej armii gen. Pattona, przeszedł cały szlak bojowy, 5 maja 1945 roku wyzwalał niemiecki obóz koncentracyjny w Holiszowie, po wojnie na emigracji w USA, członek nowojorskiego okręgu Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce. Odznaczony m.in Krzyżem Narodowego Czynu Zbrojnego i Krzyżem Partyzanckim. Zmarł 4 VI 2021.

* * *

Gen. Władysław Ciastoń (1924–2021) – generał dywizji Milicji Obywatelskiej, funkcjonariusz Służby Bezpieczeństwa i szef SB w latach 1981–1986, wiceminister spraw wewnętrznych, podejrzany o sprawstwo kierownicze zabójstwa ks. Jerzego Popiełuszki (wyłączony z procesu toruńskiego), w 2019 roku uznany przez sąd winnym represjonowania opozycjonistów poprzez ich bezprawne powołanie do wojska w listopadzie 1982 roku, stanowiące zbrodnię przeciwko ludzkości oraz zbrodnię komunistyczną i prawomocnie skazany na karę dwóch lat pozbawienia wolności. Zmarł 4 VI 2021.

* * *

Józef Przybylski (1943–2021) – działacz związkowy, robotnik, działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL, od 1978 roku związany z działalnością opozycyjną jako współpracownik Bogdana Borusewicza, organizator strajku w 1980 roku, delegat i członek prezydium powołanego w Stoczni Gdańskiej Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, sygnatariusz porozumień gdańskich, we wrześniu 1981 roku wyemigrował do Belgii, gdzie działał w brukselskim Biurze Koordynacyjnym „Solidarności”, autor książek: Co zostało z naszych marzeń oraz Marzenia i rzeczywistość. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 5 VI 2021.

* * *

Sławomir Kawka (1962–2021) – muzyk, kompozytor i działacz społeczny, w 1981 założył zespół Flesz, współpracował również z innymi artystami jako muzyk sesyjny, w 1991 roku zdobywca Grand Prix Pierwszych Spotkań z Piosenką w Bydgoszczy, pojechał na trasę koncertował do Francji, uczestnik koncertu debiutów na Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, w dorobku miał sześć płyt autorskich, organizator konkursu Miss Ziemi Świeckiej i Chełmińskiej. Chorował na COVID-19. Zmarł 5 VI 2021.

* * *

Maciej Eustachy Dzierżykraj-Morawski (1929–2021) – dziennikarz, publicysta, bloger, działacz emigracyjny, paryski korespondent Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa w latach 1965–1992, w czasie okupacji hitlerowskiej w służbie sanitarnej Armii Krajowej, od września 1944 roku w Drużynie Łączności „Pyry”, od 1945 roku na emigracji, współpracownik Jerzego Giedroycia i paryskiej „Kultury”, w latach 1953–1954 stypendysta Kolegium Komitetu Wolnej Europy, prezes polskiego Zjednoczenia Młodzieży Chrześcijańsko-Społecznej (1955–1965), współredaktor „Le Nouvel Horizon”, dziennikarz „Journal des Finances”, członek Polskiego Komitetu Ruchu Europejskiego i współpracownik paryskiej delegatury Rządu RP na Wychodźstwie, Kawaler Zakonu Maltańskiego. Odznaczony Krzyżem Komandorskim i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski oraz francuskim Orderem „Arts et Lettres”. Zmarł 6 VI 2021.

* * *

Ks. Edwin Rzeszuto (1933–2021) – wieloletni duszpasterz Polskiej Misji Katolickiej we Francji, sekretarz generalny w biurze w Paryżu, proboszcz parafii Miłosierdzia Bożego w Paryżu i ojciec duchowny księży pracujących we Francji. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej. Zmarł 6 VI 2021.

* * *

Andrzej Kalinin (1933–2021) – pisarz, publicysta, członek PEN Clubu i Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, debiutował pod pseudonimem Antoni Tuchowski w 1984 roku poza zasięgiem cenzury w kwartalniku literackim „Arka”, współpracownik paryskiej „Kultury”, publicysta nowojorskiego „Dziennika Polskiego” i krakowskich periodyków „Arka”, „Arcana”, „Dekada Literacka”, a także krakowskiego i częstochowskiego wydania „Gazety Wyborczej”, redaktor „Notatnika Kulturalnego”, autor książek kilku książek, z których pierwsza …i Bóg o nas zapomniał, wydana w 1993 roku w Krakowie trafiła na listę obowiązkowych lektur gimnazjum i była czytana w Radiu Wolna Europa i Polskim Radiu, nagrodzona Nagrodą Literacką Czesława Miłosza. Odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 8 VI 2021.

* * *

Małgorzata Durska (1978–2021) – ekonomistka, dziennikarka, działaczka społeczna, związana z lokalnymi mediami w Koszalinie, m.in. TV Max, Polskim Radiem Koszalin i tygodnikiem „Miasto”, wolontariuszka w koszalińskiej filii Zachodniopomorskiego Hospicjum dla Dzieci i Dorosłych. Zmarła 9 VI 2021.

* * *

Zdzisław Sobociński ps. „Wojciech” (1926–2021) – powstaniec warszawski ze zgrupowania „Gustaw-Harnaś”, potem w kompanii „Janusz”, następnie w I batalionie szturmowym KB „Nałęcz”; po powstaniu dostał się do niewoli niemieckiej, był – jeńcem Stalagu Lamsdorf następnie Stalagu VII A Moosburg. Zmarł 10 VI 2021.

* * *

Dariusz Wolke (1961–2021) – ekonomista, samorządowiec, od 1998 roku związany z warszawskim samorządem, wicedyrektor Departamentu Handlu w Gminie Centrum, potem w Urzędzie Marszałkowskim, wiceburmistrz dzielnicy Praga-Północ (od grudnia 2014 do marca 2017 roku i od grudnia 2018 do maja 2019 roku), członek Stowarzyszenia „Kocham Pragę”. Zmarł 11 VI 2021.

* * *

Andrzej Szczytko (1955–2021) – aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny i pedagog, występował na deskach teatrów Jeleniej Górze, Białym Stoku, Szczecinie, Poznaniu, Zielonej Górze, Łodzi, Warszawie i Rzeszowie, wystąpił w ponad stu rolach teatralnych, w latach 80. I 90. Współpracował z Teatrem Polskiego Radia, w latach 1991–1993 dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Teatralnej w Nowym Jorku, zagrał role drugoplanowe na dużym i małym ekranie w filmach fabularnych i serialach, takich jak Na dobre i na złe, Plebania, Ojciec Mateusz, Na Wspólnej. Odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 11 VI 2021.

* * *

Henryk Olszak (1957–2021) – żużlowiec, trzykrotny mistrz Polski, w 1978 roku awansował do finału indywidualnych Mistrzostw Świata Juniorów, w 1980 roku zdobył brązowy medal Indywidualnych Mistrzostw Polski, zwycięzca międzynarodowego turnieju w Gnieźnie w 1982 roku. Zmarł 11 VI 2021.

* * *

Kpt. Krystyna Chojnowska-Liskiewicz (1936–2021) – inżynier budowy okrętów i jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, pierwsza kobieta na świecie, która samotnie opłynęła dookoła Ziemię na jachcie żaglowym Mazurek (1976–1978). Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 12 VI 2021.

* * *

Prof. Witold Kieżun ps. „Wypad” (1922–2021) – prawnik i ekonomista, profesor nauk ekonomicznych, teoretyk zarządzania, przedstawiciel polskiej szkoły prakseologicznej, w czasie wojny żołnierz Armii Krajowej, podporucznik, służył w Komendzie Głównej AK w Zgrupowaniu Pułku Baszta, kompanii „K-4”, a od 1944 roku w batalionie „Gustaw”, jego mieszkanie było magazynem broni, powstaniec warszawski, uczestniczył m.in. w akcji zdobycia Poczty Głównej (samodzielnie wziął do niewoli 14 jeńców niemieckich) i parafialnego domu kościoła Świętego Krzyża na Krakowskim Przedmieściu, odznaczony za to Krzyżem Walecznych i Orderem Virtuti Militari, w 1945 roku aresztowany przez NKWD, więzień sowieckich łagrów, a po powrocie do Polski więziony przez UB w Złotowie, po studiach prawniczych pracował w NBP, współorganizator Rewolucyjnego Komitetu Destalinizacji, pracownik naukowy SGPiS, PAN i Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 70. Wykładał na Wyższej Szkole Nauk Społecznych przy KC PZPR, w latach 80. Wykładał zarządzanie na uniwersytetach w Filadelfii i w Montrealu, pracował w Burundii z ramienia ONZ, a później jako przedstawiciel Kanady, w latach 90. na Akademii Leona Koźmińskiego i Wyższej Szkole Humanistycznej w Pułtusku. W 2005 roku był członkiem Honorowego Komitetu Poparcia Lecha Kaczyńskiego w wyborach prezydenckich, a w 2010 członkiem Warszawskiego Społecznego Komitetu Poparcia Jarosława Kaczyńskiego. Zarejestrowany przez SB jako tajny współpracownik o ps. „Tamiza”; w latach 1973–1980 odbył 87 spotkań ze swoimi oficerami prowadzącymi; przekazał 76 doniesień, z czego 54 sporządzone własnoręcznie oraz dobył 36 spotkań w lokalach kontaktowych i w mieszkaniach konspiracyjnych SB. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Zmarł 12 VI 2021.

* * *

Płk Marian Pawełczak ps. „Morwa” (1923–2021) – żołnierz Armii Krajowej, podkomendny mjr. Hieronima Dekutowskiego „Zapory”, brał udział w większości akcji przeprowadzonych przeciwko Niemcom, po wojnie w podziemiu niepodległościowym, ujawnił się w 1947 roku na rozkaz „Zapory”, więziony przez UB w latach 1951–1954, zaangażowany w działalność Stowarzyszenia „Wolność i Niezawisłość” oraz Stowarzyszenia Więźniów Politycznych Okresu Komunistycznego 1944–1989. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 13 VI 2021.

* * *

Ks. mitrat Eugeniusz Cebulski (1939–2021) – wieloletni proboszcz prawosławnej parafii św. Cyryla i Metodego we Wrocławiu, dzięki jego staraniom oddano do użytku dla prawosławnych wiernych cerkiew w Świdnicy, znany z otwartości ekumenicznej wobec Kościoła Katolickiego. Odznaczony Orderem św. Marii Magdaleny II stopnia z ozdobami. Zmarł 14 VI 2021.

* * *

Adam Smelczyński (1930–2021) – strzelec, srebrny medalista olimpijski z Melbourne w 1956 roku, sześciokrotny uczestnik igrzysk olimpijskich, brązowy medalista Mistrzostw Świata w Bolonii w 1967 roku, dwukrotny mistrz Europy, dwukrotny brązowy medalista Mistrzostw Europy i dwunastokrotny mistrz Polski; z wykształcenia lekarz stomatolog. Zmarł 15 VI 2021.

* * *

Wojciech Tuszko (1921–2021) – chemik z wykształcenia, artysta fotograf, członek rzeczywisty i członek honorowy Okręgu Warszawskiego Związku Polskich Artystów Fotografików, wiceprzewodniczący sekcji Fotografii Naukowej ZPAF, członek honorowy Stowarzyszenia Twórców Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej, sekretarz Rady Federacji Amatorskich Stowarzyszeń Fotograficznych w Polsce, autor i tłumacz wielu publikacji książkowych oraz artykułów o fotografii, uczestnik jury wielu krajowych i międzynarodowych konkursów fotograficznych – takich jak Diastarczy Pentacon-ORWO. Zmarł 17 VI 2021.

* * *

Krzysztof Zakrzewski (1949–2021) – aktor teatralny, filmowy i dubbingowy, był aktorem teatrów w Bielsku-Białej, Opolu oraz w teatrach warszawskich, znany z ról drugoplanowych filmów fabularnych, m.in. Tygrysy Europy, Marszałek Piłsudski, a także seriali, m.in. Polskie drogi, 07 zgłoś się, Ekstradycja, Klan, Na dobre i na złe, Kryminalni, Lekarze, Prawo Agaty, ale przede wszystkim z ról dubbingowych, był członkiem Zarządu Sekcji Dubbingu ZASP. Zmarł 18 VI 2021.

* * *

Maria Wójcikowska (1937–2021) – aktorka teatralna i reżyser, występowała w Gdańskim Studiu Rapsodycznym, w teatrach w Olsztynie, Koszalinie, Częstochowie i Tarnowie, od 1989 roku związana z Teatrem im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, reżyser kilku spektakli, opiekowała się teatrem Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach, wspólnie z klerykami przygotowała m.in. „Tryptyk rzymski” papieża Jana Pawła II; współautorka sztuki „Szymborska. Lekcja w stylu buffo”. Odznaczona Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarła 19 VI 2021.

* * *

Krzysztof Gradowski (1943–2021) – reżyser, scenarzysta, aktor, absolwent Wydziału reżyserii łódzkiej filmówki, przewodniczący Korporacji Reżyserów Telewizyjnych i Filmowych, autor dziewiętnastu scenariuszy filmowych, najbardziej znany jako twórca Pana Kleksa, reżyser ponad dwudziestu produkcji, autor kilkunastu „portretów dokumentalnych”, m.in. Jana Himilsbacha, Jerzego Bossaka i Antoniego Cierplikowskiego.  Kawaler Orderu Uśmiechu. Zmarł 22 VI 2021.

* * *

Prof. Zbigniew Pełczyński ps. „Jagiełło” (1925–2021) – filozof, emerytowany profesor filozofii politycznej Oxford University, w czasie wojny żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, o wojnie wyemigrował do Wielkiej Brytanii (przyjął brytyjskie obywatelstwo), od 1953 roku wykładowca na Uniwersytecie Oksfordzkim (jego studentami byli członkowie parlamentu brytyjskiego, Victor Orban i Bill Clinton), organizator stypendiów dla naukowców i studentów z Europy Środkowej i Wschodniej (skorzystało ok. 1300 osób, 140 Polaków), w latach 90. doradca Komisji Konstytucyjnej Sejmu RP, konsultant EWG i OECD, założyciel Szkoły dla Młodych Liderów Społecznych i Politycznych, wiceprezes Instytutu Studiów Polsko-Żydowskich. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, oficer Orderu Imperium Brytyjskiego. Zmarł 22 VI 2021.

* * *

Ryszard Bacciarelli (1928–2021) – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, praprawnuk malarza Marcello Bacciarellego, występował na deskach teatrów w Szczecinie, Łodzi i Warszawie, zagrał w takich produkcjach, jak Eroica, Popiełuszko. Wolność jest w nas, Awantura o Basię, w serialach Przygody psa Cywila, Życie na gorąco, Dom, W labiryncie, Na dobre i na złe czy Na sygnale, w pod dwudziestu spektaklach Teatru Telewizji oraz w kilkudziesięciu słuchowiskach radiowych Teatru Polskiego Radia. Zmarł 22 VI 2021.

* * *

Tomasz Nowak (1970–2021) – dziennikarz TVP3 Łódź, związany z tą stacją od początku lat 90., redaktor łódzkich „Wiadomości Dnia”, autor reportaży i filmów dokumentalnych o tematyce historycznej, za które był nagradzany przez SDP, zadebiutował dokumentem Sen o Victorii o zmarłym wówczas Ryszardzie Riedlu z zespołu „Dżem”, który zrealizował wspólnie z Anną Szymanek. Zmarł 23 VI 2021.

* * *

Wojciech Karolak (1939–2021) – muzyk jazzowy, saksofonista, kompozytor, twórca piosenek rozrywkowych i kabaretowych, a także muzyki filmowej i teatralnej, m.in. do filmów Filip z konopi, Konopielka, Bardzo spokojna wieś, Szczęśliwy brzeg, Miłość z listy przebojów czy Przyłbice kultury. Laureat wielu nagród, dwukrotnie uznany za organistę jazzowego Europy, wielokrotny zwycięzca rankingu „Jazz Forum” w kategorii aranżer. Zmarł 23 VI 2021.

* * *

Tadeusz Wijata (1955–2021) – artysta fotograf, związany z łódzkim środowiskiem fotograficznym, członek Łódzkiego Towarzystwa Fotograficznego, a od 2000 roku prezes tej instytucji i kierownik łódzkiego oddziału Filmoteki Narodowej, autor i współautor wielu wystaw fotograficznych, prezentowanych w kraju i za granicą , m.in. w Belgii, Czechach i Hiszpanii, od 2004 roku członek Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej Stowarzyszenia Twórców. Odznaczony Medalem „Za Zasługi dla Fotografii Polskiej”  w 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Zmarł 25 VI 2021.

* * *

Wojciech Grzeszek (1954–2021) – przewodniczący małopolskiej „Solidarności”, radny Sejmiku Województwa Małopolskiego z klubu Prawa i Sprawiedliwości, w czasach PRL działacz opozycji demokratycznej, od 1976 roku pracował jako korektor i specjalista ds. organizacji zarządzania w Drukarni Narodowej w Krakowie, po 13 grudnia 1981 roku kolporter wydawnictw podziemnych. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 25 VI 2021.

* * *

Krzysztof Chromiński (1984–2021) – aktor, absolwent łódzkiej filmówki, znany z filmów i seriali, takich jak: M jak Miłość, Na sygnale, Ojciec Mateusz, Komisarz Alex, Lekarze, Na Wspólnej. 19 czerwca 2021 roku uległ wypadkowi samochodowemu, uderzając w przydrożne drzewo. Zmarł 26 VI 2021.

* * *

Czesław Jarmusz (1929–2021) – artysta fotograf, członek Rzeczywisty i artysta Fotoklubu Rzeczypospolitej Polskiej, członek toruńskiego koła Polskiego Towarzystwa Fotograficznego, prowadzonego przez Alojzego Czarneckiego fotoreporter „Gazety Pomorskiej”, „Ilustrowanego Kuriera Polskiego”, „Gazety Toruńskiej”, „Dziennika Wieczornego” i „Nowości”, autor i współautor wielu wystaw fotograficznych. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 27 VI 2021.

* * *

Anna Andruszkiewicz (1929–2021) – śpiewaczka ludowa, kulturze ludowej poświęciła niemal całe swoje życie. Kultywowała tradycyjne pieśni, uczyła młode pokolenie, występowała na festiwalach, m.in. na Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą, wielokrotnie zdobywając pierwsze miejsce. Wyróżniona m.in. Honorową Basztą Kazimierską i nagrodą im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej”. Zmarła 29 VI 2021.

* * *

Ks. mitrat Mirosław Drabiuk (1955–2021) – proboszcz prawosławnej parafii Częstochowskiej Ikony Bogurodzicy w Częstochowie, dziekan okręgu krakowskiego diecezji łódzko-poznańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, zaangażowany w dialog ekumeniczny, kapelan służby więziennej. Zmarł 29 VI 2021.

* * *

Leszek Faliński (1958–2021) – muzyk, perkusista i klawiszowiec, członek rockowo-bluesowego zespołu „Dżem” w latach 1975–1980, w 1982 roku wraz z braćmi założył grupę „Daktyl”, założyciel Leszek Faliński Band, w 2000 roku wydał ze swoim zespołem album „Musisz wiedzieć”. Zmarł 1 VII 2021.

* * *

Olaf Eysmont (1976–2021) – dziennikarz, aktor, znany z filmów Janusza Machulskiego, m.in. Killer, Killer-ów 2-óch oraz Vinci, pracował w Polskim Instytucie Sztuki Filmowej, współorganizator Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Zmarł 3 VII 2021.

* * *

Bazyl Klimowicz (1918–2020) – żołnierz II Korpusu Polskiego, uczestnik bitwy o Monte Cassino, wraz z II Korpusem Polskim walczył na Bliskim Wschodzie i uczestniczył w kampanii włoskiej, był jednym z żołnierzy zajmujących się niedźwiedziem Wojtkiem, po wojnie na emigracji w Wielkiej Brytanii. Zmarł 3 VII 2021.

* * *

Jan Janga-Tomaszewski (1951–2021) – kompozytor, aktor filmowy i dubbingowy, wykonawca piosenki aktorskiej, znany z interpretacji twórczości Edwarda Stachury, wystąpił w blisko 30 filmach i serialach, m.in. 07 zgłoś się, Miodowe lata, 13 posterunek, Na Wspólnej, M jak Miłość, Ojciec Mateusz, Stara baśń, Panna Nikt oraz kilkudziesięciu rolach dubbingowych. Zmarł 6 VII 2021.

* * *

Włodzimierz Konrad (1935–2021) – wicedyrektor ds. technicznych warszawskiego ZOO, w Miejskim Ogrodzie Zoologicznym od 1980 roku, w latach 1981–1982 p.o. dyrektora ZOO, po przejściu na emeryturę konsultant stołecznego ogrodu, w latach 2005–2021 przewodniczący Rady Fundacji Rozwoju Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego „Panda”. Zmarł 8 VII 2021.

* * *

Jan Caliński (1948–2021) – trener piłkarski, absolwent wrocławskiej AWF, gdzie prowadził eksperymentalną grupę treningową, od 1979 roku asystent trenera, a po roku trener Śląska Wrocław (zdobył wicemistrzostwo Polski w 1982 roku), w sezonie 1983/1984 trener koordynator Górnika Wałbrzych, od 1995 trener Śląska Wrocław, potem trener koordynator grup młodzieżowych, w latach 2002–2005 prezes Śląska Wrocław. Zmarł 8 VII 2021.

* * *

Ryszard Fiks ps. „Ryś” „Lwowiak” (1925–2021) –żołnierz Armii Krajowej, walczył w I Obwodzie „Radwan” i w IV zgrupowaniu „Gurt”, uczestnik Powstania Warszawskiego, był w grupie, która zdobyła budynek PAST-y i to on wywiesił na nim biało-czerwoną flagę jako symbol zwycięstwa, potem w niewoli niemieckiej, jeniec obozów w Lamsdorf i w Memmingen, po wojnie na emigracji w USA. Zmarł 8 VII 2021.

* * *

Tadeusz Wojtych (1931–2021) – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, jeden z założycieli gdańskiego Studenckiego Teatru Bim-Bom, występował na deskach teatrów w Gdańsku, Poznaniu, Kaliszu, Wrocławiu i Warszawie, zagrał w ponad kilkudziesięciu filmach (m.in. takich produkcjach, jak: Quo vadis, Pianista, Katyń) i serialach (Plebania, Dziewczyny ze Lwowa). Zmarł 9 VII 2021.

* * *

Tadeusz Stefan Lewandowski (1944–2021) – polityk, działacz związkowy, samorządowiec, poseł na Sejm I kadencji, senator IV i VI kadencji, w „Solidarności” od 1980 roku, internowany w stanie wojennym, w 1985 roku zwolniony z pracy w związku z działalnością opozycyjną, w latach 1989–1992 przewodniczący Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” w Jeleniej Górze, wiceprezydent Jeleniej Góry w latach 1994–1998, senator z ramienia AWS w latach 1997–2001 i z ramienia PiS w latach 2005–2007, radny sejmiku dolnośląskiego w latach 2010–2018. Odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarł 10 VII 2021.

* * *

Gen. Wacław Szklarski (1925–2021) – generał dywizji Wojska Polskiego, w dzieciństwie w 1940 roku deportowany przez NKWD do Wołogdy, służbę wojskową rozpoczął w 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, po ukończeniu Oficerskiej Szkoły Piechoty jako oficer przeszedł szlak bojowy od Warszawy do Berlina; po wojnie wspinał się po szczeblach wojskowej kariery LWP, w 1968 roku skierowany na studia w Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR, we wrześniu mianowany generałem brygady, od 1975 do 1983 roku szef Zarządu Operacyjnego Sztabu Generalnego, do 1986 roku zastępca szefa Sztabu Generalnego WP ds. operacyjnych, potem zastępca szefa sztabu Zjednoczonych Sił Zbrojnych Państw Stron Układu Warszawskiego. Zwolniony z zawodowej służby wojskowej w listopadzie 1990 roku, w latach 1993–1995 członek Rady Kombatantów przy Prezydencie RP, a w okresie 1999–2007 prezes Zarządu Głównego Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 10 VII 2021.

* * *

Jerzy Janeczek (1944–2021) – aktor teatralny i filmowy, występował na deskach teatrów we Wrocławiu, Kaliszu, Koszalinie i Warszawie. Zagrał w kilkudziesięciu filmach i serialach, najbardziej znany z roli Witii Pawlaka w filmie Sami swoi, od końca lat 80. do 2007 roku przebywał w USA. Zmarł 11 VII 2021.

* * *

Ks. dr Jerzy Kownacki (1940–2021) – duchowny archidiecezji gdańskiej, absolwent Papieskiego Instytutu Liturgicznego, Papieskiego Instytutu Laterańskiego i Papieskiego Instytutu Pastoralnego w Rzymie, dziennikarz, pracował w Radiu Watykańskim, przez ponad 28 lat prowadził audycje w Radiu Plus, współpracował z Radiem Gdańsk i TVP, uhonorowany tytułem Radiowa Osobowość Roku, świadek obrad Soboru Watykańskiego II, autor książek Na dobry dzień oraz Na kolejny dobry dzień. Zmarł 16 VII 2021.

* * *

Ks. Kazimierz Klawczyński (1958–2021) – wicekanclerz kurii koszalińskiej, kapelan sanktuarium na Górze Chełmskiej, był sekretarzem kolejnych biskupów diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Uległ wypadkowi podczas urlopu we Włoszech. Zmarł 17 VII 2021.

* * *

Prof. Stanisław Rodziński (1940–2021) – artysta malarz, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, rektor tej uczelni w latach 1996–2002, od 1968 publikował teksty o sztuce na łamach „Dekady Literackiej”, „Tygodnika Powszechnego”, w latach 70. Redaktor naczelny „Biuletynu Rady Artystycznej ZPAP”, w latach 1972–1980 prowadził pracownię malarstwa i rysunku w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, był członkiem Towarzystwa Kursów Naukowych i uczestnikiem Ruchu Kultury Niezależnej, brał udział w ponad dwustu wystawach malarstwa i rysunku, należał do grona  krakowskiej Archidiecezjalnej Komisji ds. Konserwacji Zabytków Kościelnych, Architektury i Sztuki Sakralnej, był również członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. W swojej twórczości podejmował m.in. motywy ikonograficzne chrześcijaństwa i tematykę pasyjną. Doktor honoris causa ASP we Wrocławiu, odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym i Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 17 VII 2021.

* * *

* * *

Eugenia Herman (1929–2021) – aktorka teatralna i filmowa, występowała na deskach teatrów w Łodzi i w Warszawie, zagrała w kilkunastu filmach, najbardziej znana z seriali telewizyjnych Królowa Bona, W labiryncie, Matki, żony i kochanki czy Egzamin z życia. Zmarła 17 VII 2021.

Zbigniew Marcinkowski (1954–2021) – polityk, wieloletni działacz Platformy Obywatelskiej, z wykształcenia inżynier budownictwa lądowego, w latach 2002–2006 kielecki radny z ramienia Porozumienia Samorządowego, w następnej kadencji radny wybrany z list PO, od 2017 roku członek rady programowej Polskiego Radia Kielce, w ostatnich latach szef kieleckich struktur Platformy Obywatelskiej. Zmarł 20 VII 2021.

* * *

Bohdan Sienkiewicz (1931–2021) – dziennikarz, marynista, popularyzator edukacji morskiej i wychowania morskiego młodzieży, twórca i redaktor programów telewizyjnych, m.in. Latającego Holendra i Dookoła świata, autor serii filmów poświęconych Afryce (przez cztery lata korespondent Polskiego Radia i TVP w Afryce) oraz kilkuset programów podróżniczych, członek rady programowej Polskiej Fundacji Morskiej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 20 VII 2021.

* * *

Leszek Benke (1952–2021) – aktor filmowy i teatralny, absolwent PWST w Krakowie, występował a deskach teatrów w Łodzi, zagrał w kilkunastu filmach w filmach (m.in. jedną z głównych ról w serialu Pan na Żuławach), ale pasją jego był monodram; odgrywał jedną z głównych postaci w cyklicznym telewizyjnym programie rozrywkowym Spotkanie z Balladą. Zmarł 22 VII 2021.

* * *

Prof. Antoni Marian Rajkiewicz (1922–2021) – ekonomista, polityk, minister pracy i spraw socjalnych w latach 1981–1982, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, stypendysta Fundacji Forda w Niemczech i Szwajcarii, członek PPR i PZPR, członek Rady Ekonomicznej przy Prezesie Rady Ministrów (1957–1962) i Zespołu Doradców I Sekretarza PZPR (1976–1980) oraz Rady Konsultacyjnej przy Przewodniczącym Rady Państwa, uczestnik obrad „Okrągłego Stołu”, należał do Klubu Krzywego Koła, a w latach 80. Do Grupy Dialogu Społecznego „Consensus”. Doktor honoris causa Uniwersytetu Helsińskiego, Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 24 VII 2021.

* * *

Irena Horban (1926–2021) – nauczycielka, działaczka społeczna i samorządowa związana z Pruszkowem, prezes Pruszkowskiego Towarzystwa Kulturalno-Naukowego, w czasie wojny związana z Armią Krajową, sanitariuszka Powstania Warszawskiego w szpitalu w Tworkach, po wojnie nauczycielka historii w liceach warszawskich i w Pruszkowie, działaczka „Solidarności”, przewodnicząca NSZZ „S” w LO, współtworzyła Komitet Obywatelski, radna Pruszkowa, sekretarz oddziału Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Pruszkowie, matka prof. Andrzeja Horbana. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem „Pro Patria Memoria” oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarła 25 VII 2021.

* * *

Mariusz Kądziołka (1974–2021) – ekonomista, absolwent Wydziału Ekonomiki i Organizacji Gospodarki Żywnościowej Akademii Rolniczej w Szczecinie, menager, zastępca prezydenta Szczecina w latach 2011–2016, w latach 1994–1999 pracownik Komendy Wojewódzkiej Policji, w latach późniejszych m.in. w szczecińskim PZU i ZUS. Od 2016 roku wiceprezes Grupy Azoty i członek rady nadzorczej, w ostatnim czasie pracował w spółce ENEA Oświetlenie. Członek Prawa i Sprawiedliwości, delegat na kongres partii. Zmarł 26 VII 2021.

* * *

Andrzej Pyziak (1964–2021) – lekarz, neurolog, specjalista leczenia udarów mózgu, kierował nyskim oddziałem neurologii, współtwórca pododdziału udarowego, kierownik przychodni specjalistycznych Zespołu Opieki Zdrowotnej w Nysie, w czasie pandemii koronawirusa pracował na pierwszej linii w oddziale zakaźnym w nyskim szpitalu; w 2015 roku bez powodzenia startował z listy Kukiz’15 do Senatu. Zmarł 26 VII 2021.

* * *

Zygmunt Szopa (1940–2021) – inżynier rolnictwa, urzędnik państwowy i samorządowiec, wicewojewoda z ramienia ZSL (1987–1991) i wojewoda kielecki z rekomendacji PSL (1994–1997), starosta miechowski (1998–2002), od 2002 roku dyrektor małopolskiego oddziału Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, członek Polskiego Stronnictwa Ludowego, Kawaler Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego, działacz Ochotniczej Straży Pożarnej. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 26 VII 2021.

* * *

Kpt Jerzy Nowicki ps. „Plastuś” (1932–2021) – artysta plastyk, żołnierz Armii Krajowej, żołnierz powojennego podziemia niepodległościowego w 6. Partyzanckiej Brygadzie Wileńskiej Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, od 1950 roku dekorator w Akademii Sztabu Generalnego na Ochocie i w Hucie Warszawa, w swojej twórczości artystycznej koncentrował się na dziełach sakralnych i patriotycznych, był też kopistą dzieł sztuki, m.in. Jana Matejki oraz Juliusza i Wojciecha Kossaków. W połowie lat 80. Wyjechał do USA; wrócił do Polski w 1990 roku. Zmarł 27 VII 2021.

* * *

Tesa Ujazdowska (1931–2021) – aktorka, w czasie wojny harcerka Szarych Szeregów, łączniczka w Powstaniu Warszawskim, działaczka „Solidarności”, internowana w stanie wojennym, od 1982 roku na emigracji w Londynie, aktywna w środowiskach niepodległościowych, członkini Zarządu Fundacji Armii Krajowej w Londynie, współpracowała z władzami RP na Uchodźstwie, m.in. z prezydentami Kazimierzem Sabbatem i Ryszardem Kaczorowskim, była członkiem Zarządu Stowarzyszenia Aktorów Scen Polskich za Granicą (ZASP), przez kilkanaście lat redaktor naczelna „Dziennika Polskiego”, potem także „Tygodnia Polskiego” i Biuletynu Studium Polski Podziemnej w Londynie. Zmarła 27 VII 2021.

* * *

Jan Pęczek (1950–2021) – aktor teatralny, filmowy dubbingowy, występował na deskach teatrów w Grudziądzu, Olsztynie, Katowicach i w Warszawie, zagrał w ponad trzydziestu filmach i serialach, m.in. w takich produkcjach jak Rozmowy kontrolowane, Oficer, Nigdy w życiu, Na Wspólnej czy Barwy szczęścia. Zmarł 27 VII 2021.

* * *

Stefan Michnik (1929–2021) – kapitan Ludowego Wojska Polskiego, sędzia i adwokat, działacz komunistyczny, odpowiedzialny za blisko sto sądowych zbrodni komunistycznych, członek PPR, a potem PZPR, od 1950 roku dobrowolny tajny informator Informacji Wojskowej o pseudonimie „Kazimierczak”, potem rezydent Informacji Wojskowej w Jeleniej Górze; asesor w stopniu podporucznika w wieku 22 lat, a potem sędzia Wojskowego Sądu Rejonowego w stopniu kapitana (bez ukończenia studiów prawniczych), przewodniczył składom sędziowskim sądzącym żołnierzy podziemia niepodległościowego i członków partyzantki antyhitlerowskiej; przez kilka miesięcy był adwokatem. Od 1969 roku na emigracji w Szwecji. Ścigany za zbrodnie stalinowskie na podstawie europejskiego nakazu aresztowania wydanego przez Sąd Garnizonowy w Warszawie na wniosek prokuratorów IPN, m.in. za wydawanie bezprawnych wyroków śmierci. Nie poniósł odpowiedzialności za swoje zbrodnie, po 2015 roku deklarował się jako przeciwnik PiS i zwolennik m.in. KOD. Był przyrodnim bratem Adama Michnika. Zmarł 27 VII 2021.

* * *

Przemysław Gawin (1997–2021) – działacz sportowy i dziennikarz, prezes klubu Bytovia Bytów i jego były rzecznik prasowy, wcześniej dziennikarz „Przeglądu Sportowego”. Zmarł 27 VII 2021.

* * *

Barbara Połomska-Erol (1934–2021) – aktorka teatralna i filmowa, przez 64 lata związana z Teatrem Powszechnym w Łodzi, wystąpiła w ponad trzydziestu filmach fabularnych, m.in. w Eroice, Zezowatym szczęściu czy Matce Królów. Odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarła 28 VII 2021.

* * *

Krzysztof Tuchalski (1957–2021) – aktor teatralny, związany z Teatrem im. Juliusza Osterwy w Gorzowie, wcześniej występował w teatrach w Toruniu, Elblągu i Koszalinie. Zmarł 28 VII 2021.

* * *

Katarzyna Meloch (1932–2021) – dziennikarka, redaktorka i działaczka środowiska ocalonych z Holocaustu, w czasie wojny uratowana z getta dzięki Żegocie, przebywała w klasztorze sióstr Służebniczek Najświętszej Maryi Panny w Turkowicach, gdzie otrzymała fałszywe papiery na nazwisko Irena Dąbrowska, którego używała do 1968 roku; po wojnie współzałożycielka i działaczka Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu i współredaktorka czterech tomów książki Dzieci Holocaustu mówią. Zmarła 29 VII 2021.

* * *

Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz (1928–2021) – muzyk jazzowy, saksofonista, kompozytor muzyki filmowej, twórca historii jazzu, założyciel „Jazz Club” przy krakowskim oddziale YMCA, współorganizator „Zaduszek Jazzowych” w Krakowie, współzałożyciel grupy muzyków „Melomani”, twórca ścieżek dźwiękowych do ponad trzydziestu filmów i seriali, m.in. do takich produkcji, jak: Alternatywy 4, Czterdziestolatek, Czterdziestolatek 20 lat później, Wojna domowa, Janosik, Wierna rzeka, Zaklęte rewiry. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnymi Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 31 VII 2021.

* * *

Kazimierz Kowalski (1951–2021) – śpiewak operowy (bas), związany z Teatrem Wielkim w Łodzi jako solista oraz wieloletni dyrektor naczelny i artystyczny, promotor muzyki operowej i operetkowej, w 1974 roku jako 25-letni student V roku uzyskał najwyższą lokatę w Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w Tuluzie, twórca Polskiej Opery Kameralnej, prezenter radiowy i telewizyjny, od 2000 roku prowadził audycje w Programie I Polskiego Radia, prezentując sylwetki wybitnych polskich artystów; jego dorobek artystyczny to m.in. 10 wydanych płyt. Odznaczony m.in. Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarł 1 VIII 2021.

* * *

Sławomir Nowak (1941–2021) – zawodnik i trener lekkiej atletyki, uprawiał dziesięciobój, mistrz Polski w skoku o tyczce w 1969 roku i brązowy medalista w dziesięcioboju w 1966 roku, trener Gwardii Warszawa, m.in. płotkarki Teresy Gierczak (jego pierwsza żona), zdobywczyni brązowego medalu mistrzostw Europy, płotkarek Zofii Bielczyk i Grażyny Rabsztyn, wieloboistki Małgorzaty Guzowskiej (jego druga żona), wieloboistki Marii Kamrowskiej (jego trzecia żona), biegaczki Grażyny Prokopek i siedmioboistki Kamili Chudzik (brązowy medal mistrzostw świata); w latach 1991–1998 trener w Danii, m.in. Wilsona Kipketera (rekord świata i mistrzostwo świata w biegu na 800 m). Zmarł 1 VIII 2021.

* * *

Jacek Kondracki (1943–2021) – prawnik, karnista, adwokat, jako obrońca w sprawach karnych brał udział m.in. w głośnym procesie gangu Rympałka, w sprawie żołnierzy oskarżonych o zbrodnię wojenną w Nangar Khel w Afganistanie, redakcja „Rzeczpospolitej” korzystała z jego usług w procesach dotyczących tajemnicy dziennikarskiej, był pełnomocnikiem tygodnika „Wprost” ws. taśm z nagranymi rozmowami polityków i związanymi z tym wydarzeniami w siedzibie redakcji z udziałem funkcjonariuszy ABW. Zmarł 3 VIII 2021.

* * *

Eligiusz Zygmunt Grabowski (1935–2021) – kolarz szosowy i przełajowy, zwycięzca górskich mistrzostw Polski w 1953 roku, przełajowy mistrz Polski w 1959 roku, srebrny medalista mistrzostw Polski ze startu wspólnego w 1954 roku, wicemistrz Polski w torowym wyścigu na 4000 m na dochodzenie, akademicki wicemistrz świata w 1959 roku, trzykrotnie startował w Wyścigu Pokoju, w 1957 roku zajął trzecie miejsce w klasyfikacji generalnej Berliner Etappenfahrt. Zmarł 3 VIII 2021.

* * *

Bogusława Czosnowska (1926–2021) – aktorka teatralna i filmowa oraz reżyser, związana z Teatrem Wybrzeże w Gdyni, występowała też na deskach teatrów Lwowa, gdzie debiutowała, Szczecina, Łodzi i Olsztyna, w swoim dorobku reżyserskim miała ponad 60 przedstawień, grała również w spektaklach telewizyjnych, filmach fabularnych i serialach, m.in. w takich produkcjach, jak: Lokatorzy czy Sąsiedzi. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarła 4 VIII 2021.

* * *

Adam Broński (1947–2021) – syn dowódcy partyzanckiego kpt. Zdzisława Brońskiego ps. „Uskok”, gość spotkań poświęconych żołnierzom Armii Krajowej, Zjazdów Dzieci Żołnierzy Wyklętych w Bychawie, spotykał się z uczestnikami Pieszego Rajdu Pamięci ojca, a także Jesiennego Rajdu Śladami mjr. Hieronima Dekutowskiego Zapory. Zmarł 6 VIII 2021.

* * *

Stefan Kapłaniak (1933–2021) – kajakarz, brązowy medalista olimpijski w Rzymie (1960) i dwukrotny mistrz świata – indywidualnie w konkurencji K-1 500 m (Praga 1958) i razem z Władysławem Zielińskim w kategorii K-2 200 m (Jajka 1963), pięciokrotny finalista Mistrzostw Świata i pięciokrotny finalista Mistrzostw Europy, 30-krotny kajakowy mistrz Polski w latach 1953–1968, mistrz Polski w kajakarstwie górskim w kategorii slalom (1953), w 1950 roku Mistrz Polski juniorów. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 8 VIII 2021.

* * *

Ryszard Jarzembowski (1945–2021) – polityk, dziennikarz, samorządowiec i działacz sportowy, senator II, III, IV i V kadencji, w latach 2001–2005 wicemarszałek Senatu, redaktor naczelny czasopisma „Alchemik” wydawanego we Włocławku (1976–1984), w 1984 roku rzecznik prasowy wojewody włocławskiego, od 1982 roku współpracownik Rozgłośni Pomorskiej Polskiego Radia, członek PZPR w latach 1966–1990, potem SdRP, a od 1999 roku SLD, w latach 1990–2002 radny rady miejskiej Włocławka, a w kadencji 1994–1995 przewodniczący rady, potem szef klubu radnych SLD, członek władz klubu sportowego Kujawiak Włocłwek i Włocławskiego Towarzystwa Wioślarskiego, inicjator Stowarzyszenia Urodzonych w Niewoli Niemieckiej, autor m.in. publikacji Włocławski sport(1992), a także współautor słownika biograficznego Zasłużeni dla Włocławka (1991). Zmarł 9 VIII 2021.

* * *

Andrzej Durka (1952–2021) – polityk, samorządowiec, działacz ruchu ludowego, należał do ZMW, ZSL i PSL, w latach 1998–2001 wicemarszałek województwa zachodniopomorskiego, a od 2001 do 2003 roku wicewojewoda, potem pełnomocnik prezydenta Szczecina i urzędnik w UM Szczecin, radny sejmiku zachodniopomorskiego w kadencji 2006–2010. Zmarł 10 VIII 2021.

* * *

Ernest Banach (2007–2021) – uczeń z Pisza, absolwent podstawówki, ministrant, piłkarz, kapitan drużyny Mazur Pisz, zginął, gdy rzucił się na pomoc żeglarzom, których poraził prąd. Odznaczony pośmiertnie przez Prezydenta RP medalem „Za ofiarność i odwagę”. Zmarł 10 VIII 2021.

* * *

Ks. mitrat Mikołaj Kiełbaszewski (1939–2021) – prawosławny duchowny, od 1966 roku proboszcz parafii Zaśnięcia Bogurodzicy w Kleszczelach, dziekan okręgu kleszczelowskiego Diecezji Warszawsko-Bielskiej, w 1979 roku podniesiony do godności protoijereja, wykładowca Prawosławnego Studium Psalmistów i Dyrygentów w Hajnówce, w latach 1998–2006 wizytator punktów katechetycznych. Nagrodzony Orderem św. Marii Magdaleny. Zmarł 11 VIII 2021.

* * *

Ppłk prof. Julian Eugeniusz Kulski ps. „Chojnacki”, „Goliat” (1929–2021) – architekt, autor projektów m.in. dla Banku Światowego, którego był ekspertem, wykładowca akademicki, uczestnik Powstania Warszawskiego (walczył w ugrupowaniu „Żywiciel”), weteran II wojny światowej, członek Związku Walki Zbrojnej, współpracował z żydowskim podziemiem, aresztowany przez gestapo w 1942 roku, więziony i bity na Pawiaku; po upadku powstania jako 15-latek trafił do obozu jenieckiego w Altengrabow w Saksonii, skąd zbiegł i został przemycony przez Anglików jako angielski jeniec wojenny. Od 1949 roku na emigracji w USA, autor autobiograficznej książki Dziedzictwo Orła Białego. Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Zasługi Rzeczypospolitej. Zmarł 12 VIII 2021.

* * *

Leon Kopelman (1924–2021) – powstaniec w getcie warszawskim, po powstaniu więziony na Pawiaku, w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku wyzwolony z Gęsiówki przez żołnierzy batalionu „Zośka”, żołnierz Armii Krajowej, do „Zośki” wstąpił jako ochotnik, przechodząc wraz z Polakami szlak bojowy Zgrupowania „Radosław”; w 1945 roku wyjechał do Palestyny. Zmarł 13 VIII 2021.

* * *

Abp Henryk Hoser SAC (1942–2021) – arcybiskup senior diecezji warszawsko-praskiej, pallotyn, lekarz, misjonarz, wizytator apostolski w Rwandzie w latach 1994–1996, sekretarz pomocniczy Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów i przewodniczący Dzieł Misyjnych w latach 2005–2008, biskup warszawsko-praski w latach 2008–2017, wizytator apostolski w Medziugoriu od 2018 roku, zanim wstąpił do zakonu pallotynów praktykował jako lekarz internista w szpitalu rejonowym w Ziębicach, po święceniach w 1974 roku w Paryżu ukończył kurs języka francuskiego w Alliance Française oraz kurs medycyny tropikalnej w CHU Pitié-Salpêtrière i w szpitalu Claude Bernard, w Rwandzie był przewodniczącym Związku Stowarzyszonych Ośrodków Medycznych w Kigali, a także kierownikiem Centrum Monitoringu Epidemii AIDS, programu opieki psychomedycznej i socjalnej chorych na AIDS, przez kilka lat pełnił funkcję sekretarza komisji ds. zdrowia oraz komisji ds. rodziny rwandyjskiego episkopatu, w strukturach Konferencji Episkopatu Polski był przewodniczącym Zespołu Ekspertów ds. Bioetycznych. Odznaczony m.in. Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Cztery lata temu przeszedł malarię, chorował na COVID-19. Zmarł 13 VIII 20211.

* * *

Stefan Skielnik (1926–2021) – biznesmen, weteran 2. Korpusu Polskiego Armii gen. Władysława Andersa, walczył też w armii USA, po wojnie na emigracji w Stanach Zjednoczonych, zaangażowany w działalność wielu organizacji patriotycznych, kulturalnych i charytatywnych, w tym Kongresu Polonii Amerykańskiej, Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej, Komitetu Smoleńskiego, Centrum Muzealnego Kultury Polsko-Amerykańskiej w Filadelfii, prowadził w stanach Delaware, Pensylwania oraz New Jersey akcję lobbingu na rzecz Polski podczas wieloletnich starań o rozszerzenie NATO. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 13 VIII 2021.

* * *

Andrzej Brodzik (1930–2021) – chemik, specjalista produkcji antybiotyków, instruktor harcerski w stopniu harcmistrza, przewodniczący ZHP (2005–2007), poseł na Sejm PRL IV i V kadencji (1965–1972) z ramienia PZPR, członek Związku Harcerstwa Polskiego od 1942 roku, początkowo w Szarych Szeregach, drużynowy w otwockich „Zawiszakach” i 10 Lotniczej Drużyny Harcerskiej w Pułtusku, był członkiem Komendy Hufca Pułtusk, a następnie jego komendantem, pełnił również funkcję komendanta Hufca Warszawa-Centralna, wiceprzewodniczący stołecznej Rady Przyjaciół Harcerstwa, współorganizator Ruchu Seniorackiego i Krajowej Rady Kręgu Seniorów i Starszyzny. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 13 VIII 2021.

* * *

Marek Minda (1950–2021) – lekarz, chirurg i traumatolog, senator III kadencji z ramienia Unii Pracy, w drugiej połowie lat 80. dyrektor Wojewódzkiego Szpitala Zespolonym w Łomży, członek Polskiego Towarzystwa Lekarskiego i Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego, działał charytatywnie, regularnie nieodpłatnie świadcząc pomoc medyczną mieszkańcom położonych w pobliży Łomży gmin, w okresie PRL członek SZSP i PZPR. Zmarł 13 VIII 2021.

* * *

Kpt. Alfred Szota ps. „Krzak” (1930–2021) – żołnierz Armii Krajowej, służył w 7 batalionie 77 pułku piechoty AK, podkomendny mjr. Jana Piwnika „Ponurego”, łagiernik, w 1948 roku skazany na 25 lat łagrów (do domu powrócił po ośmiu latach), strażnik pamięci o żołnierzach kresowych na Białorusi. Zmarł 17 VIII 2021.

* * *

Klementyna Wohl (1986–2021) – dziennikarka i wydawca TVP Kultura, chorowała na rozległy nowotwór układu pokarmowego, nie zdążyła podjąć leczenia w klinice w Heidelbergu w Niemczech, mimo, że dzięki zorganizowanej zbiórce zgromadzono potrzebne środki. Przed śmiercią wzięła ślub w szpitalu onkologicznym, osierociła 7-letniego syna. Zmarła 18 VIII 2021.

* * *

Jerzy Porębski (1939–2021) – doktor oceanografii biologicznej, pieśniarz, wykonawca szant i autor piosenek o tematyce morskiej, publicysta, rybak i żeglarz, animator ruchu szantowego w Polsce, członek Rady Programowej Polskiej Fundacji Morskiej, współzałożyciel i wieloletni członek legendarnej polskiej grupy szantowej „Stare Dzwony”, nagrał pięć płyt, autor najsłynniejszej polskiej pieśni szantowej Gdzie ta keja. Zmarł 19 VIII 2021.

* * *

Tadeusz Denkowski (1931–2021) – lekarz pediatra, harcerz, członek 3 Drużyny Harcerzy im Tadeusza Kościuszki w Zabrzu, w latach 1948–1950 drużynowy, aż do likwidacji ZHP, członek organizacji niepodległościowej Krajowy Ośrodek  „Kraj”, więzień Mokotowa, aresztowany za działalność grupy dywersyjnej „Kalina”, której członkowie wykonali wyrok na prowadzącym audycję radiową „Fala 49” sowieckim kolaborancie Stefanie Martyce, skazany przez Rejonowy Sąd Wojskowy w Warszawie na 10 lat więzienia, zwolniony na fali październikowej odwilży, w 2003 roku wraz z grupą przyjaciół ufundował tablicę poświęconą kolegom z grupy „Kalina”, zamordowanym przez komunistów w 1953 roku, autor książki Moje 1407 dni i nocy w więzieniu mokotowskim. Wspomnienia z lat 1952–1956, wydanej przez IPN. Zmarł 19 VIII 2021.

* * *

Ewa Zasada (1930–2021) – pilot i kierowca rajdowy, pilotowała swojego męża Sobiesława, wspólnie odnosili sukcesy, m.in. wielokrotnie wygrywając mistrzostwa Polski oraz czterokrotnie Rajd Polski, a także odnosząc sukcesy w mistrzostwach Europy; w wieku 67 lat wzięli udział w Rajdzie Safari. Zmarła 19 VIII 2021.

* * *

Zbigniew Sawostjanik (1932–2021) – twórca żeglarstwa w Klubie Sportowym „Zatoka”, inicjator odbudowy i zakupu jednostek sportowych i pełnomorskich, wiceprzewodniczący Społecznego Komitetu Budowy i Rozbudowy Obiektów Sportowych w Pucku, Kapitan Żeglugi Wielkiej Jachtowej i wielokrotny medalista Pełnomorskich Mistrzostw Polski, organizator i kapitan rejsów stażowych po wodach Bałtyku i Morza Północnego, laureat nagrody „Conrada”, a za uratowanie załogi szwedzkiego jachtu w czasie regat, za okazaną odwagę i pomoc w trudnych, sztormowych warunkach został Honorowym Członkiem Szwedzkiego Królewskiego Jacht Klubu. Zmarł 19 VIII 2021.

* * *

Franciszek Wszołek (1923–2021) – współzałożyciel i prezes klubu sportowego GKS Zagłębie Sosnowiec w latach 1962–1966 (w tym czasie klub zdobył wicemistrzostwo Polski i krajowy Puchar Interligi Amerykańskiej). Zmarł 20 VIII 2021.

* * *

Karolina Kaczorowska (1930–2021) – nauczycielka, działaczka emigracyjna, wdowa po ostatnim prezydencie RP na uchodźstwie, w latach 1989–1990 Pierwsza Dama Polski, w czasie okupacji sowieckiej (1939–1941) wraz z rodziną wywieziona na Syberię, u boku męża aktywnie uczestniczyła w życiu społecznym polskiej emigracji, zaangażowana m.in. w działalność charytatywną Zjednoczenia Polek w Wielkiej Brytanii, w wyborach prezydenckich w 2010 i w 2015 roku wspierała kandydaturę Bronisława Komorowskiego. Odznaczona Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 21 VIII 2021.

* * *

Mariusz Bieniek (1983–2021) – polityk i samorządowiec, starosta powiatu płockiego od 2014 roku, członek i działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego, w latach 2007–2010 zastępca burmistrza w Urzędzie Gminy i Miasta Wyszogród, potem prezes zarządu w Lokalnej Grupie Działania „Razem dla Rozwoju”; utonął w Wiśle. Zmarł 25 VIII 2021.

* * *

Gniewomir Herbst (2002–2021) – kiksbokser, czterokrotny mistrz Polski Oyama Karate, zdobywca Pucharu Europy Oyama Karate oraz WKB, finalista Mistrzostw Europy Kyokushinkai Tezuka, wicemistrz Europy i dwukrotny mistrz Polski w kickboxingu, medalista zawodów regionalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych. Zmarł 25 VIII 2021.

* * *

Dawid Słowakiewicz (1984–2021) – hokeista, srebrny i złoty medalista mistrzostw Polski z Podhalem Nowy Targ, trzykrotny zdobywca Pucharu Polski z Podhalem Nowy Targ i Ciarko KH Sanok oraz mistrzostwo Interligi z Podhalem Nowy Targ, w latach 2001–2004 reprezentant Polski do lat 18 i do lat 20. Zmarł 25 VIII 2021.

* * *

O. Bernard Radzik OCD (1964–2021) – duszpasterz ze Zgromadzenia Niepokalanego Serca Maryi, proboszcz katolickiej parafii Matki Bożej Szkaplerznej w Miadziole na północy Białorusi, pełnił posługę w innych białoruskich parafiach od 1990 roku; utonął w jeziorze. Zmarł 25 VIII 2021.

* * *

Prof. January Bień (1943–2021) – inżynier środowiska, polityk, profesor zwyczajny Politechniki Częstochowskiej i rektor tej uczelni w latach 200–2008, działacz SLD, senator V kadencji w latach 2001–2005. Zmarł 25 VIII 2021.

* * *

Jan Narkiewicz-Jodko (1934–2021) – dziennikarz muzyczny, producent nagrań i koncertów radiowych, współtwórca i kierownik HOT Clubu Hybrydy, jeden z pomysłodawców Jazz Jamboree, od 1963 roku pracownik Polskiego Radia, w latach 1963–1970 prowadził audycję Radiowe Studio Piosenki z Agnieszką Osiecką i Wojciechem Młynarskim, w radiowej Trójce od 1970 roku, od 2006 roku członek Akademii Muzycznej Trójki, autor albumów fotograficznych, antologii „Jazz w Polsce” oraz antologii piosenek z festiwali w Opolu, współzałożyciel i przewodniczący Fundacji „Okularnicy”. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 27 VIII 2021.

* * *

Prof. Teresa Żylis-Gara (1930–2021) – śpiewaczka operowa (sopran liryczny), profesor sztuki, śpiewała w teatrach operowych w Oberhausen, Dortmundzie i Düseldorfie, występowała w Paryżu oraz na Festiwalu Mozartowskim w Salzburgu, w londyńskiej Covent Garden, Metropolitan Opara, a od 1976 roku w mediolańskiej La Scali. Odznaczona Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Oficerskim Legii Honorowej Republiki Francuskiej i Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, lauretka tytułów doktora honoris causa wrocławskiej Akademii Muzycznej oraz Akademii Muzycznej w Łodzi. Zmarła 28 VIII 2021.

* * *

Prof. Andrzej Ceynowa (1951–2021) – amerykanista, filolog angielski, literaturoznawca, w latach 2002–2008 rektor Uniwersytetu Gdańskiego, współtwórca Ośrodka Badań nad Kulturą Amerykańską UG, dwukrotny stypendysta Fundacji Fulbrighta, prezes Gdańskiego Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, w latach 2001–2002 wiceprzewodniczący Komisji Edukacji Europejskiej przy ministrze edukacji narodowej, polityk, działacz Unii Wolności, kilkukrotnie bez powodzenia startował w wyborach parlamentarnych i samorządowych z list Unii Wolności, SLD Lewica Razem i Zjednoczonej Lewicy. Zmarł 30 VIII 2021.

* * *

Roman Malinowski (1935–2021) – polityk, działacz ruchu ludowego, Związku Młodzieży Wiejskiej i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, w latach 1980–1985 wiceprezes Rady Ministrów, w 1980 roku minister przemysłu spożywczego i skupu, marszałek Sejmu PRL IX kadencji (1985–1989), architekt koalicji z „Solidarnością”, która zbudowała fundamenty pod rząd Tadeusza Mazowieckiego. Zmarł 31 VIII 2021.

* * *

Jacek Bednarczyk (1961–2021) – technik elektronik z wykształcenia, fotoreporter Polskiej Agencji Prasowej, z którą był związany od 30 lat, zawodowo zajmował się fotografią od 1985 roku, wykonując zdjęcia dla krakowskiej popołudniówki „Echo Krakowa”; jako reporter agencyjny fotografował najważniejsze osobistości i wydarzenia z Krakowa i świata, jego zdjęcia były wielokrotnie publikowane przez Europejską Agencję Fotograficzną. Zmarł 1 IX 2021.

* * *

Ks. prał. Zdzisław Sochacki (1954–2021) – duszpasterz Archidiecezji Krakowskiej, proboszcz Parafii Archikatedralnej św. Stanisława i św. Wacława na Wawelu, kanonik gremialny Kapituły Metropolitalnej, od 1989 roku pełnił posługę wychowawcy, prokuratora i prefekta w Archidiecezjalnym Wyższym Seminarium Duchownym w Krakowie. Odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 2 IX 2021.

* * *

Józef Nyka ps. „Szpic” (1924–2021) – alpinista, taternik, popularyzator alpinizmu i turystyki górskiej, autor przewodników turystycznych, w latach 1944–1945 partyzant IV batalionu 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej w Gorcach i na Podhalu; walczył pod pseudonimem „Szpic”, po wojnie wieloletni redaktor naczelny biuletynu informacyjnego PZA „Taternik” (1963–1993), potem współpracownik tego czasopisma, wraz z córką prowadził wydawnictwo turystyczne „Trawers”, redagował pisma dostępne w internecie „Głos Seniora” i „Gazetę Górską”, autor licznych artykułów w czasopismach polskich i zagranicznych, a także wielokrotnie wznawianych przewodników po Tatrach polskich i słowackich, Pieninach i Gorcach, na przełomie lat 50. I 60. poprowadził kilkanaście dróg górskich, miał na koncie wiele najwyższej klasy przejść dróg i pierwszych przejść w Tatrach i Dolomitach, w latach 1960–1980 członek Klubu Wysokogórskiego i Polskiego Związku Alpinizmu, członek honorowy PZA, Real Sociedad Española de Alpinismo oraz The Himalayan Club. Zmarł 4 IX 2021.

* * *

Tomasz Knapik (1943–2021) – inżynier elektrotechniki, doktor elektrotechniki, wykładowca na Wydziale Transportu Politechniki Warszawskiej, opiekun ponad dwustu prac inżynierskich i magisterskich, wieloletni lektor filmowy, radiowy i telewizyjny, pracował w Polskim Radiu i w TVP, lektor Polskiej Kroniki Filmowej, współpracownik studów dźwiękowych, które przygotowywały polskie wersje lektorskie w filmach i serialach dla prywatnych stacji telewizyjnych, lektor TV Polsat, telewizji Tele 5, TVN24, TVN Turbo, TV4, w 2013 roku wystąpił w dwóch skeczach kabaretowych. Zmarł 6 IX 2021.

* * *

Adam Baumann (1948–2021) – aktor teatralny, filmowy i serialowy, od ponad 40 lat związany z Teatrem Śląskim w Katowicach, znany z ról filmowych w takich produkcjach, jak in. Piłkarski poker, Wojaczek, Skazany na bluesa, w którym grał ojca głównego bohatera, Śmierć jak kromka chleba, Grzeszny żywot Franciszka Buły, Boisko bezdomnych, występował też w serialach telewizyjnych jak Glina, Tajemnica twierdzy szyfrów, Na dobre i na złe, Pensjonat pod Różą, Święta wojna. Zmarł 6 IX 2021.

* * *

Mieczysław Korczak ps. „Dentysta”„Zagorzujko” (1921–2021) – lekarz stomatolog, w czasie wojny żołnierz Armii Krajowej, walczył na Podkarpaciu i Ziemi Świętokrzyskiej w oddziale Jędrusiów, po wojnie represjonowany przez NKWD i Urząd Bezpieczeństwa, trzykrotnie aresztowany, poddawany torturom, w latach późniejszych wojewódzki i krajowy specjalista w dziedzinie chirurgii stomatologicznej, aktywny w Polskim Towarzystwie Stomatologicznym, założył gabinety stomatologiczne w większości szkół w Tarnowie i regionie tarnowskim. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Partyzanckim AK, Medalem Solidarności oraz Szablą Niepodległości. Zmarł 7 IX 2021.

* * *

Wiesław Gołas (1930–2021) – aktor teatralny, filmowy i kabaretowy, wykonawca piosenki aktorskiej, w czasie wojny uczestnik Szarych Szeregów pod pseudonimem „Wilk” i żołnierz Armii Krajowej, uczestnik akcji zdobywania broni i w rozstrzelaniu konfidentów, aresztowany w 1944 roku przez gestapo podczas nieudanej akcji i torturowany, po wojnie i ukończeniu warszawskiej PWST występował na deskach teatrów w Warszawie i Jeleniej Górze, twórca kreacji komediowych współtwórca Kabaretu Koń, występował w Kabarecie Starszych Panów, zagrał w blisko stu filmach i serialach, najbardziej znany z ról na dużym ekranie w takich produkcjach, jak: Żona dla Australijczyka, Rękopis znaleziony w Saragossie, Lalka, Poszukiwany, poszukiwana, Brunet wieczorową porą, a także w serialach Czterej pancerni i pies, Alternatywy 4, Czterdziestolatek i Czterdziestolatek 20 lat później. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a także Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz pośmiertnie Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 9 IX 2021.

* * *

Bp Marian Duś (1938–2021) – biskup senior, biskup pomocniczy Archidiecezji Warszawskiej w latach 1986–2013, doktor filozofii w zakresie nauk społecznych, jako wikariusz generalny sprawował opiekę nad wydziałem budowy kościołów oraz wydziałem spraw sakramentalnych, był też przewodniczącym wydziału duszpasterstwa, inicjator dni skupienia kapłanów i przygotowania formacji permanentnej duchowieństwa i prezes Zarządu Fundacji Budowy Świątyni Opatrzności Bożej. Zmarł 9 IX 2021.

* * *

Anna Szulc (1963–2021) – krakowska dziennikarka i reportażystka, od 2012 roku związana z „Newsweekiem”, wcześniej pracowała w „Gazecie Krakowskiej” i tygodniku „Wprost”, laureatka nagrody Grand Press za reportaż oraz Europejskiej Nagrody Dziennikarskiej, dwukrotnie wyróżniana przez Amnesty International, autorka książek Stacja Kraków i Krakowscy Czarodzieje. Zmarła 9 IX 2021.

* * *

Jan Beszta-Borowski (1936–2021) – polityk, rolnik, działacz opozycji w okresie PRL, poseł na Sejm X kadencji. W 1953 roku jako uczeń Technikum Mechanizacji Rolnictwa w Białymstoku skazany w procesie politycznym na 2,5 roku pozbawienia wolności i skierowany do pracy w kopalni, od 1958 roku pracował jako rolnik, karany aresztem za niewywiązywanie się z obowiązkowych dostaw, od 1979 na rencie, od 1981 roku szef NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych w województwie białostockim i jeden liderów krajowych związku, w stanie dwukrotnie internowany, od 1983 roku w Ogólnopolskim Komitecie Oporu Rolników, aresztowany w 1985 roku (zwolniony na mocy amnestii), uczestnik obrad  Okrągłego Stołu, w 1989 roku poseł na Sejm  wybrany z listy Komitetu Obywatelskiego, od 1995 roku członek Ruchu Odbudowy Polski, autor książki Pół wieku zarazy. Moje zapiski faktów i refleksji. Odmówił przyjęcia Złotego Krzyża Zasługi z rąk prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, Krzyża Wolności i Solidarności od prezydenta Bronisława Komorowskiego i Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski od prezydenta Andrzeja Dudy. Zmarł 9 IX 2021.

* * *

Bartosz Sosnowski (1983–2021) – muzyk, kompozytor, gitarzysta i wokalista bluesowy, w 2020 roku nagrał płytę Tylko się nie denerwuj, za którą był nominowany do Fryderyków 2020 w kategorii płyta blues, nagrywał utwory z ważnymi muzykami. Zmarł 10 IX 2021.

* * *

Adam Hadław (1967–2021) – Wojewódzki Komendant OHP, Społeczny Rzecznik Seniorów i Osób Niepełnosprawnych Miasta Łańcuta, dyrektor ds. problematyki pracodawców w POPON, harcerz, działacz Związku Harcerstwa Polskiego: Hufca Łańcut i Chorągwi Podkarpackie, w latach 2006–2010 radny powiatu łańcuckiego, działacz podkarpackiego Porozumienia. Zmarł 10 IX 2021.

* * *

Matka Aniceta Borowska (1949–2021) – loretanka, od 1968 roku z zakonie, a od 2017 roku przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Matki Bożej Loretańskiej w Warszawie, w pierwszych latach posługiwała jako zakrystianka, zaangażowana w apostolstwo w drukarni i wydawnictwie Sióstr Loretanek, w latach 1982–1988 przełożona domu w Mińsku Mazowieckim, prowadziła katechezę w parafii, pełniła funkcje ekonomki generalnej, asystentki i sekretarki generalnej, przez dwie 3-letnie kadencje przełożona Domu w Warszawie Rembertowie. Zmarła 10 IX 2021.

* * *

Teresa Szafrańska (1957–2021) – księgowa, działaczka „Solidarności” w Zakładach Przemysłu Wełnianego Krepol w Bielsku Białej, w stanie wojennym zaangażowana w podziemnej RKW „Trzeci Szereg” NSZZ „Solidarność” Regionu Podbeskidzie, aresztowana w 1983 roku, odmówiła składania wyjaśnień, zwolniona w maju 1984 roku, w latach 1984–1989 redaktorka „Solidarności Podbeskidzia” i uczestniczka Duszpasterstwa Ludzi Pracy przy parafii św. Mikołaja, na przełomie lat 1988 i 1989 zaangażowania w działalność Solidarności Polsko-Czechosłowackiej, od stycznia 1989 roku współorganizatorka regionalnych struktur „Solidarności”, do czerwca 1991 roku była sekretarka w zarządzie regionu Podbeskidzie NSZZ „Solidarność”, pracowała m.in. jako radca w bielskiej delegaturze Ministerstwa Skarbu Państwa, inspektor w bielskim oddziale ZUS, sprzątaczka w Karpackiej Spółdzielni Mieszkaniowej w Bielsku-Białej oraz jako pomoc w parafii Wniebowzięcia NMP w Milówce, przez kilka lat była bezrobotna, od 2018 roku na emeryturze. Odznaczona Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Wolności i Solidarności. Zmarła 12 IX 2021.

* * *

Krystyna Kołodziejczyk (1939–2021) – aktorka teatralna, filmowa i dubbingowa, występowała na deskach teatrów w Koszalinie, Bydgoszczy, Poznaniu i w Warszawie, zagrała w ponad trzydziestu filmach i serialach, znana z ról w serialach Czterej pancerni i pies, Zmiennicy, Dom, Złotopolscy czy Miodowe lata, udzieliła swojego głosu w polskiej wersji seriali animowanych Pszczółka Maja, Smerfy, Kacze opowieści, a także m.in. w takich filmach, jak Ja Klaudiusz czy Hemingway. Odznaczona Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarła 13 IX 2021.

* * *

Zbigniew Filipiak (1950–2021) – żużlowiec, trzykrotny zdobywca medali Drużynowych Mistrzostw Polski, złoty w 1981 roku oraz dwa brązowe w 1973 i 1979 roku, dwukrotny zdobywca złotych medali Młodzieżowych Indywidualnych Mistrzostw Polski, dwukrotnie startował w finałach Indywidualnych Mistrzostw Polski. ”. Zmarł 16 IX 2021.

* * *

Alfred Miodowicz (1929–2021) – działacz związkowy, polityk, poseł na Sejm PRL IX kadencji, od 24 listopada 1984 do 19 grudnia 1991 roku przewodniczący OPZZ, członek Rady Państwa w latach 1985–1986, w młodości działacz komunistycznych organizacji młodzieżowych, w latach 1947–1948 należał do ZWM, a od 1948 do 1953 roku do ZMW, od 1959 roku członek PZPR i działacz szczebla zakładowego, członek-założyciel Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i działacz NOT, od 1986 roku członek KC PZPR, potem Biura Politycznego KC, uczestnik obrad „Okrągłego Stołu”, w listopadzie 1988 roku uczestniczył w słynnej telewizyjnej debacie z Lechem Wałęsą, która wpłynęła na wzrost popularności „Solidarności” i jego przywódcy. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 17 IX 2021.

* * *

Michał Turkiewicz (1956–2021) – polityk PZPR (należał od 1978 roku do rozwiązania) i SLD, poseł na Sejm IV kadencji wybrany z list SLD, w młodości działacz SZMP, w latach 80. etatowy pracownik komitetu miejskiego PZPR, kierownik Miejskiego Ośrodka Pracy Ideowo-Wychowawczej (1982–1983) oraz instruktor (1986–1990), po 1989 roku pracował jako nauczyciel, był wiceburmistrzem Lubania i radnym powiatu lubańskiego oraz prezydentem Euroregionu Nysa. Zmarł 17 IX 2021.

* * *

Jerzy Targalski (1952–2021) – politolog, historyk, orientalista, publicysta, doktor nauk humanistycznych, w młodości członek ZMS i PZPR, od połowy lat 70. działacz opozycji demokratycznej, współpracownik KOR, współtwórca podziemnego czasopisma „Niepodległość”, i do 1984 roku jego szef i redaktor (pod pseudonimem Józef Darski), w 1981 założyciel i redaktor podziemnego dwumiesięcznika „Obóz”, od marca 1984 do 1997 roku na emigracji we Francji, współpracownik emigracyjnych czasopism  „Kontaktu” i paryskiej „Kultury”, jeden z liderów maleńkiej Liberalno-Demokratycznej Partii „Niepodległość”, po 1989 roku wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego i pracownik Akademii Sztuki Wojennej, kierownik Ośrodka Studiów Przestrzeni Postsowieckiej Centrum Badań nad Bezpieczeństwem, współautor głośnej serii publikacji Resortowe Dzieci, publicysta „Gazety Polskiej” i komentator TV Republika, gdzie m.in. prowadził autorski program „Geopolityczny tygiel”, autor licznych publikacji dotyczących działań służb specjalnych oraz dezinformacji. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polki oraz Krzyżem Wolości i Solidarności. Zmarł 19 IX 2021.

* * *

Zofia Bielewicz (1928–2021) – aktorka teatralna i filmowa, występowała na deskach teatrów w Krakowie i Opolu, gdzie zagrała ponad 140 ról, znana szerszej publiczności w seriali telewizyjnych Pierwsza miłość i Świat według Kiepskich. Odznaczona Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Zmarła 19 IX 2021.

* * *

Michał Banaszek (1984–2021) – raper, występował pod pseudonimem „Bezczel”, członek białostockiego zespołu hip-hopowego Fabuł, współpracował m.in. z takimi przedstawicielami sceny hip-hopowej jak: Peja, Kobra, Ten Typ Mes, czy Chada, znany z solowych krążków takich, jak D.H.D., Słowo honoru, Teraz albo nigdy, Brat Bratu Bratem. Zmarł 21 IX 2021.

* * *

Jan Stanienda (1953–2021) – skrzypek i kameralista, od 1977 roku solista i koncertmistrz Polskiej Orkiestry Kameralnej Jerzego Maksymiuka, kierownik artystyczny Orkiestry Kameralnej „Leopoldinum” (1993–1995), współzałożyciel i dyrektor artystyczny Orkiestry Kameralnej „Wratislavia”, pomysłodawca i dyrektor artystyczny corocznego wrocławskiego Festiwalu Muzyki Kameralnej „Wieczory w Arsenale”, dyrektor artystyczny corocznych Europejskich Warsztatów Muzycznych i Letnich Warsztatów Orkiestrowych w Kołobrzegu, występował we wszystkich krajach Europy oraz m.in. w Nowym Jorku, Osace i Tokio. Zmarł 22 IX 2021.

* * *

Lucyna Adamkiewicz ps. „Ewa” (1927–2021) – żołnierz Armii Krajowej od 15 roku życia, uczestniczka Powstania Warszawskiego, łączniczka w Zgrupowaniu „Chrobry I”, po klęsce powstania więźniarka obozów w Auschwitz-Birkenau oraz Mauthausen-Gusen. Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarła 22 IX 2021.

* * *

Ppłk Zbigniew Galperyn ps. „Antek” (1929–2021) – ekonomista i działacz kombatancki, w czasie wojny żołnierz „Szarych Szeregów” i Armii Krajowej, powstaniec warszawski jako strzelec ze Zgrupowania „Chrobry I”, uczestnik walk na Woli, w Śródmieściu i na Starym Mieście, po wojnie zatrudniony m.in. przy odbudowie Skopje, sekretarz i wiceprezes Towarzystwa Urbanistów Polskich, w latach 1982–1989 pracownik Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych, w tym czasie zarejestrowany przez Departament VI MSW jako TW „Adam”, po 1989 roku pierwszy wiceprezes i sekretarz Związku Powstańców Warszawskich. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim, Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec i Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Zmarł 23 IX 2021.

* * *

Bp Edward Janiak (1952–2021) – biskup senior diecezji kaliskiej, w latach 1996–2012 biskup pomocniczy wrocławski, a w okresie 2012–2020 ordynariusz kaliski, doktor teologii moralnej, był sekretarzem kard. Henryka Gulbinowicza i pierwszym dyrektorem Caritas archidiecezji wrocławskiej. W 2020 roku w następstwie oskarżeń o dopuszczenie się zaniedbań w sprawie sygnalizowanych nadużyć seksualnych podległych mu księży złożył rezygnację z urzędu, po dochodzeniu Stolica Apostolska nałożyła na niego decyzje dyscyplinarne – zakaz uczestniczenia w publicznych celebracjach na terenie swoich diecezji i nakaz zamieszkania poza nimi. Zmarł 23 IX 2021.

* * *

Eugeniusz Faber (1939–2021) – piłkarz, napastnik Ruchu Chorzów i RC Lens, wystąpił w 36 meczach reprezentacji Polski, strzelając 11 bramek, w 1960 i 1968 roku zdobył mistrzostwo Polski, w 1975 roku był finalistą Pucharu Francji. Zmarł 24 IX 2021.

* * *

Kpt. Józef Rusak ps. „Bylina” (1920–2021) – jeden z pierwszych żołnierzy 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej dowodzonej przez mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszkę”, w konspiracji od 1943 roku jako łącznik w oddziale por. Antoniego Burzyńskiego „Kmicica”, po wojnie członek Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” (jedną z kurierek między nim a „Łupaszką” była Danuta Siedzikówna „Inka”), aresztowany przez UB w 1948 roku, torturowany i zmuszany do zeznań przeciw „Łupaszce”, zwolniony z więzienia w 1953 roku i inwigilowany z przerwami do 1989 roku. Odznaczony wieloma odznaczeniami, m.in. Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 25 IX 2021.

* * *

Henryk Filipski ps. „Jeremi” (1920–2021) – żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych Narodowej Organizacji Wojskowej, od września 1941 roku w Związku Walki Zbrojnej Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, ranny przeszedł trepanację czaszki, po powstaniu trafił do obozu Dulag 121, wywieziony wraz z rodziną na roboty przymusowe do Borken w Niemczech pracował w przemyśle niemieckim w Forstverwaltung Bocholt (Nadleśnictwo) w Nadrenii Północnej-Westfalii. Po wojnie wieloletni ławnik sądowy, radny i przewodniczący Rady Narodowej w Nadarzynie (1978–1981), d lat dziewięćdziesiątych był zaangażowany w społeczną działalność na rzecz upamiętnienia bohaterów Powstania Warszawskiego, Żołnierzy Niezłomnych i ofiar Zbrodni Katyńskiej. Zmarł 25 IX 2021.

Zenon Lissek (1962–2021) – piłkarz Szombierek Bytom, Górnika Zabrze i Hansy Rostock, w Ekstraklasie rozegrał 85 meczów, zdobywając 22 gole, zasłynął golem w Pucharze UEFA w meczu z Juventusem, reprezentant Polski. Zmarł 25 IX 2021.

* * *

Marcjusz Włodarczyk (1967–2021) – dziennikarz i grafik, od czterech lat związany z Telewizją Polską, pracował m.in. w zespole przygotowującym „Magazyn kryminalny w TVP1. Wcześniej pracował w innych mediach i jako menedżer ds. public relations. Zmarł 26 IX 2021.

* * *

Ppor. Józefa Stefanowska ps. „Poranek” (1918–2021) – anestezjolog, doktor nauk medycznych, w czasie wojny żołnierz plutonu ochronnego dowódcy Zgrupowań Partyzanckich Armii Krajowej „Ponury” walczących w Górach Świętokrzyskich. Zmarła 26 IX 2021.

* * *

Ewa Kozłowska (1957–2021) – aktorka, reżyser, producent radiowy, absolwentka Wydziału Lalkarskiego PWST w Warszawie, pracowała w Białostockim Teatrze Lalek, tworzyła m.in. bajki i dobranocki dla dzieci, jedna z głównych postaci radiowego słuchowiska Na Młynowej, wystąpiła w serialu Ojciec Mateusz. Zmarła 27 IX 2021.

* * *

Wiktor Masłowski (1955–2021) – lekarz anestezjolog, menedżer i urzędnik państwowy, w latach 2003–2004 podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia, wszechstronnie wykształcony: specjalizację z zarządzania zdrowiem zrobił na Uniwersytecie Galilejskim w Izraelu, absolwent studiów podyplomowych z ekonomiki zdrowia na Uniwersytecie Warszawskim, wyższego kursu obronności w Akademii Obrony Narodowej, studium ubezpieczeń oraz zarządzania podmiotem leczniczym na SGH, autor publikacji nt. systemu o ubezpieczenia zdrowotnego, zasad tworzenia biznes planu i negocjowania umów z kasą chorych, zasad tworzenia zakładów samodzielnych, reformy opieki zdrowotnej, doradca ds. polityki zdrowotnej wielu instytucji, w latach 1998–2003 konsultant prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego ds. reformy służby zdrowia. Zmarł 28 IX 2021.

* * *

Piotr Bratkowski[ (1955–2021) – polonista, absolwent filologii polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, poeta, krytyk literacki, publicysta, w latach 80. felietonista miesięcznika „Literatura”, publikował w pismach drugiego obiegu pod pseudonimami Agnieszka Lwowska; Jan Marcinkowski; Marek Mokotowski, Tadeusz Gaz, po 1989 roku dziennikarz „Gazety Wyborczej” i „Rzeczpospolitej, a od 2002 roku członek redakcji tygodnika „Newsweek Polska”, członek Związku Literatów Polskich oraz Stowarzyszenia Literatów Polskich, w latach 1990–1993 radny Żoliborza z ramienia Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, był członkiem Rady Krajowej ROAD. Zmarł 28 IX 2021.

* * *

Lech Gwit (1937–2021) – aktor teatralny i filmowy, zagrał ponad 120 ról teatralnych, związany z teatrami we Wrocławiu, Kaliszu, Katowicach, Olsztynie, Toruniu, Bydgoszczy, Łodzi, Legnicy, Radomiu, Poznaniu, Gliwicach, Olsztynie i w Zielonej Górze, znany z filmów Jana Jakuba Kolskiego Jań­cio Wod­nik, Pogra­bek, Pogrzeb kar­to­fla, Gra­jący z tale­rza czy Andrzeja Wajdy Panna Nikt oraz z seriali m.in. Boża pod­szewka, Pierw­sza Miłość, Ple­bania, Na kło­poty Bednarski. Zmarł 29 IX 2021.

* * *

Elżbieta Ryl-Górska (1933–2021) – śpiewaczka operetkowa (sopran), jej opiekunami wokalnymi były Ada Sari, Wanda Wermińska i Zofia Fedyczkowska, związana głównie z Operetką Warszawską jako solistka (1954–1982) oraz pedagog muzyczny, gościnnie śpiewała w Operetce Szczecińskiej, Operze Nova i Operze Wrocławskiej, koncertowała na wielu scenach całego świata, czterokrotnie w USA i Kanadzie, wielokrotnie w Niemczech, krajach Beneluksu i krajach byłego ZSRR, nagrywała występy w radiu i telewizji, wydała dwie płyty CD. Zmarła 28 IX 2021

.* * *

Czesław Lasota (1932–2021) – aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, związany z teatrami w całej Polsce, m.in.: Polskim w Bielsku-Białej, Bałtyckim w Koszalinie, Łódzkiej Estrady, im. W. Horzycy w Toruniu, Polskim w Bydgoszczy, Ziemi Opolskiej w Opolu, Narodowym, Dramatycznym w Warszawie i Dramatycznym w Elblągu, zagrał w blisko stu filmach i serialach, znany m.in. z takich produkcji, jak: Szatan z siódmej klasy, Hydrozagadka, Nie lubię poniedziałku, Złota kaczka, Ogniem i mieczem, Lalka, 07 zgłoś się, Alternatywy 4, Klan, 13 posterunek, Świat według Kiepskich, Noce i dnie oraz Na Wspólnej. Zmarł 30 IX 2021.

* * *

Henryk Majcherek(1934–2021) – aktor teatralny i filmowy, scenarzysta, poeta, związany z teatrami w Bydgoszczy, Toruniu, Koszalinie, Szczecinie, Krakowie i Wrocławiu, zagrał w dziewięciu filmach, autor tomików wierszy, felietonów i małych form dramatycznych, przez wiele lat prowadził „Dziennik”, zajmował się także malarstwem, miał kilkadziesiąt wystaw (zbiorowych i indywidualnych). Zmarł 30 IX 2021.

* * *

Franciszek Surmiński (1934–2021) – kolarz szosowy i przełajowy, trener kolarstwa, mistrz Polski (1969), wicemistrz (1966) i brązowy medalista mistrzostw Polski (1967 i 1968) w kolarstwie przełajowym, mistrz Polski w drużynowym wyścigu szosowym w 1961 roku i brązowy medalista w 1960 roku, zwycięzca etapów Tour de Pologne, trener w Zarzewiu Prudnik, zakończył karierę w 1972 roku. Zmarł 2 X 2021.

* * *

Andrzej Derwiński (1956–2021) – historyk, doktor nauk humanistycznych, od czerwca 1987 roku na emigracji w Australii, założyciel i wieloletni prezes Muzeum i Archiwum Polonii Australijskiej w Melbourne, w latach 1998–2002 redaktor naczelny „Tygodnika Polskiego” (Melbourne), propagator kultury i tradycji polskiej. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 3 X 2021.

* * *

Zbigniew Palcet (1951–2021) – pływak i pięcioboista, trener, działacz sportowy, polityk, poseł na Sejm, uczestnik igrzysk olimpijskich w Meksyku (1968), Monachium (1972) i Montrealu (1976), wicemistrz Polski w pięcioboju nowoczesnym, wielokrotnie bił rekordy Polski, po zakończeniu sportowej kariery pracował jako trener Legii Warszawa i kadry narodowej w pięcioboju nowoczesnym, wiceprezes Polskiego Związku Pięcioboju Nowoczesnego i członek Zarządu Polskiego Komitetu Olimpijskiego, przez trzy kadencje, od 2005 do 2015 roku, poseł na Sejm wybrany z list Platformy Obywatelskiej, w latach 2007–2008 wiceminister sportu i turystyki. Zmarł 4 X 2021.

* * *

Małgorzata Gembicka (1985–2021) – pływaczka, wychowanka Klubu WKS „Śląsk” Wrocław, reprezentantka kraju, medalistka Mistrzostw Europy Juniorów. Po zakończeniu kariery trenerka WKS „Śląsk” Wrocław i nauczycielka w szkole podstawowej. Zmarła 4 X 2021.

* * *

Danuta Nagórna (1932–2021) – aktorka teatralna i filmowa, występowała na deskach teatrów w Lublinie i w Warszawie, zagrała też w ponad dwudziestu spektaklach Teatru Telewizji oraz epizodyczne role w filmach Historia jednego myśliwca i Ostatnia rodzina, a także w serialach Dom, Na sygnale i Ojciec Mateusz. Zmarła 6 X 2021.

* * *

Filomena Leszczyńska (1940–2021) – mieszkanka wsi na Podlasiu, od lat walczyła w sądzie z oskarżeniami o pamięć swojego stryja Edwarda Malinowskiego, oskarżonego w książce autorstwa Barbary Engelking i Andrzeja Grabowskiego Dalej jest noc o wydawanie Żydów podczas II wojny światowej (historia Estery Siemiatyckiej, której Malinowski ocalił życie), Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił jej powództwo, zmieniając wyrok pierwszej instancji, przyznał rację autorom książki. Nie zdążyła złożyć kasacji do Sądu Najwyższego. Zmarła 10 X 2021.

* * *

Prof. Paweł Bożyk (1939–2021) – ekonomista, publicysta i polityk, profesor nauk ekonomicznych, w 1971 roku w wieku 32 lat uzyskał tytuł profesora, przez osiem lat osobisty doradca I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, rektor i profesor zwyczajny Uczelni Vistula, członek Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN, członek Senatu Uniwersytetu Narodów Zjednoczonych w Tokio, autor ok. 760 publikacji naukowych, założyciel i od 2004 roku przewodniczący Ruchu Odrodzenia Gospodarczego im. Edwarda Gierka, bez powodzenia startował z list SLD do Sejmu i Senatu, publicysta tygodnika „Przegląd”. Zmarł 12 X 2021.

* * *

Alicja Wrabec (1937–2021) – wrocławianka, działaczka Arcybiskupiego Komitetu Charytatywnego oraz Komitetu Charytatywnego przy parafii pw. św. Klemensa Dworzaka, współzałożycielka Wrocławskiego Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta, działaczka Wrocławsko-Dortmundzkiej Fundacji św. Jadwigi, aktywna w Duszpasterstwie Ludzi Pracy, współzałożycielka parafialnego oddziału Akcji Katolickiej, zaangażowana w działalność Związku Piłsudczyków oraz grup Apostolstwa Modlitwy i Żywego Różańca. Zmarła 14 X 2021.

* * *

Paweł Nowisz (1940–2021) – aktor teatralny i filmowy, występował w teatrach w Łodzi, Lublinie, Wrocławiu, Warszawie i Gnieźnie, zagrał w prawie pięćdziesięciu filmach i serialach, najbardziej znany z ról w filmach Kiler, Fuks, Ryś, Chłopaki nie płaczą, a także z seriali Barwy szczęścia i M jak miłość, z racji fizycznego podobieństwa kilkakrotnie zagrał Władysława Gomułkę (Żołnierze wolności, Kuchnia polska, Prymas w Komańczy, Różyczka). Zmarł 15 X 2021.

* * *

Zygmunt Gasiuk ps. „Słoń” (1925–2021) – żołnierz Armii Krajowej, powstaniec warszawski, strzelec w pułku „Baszta” i „Kampinos”, walczył na ulicach Mokotowa i w lesie Kabackim, w powstaniu stracił całą swoją rodzinę, po upadku powstania więzień niemieckiego obozu w Stutthofie. Zmarł 16 X 2021.

* * *

Zbigniew Bernolak (1935–2021) – muzyk, gitarzysta basowy w zespołach Niebiesko-Czarni, Polanie, Quorum i ABC, akompaniator Czesława Niemena przy jego kultowej płycie „Sen o Warszawie”, współtwórca z Niemenem tytułowego utworu. Zmarł 17 X 2021.

* * *

Mjr Maria Kowalewska ps. „Myszka” (1927–2021) – żołnierz Narodowych Sił Zbrojnych, weteran Samodzielnego Batalionu NSZ im. Brygadiera Mączyńskiego, sanitariuszka Powstania Warszawskiego, po wojnie członek Rady Naczelnej Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych i Rady do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych przy Szefie Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Zmarła 20 X 2021.

* * *

Ks. inf. Grzegorz Pawłowski (1931–2021) – kapłan katolicki, biblista, protonotariusz apostolski, kanonik honorowy Lubelskiej Kapituły Archikatedralnej, urodzony w ortodoksyjnej rodzinie żydowskiej jako Jakub Hersz Griner stracił bliskich w czasie wojny, uratowany z Holocaustu dzięki pomocy Polaków, od 1970 roku w Izraelu, gdzie podjął posługę jako katolicki duszpasterz wspólnot języka hebrajskiego i Polonii, poeta i autor książek, ambasador Lublina, województwa lubelskiego oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II na świecie. Zmarł 21 X 2021.

* * *

Janusz Maria Saryusz Kanocki ps. „Mamut” (1927–2021) – etnograf, muzealnik i podróżnik, żołnierz Armii Krajowej, działacz powojennego podziemia niepodległościowego i opozycji demokratycznej w PRL, represjonowany w okresie stalinowskim i latach 60., od 1942 roku członek konspiracyjnej Narodowej Organizacji Wojskowej ps. „Orcio”, od 1943 roku  żołnierz Armii Krajowej ps. „Mamut”, po wojnie w Narodowym Zjednoczeniu Wojskowym ps. „Eders”, w szkołach sandomierskich organizował konspirację pod ps. „001”; rozpracowywany przez WUBP w Krakowie, w 1962 roku aresztowany przez SB i skazany na rok więzienia za działalność w organizacji konspiracyjnej i nielegalne posiadanie broni. Jako etnograf prowadził wspólne badania z żoną Marią z d. Gierowską, prowadził badania etnograficzne na terenie Polski, a także za granicą, m.in. w Indonezji, na Jawie i Bali oraz w Indiach, Singapurze czy Nepalu, od 1952 roku pracował w Muzeum Etnograficznym, kierując działem etnografii pozaeuropejskiej, doktor nauk humanistycznych, wykładał etnologię m.in. na UMCS w Lublinie i Uniwersytecie Polskim w Wilnie, autor licznych publikacji naukowych. W okresie PRL dwukrotnie odmawiał odznaczenia Orderem Odrodzenia Polski, odznaczony przez Rząd RP na Uchodźstwie Krzyżem Armii Krajowej, Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Kampanii Wojskowej, odznaczony Krzyżem Oficerskim (odmówił przyjęcia podczas uroczystości 50-lecia AK) i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Wolności i Solidarności, Krzyżem Orderu Krzyża Niepodległości i Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Zmarł 22 X 2021.

* * *

Ryszard Filipski (1951–2021) – aktor, reżyser filmowy, teatralny, założony przez niego teatr eref-66 dał w latach 1966–1981 ok. 6 tys. przedstawień, dyrektor Teatru Ludowego w Nowej Hucie (1975–1979) i kierownik Zespołów Filmowych „Kraków” i „Iluzjon”, zagrał w ponad 40 filmach i serialach, na dużym ekranie najbardziej znany z ról mjr. Henryka Dobrzańskiego w Hubalu czy wachmistrza Soroki z Potopu, a z kreacji telewizyjnych z roli komisarza Grodzkiego w serialu Kryminalni nadawanym przez TVN; reżyser filmów takich, jak Orzeł i reszka, Wysokie loty, Zamach stanu, realizator serialu dokumentalnego nt. o. Mieczysława Krąpca, emitowanego w TV Trwam, w czasach PRL jako członek PZPR zaangażowany w akcje na rzecz komunistycznej władzy, m.in.   przeciw działaczom KOR. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 22 X 2021.

* * *

Krzysztof Kiersznowski (1950–2021) – aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, występował w tetrach warszawskich, a także w Bydgoszczy, Zielonej Górze, Częstochowie i Łodzi, zagrał w ponad 120 filmach i serialach, najbardziej znany z ról w filmach Vabank i Vabank II, czyli riposta, Kiler i Kilerów 2-óch, Cześć Tereska, a także z seriali Barwy szczęścia i Blondynka. Zmarł 24 X 2021.

* * *

Zbigniew Wieczorek (1957–2021) – nauczyciel języka polskiego i wiedzy o kulturze w VII LO w Radomiu, w latach 1984–1990 kierownik działu oświatowego w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, autor inicjatywy „Kochanowski dla Radomia”, w jej ramach zapraszał znanych profesorów i absolwentów na wykłady, które cieszyły się dużym powodzeniem, dbał o krzewienie kultury żydowskiej w Radomiu, za co otrzymał nagrodę im. Ireny Sendlerowej. Chorował na COVID-19. Zmarł 25 X 2021.

* * *

Jan Kulpa (1934–2021) – duchowny diecezji przemyskiej, Kapelan Honorowy Ojca Świętego, kaznodzieja, działacz samorządowy, duszpasterz polonijny w USA jako delegat bp. Kazimierza Górnego w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w New Britain w stanie Connecticut, duszpasterz NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, w latach 1994–1998 radny gminy Skołyszyn, członek Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, administrator, a następnie proboszcz parafii św. Anny w Święcanach. Zmarł 25 X 2021.

* * *

Zdzisław Mac (1953–2021) – dziennikarz prasowy, radiowy i telewizyjny, współtwórca radiowego „Studia Poszukiwań”, autor ramówki programu „zapraszamy do Trójki”, realizator filmów dokumentalnych, m.in. o pierwszym przeszczepie serca przeprowadzonym przez prof. Zbigniewa Religę oraz audycji TVP, rzecznik prasowy pierwszej polskiej prywatnej telewizji „Top Canal”, współzałożyciel wraz z Markiem Kotańskim i jego współpracownikami Stowarzyszenia Na Recz Przeciwdziałania Narkomanii „Monar”, współpracownik Fundacji Nowe Teraz przy realizacji Projektu Domy Nowe Teraz, w ostatnich kilku latach bezdomny. Zmarł 25 X 2021.

* * *

Jacek Niedźwiedzki (1951–2021) – tenisista i trener tenisa, deblowy mistrz Polski, reprezentant kraju w Pucharze Davisa, w latach 1971–1978 pięciokrotnie zdobył mistrzostwo Polski w deblu, rozegrał jako reprezentant Polski 15 meczów w Pucharze Davisa, w 1975 roku zagrał w French Open, w 1976 roku wygrał z Wojciechem Fibakiem turniej deblowy ATP World Tour w Barcelonie, rok później w finale singla w turnieju ATP World Tour w Zurychu, w parze z Tadeuszem Nowickim zdobył tytuł tenisowego Mistrza Europy w deblu; w lipcu 1977 roku klasyfikowany na 172. miejscu na liście światowej w klasyfikacji singlistów ATP World Tour, po wyjeździe do Austrii został trenerem m.in. austriackiej drużyny do rozgrywek Pucharu Federacji i kadry narodowej Bahrajnu w Pucharze Davisa. Zmarł 27 X 2021.

* * *

Bogusław Mąsior (1947–2021) – polityk, działacz gospodarczy i samorządowiec, senator III i V kadencji, absolwent Wydziału Mat-Fiz-Chem na Uniwersytecie Jagiellońskim, od 1994 roku członek rady głównej Buisiness Centre Club, działacz organizacji gospodarczych, współzałożyciel Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie, współautor wniosków racjonalizatorskich i patentów, w latach 1993–1997 bezpartyjny senator wybrany z ramienia SLD, ponownie wybrany do Senatu w 2001 roku, radny powiatu chrzanowskiego i dwukrotnie Sejmiku Województwa Małopolskiego. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 28 X 2021.

* * *

Andrzej Zaorski (1942–2021) – aktor i artysta kabaretowy, występujący w telewizji, radiu, filmie i teatrze, występował w teatrach warszawskich Ateneum, Współczesnym, Narodowym, Powszechnym, Na Targówku i w teatrze Kwadrat, w kabaretach „U Lopka”, „Pod Egidą”, „Tu 60-tka”, „Kaczuch Show”, współtworzył telewizyjny cykl Polskie zoo, występował cyklicznych produkcjach telewizyjnych Gallux Shaw, Studio Gama oraz radiowych 60 minut na godzinę, a także w powieści radiowej W Jezioranach, zagrał w kilkunastu filmach i serialach, autor autobiograficznej książki Ręka, noga, mózg na ścianie. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł 31 X 2021.

Małgorzata Wanke-Jakubowska

Absolwentka Uniwersytetu Wrocławskiego, z wykształcenia matematyk teoretyk, specjalista public relations, przez 27 lat była pracownikiem Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i przez 18 lat rzecznikiem prasowym tej uczelni. Po studiach pracowała w Instytucie Matematycznym Uniwersytetu Wrocławskiego na stanowisku naukowo-dydaktycznym; jej zainteresowania naukowe dotyczyły algebry ogólnej.

Możesz również polubić…

3 komentarze

  1. stanorion@gmail.com' Vector pisze:

    Bardzo obszerne zestawienie. Dopiero przeglądając je, uświadamiamy sobie ilu ludzi odeszło. Pandemia też przyczyniła się, do wielkości tego zbioru. Dziękuję za możliwość skorzystania z tej smutnej statystyki.

  2. Małgorzata Wanke-Jakubowska pisze:

    Listę zmarłych w ub.r. komentowali internauci

    Na Twitterze:

    ZawszeFrantiscaFranca @AlicjaJesz
    Modlę się codziennie w różańcu za bliskie osoby. Obrońców Ojczyzny żyjących i zmarłych, za rodzinę, za przyjaciół, za tych wszystkich którym obiecałam modlitwę. Modlę się też codziennie za księży i osoby konsekrowane. Proszę Pana Boga o opiekę nad tymi dobrymi ale też grzesznymi.

    Rafał Kubara @2003Rafal
    Bardzo, bardzo długa lista. Jeszcze nie skończyłem czytać biogramow zmarłych w 2020r. Moje zainteresowanie wzbudzili wielcy, ale mimo to nie znani powszechnie uczeni Wacław Szybalski i Lutosław Wolniewicz

    Ks. Marek Lis @KsMarekLis
    Są na tej liście osoby, które znałem… RIP+

    Małgorzata Roguska @roguskaM
    Okropnie dużo

    Matka Polka Księżna Anna Rycerska Przedmurza @@Annak1975_v3
    „W wyniku przeprowadzonego dochodzenia ws. oskarżeń wysuwanych pod jego adresem Stolica Apostolska podjęła decyzje dyscyplinarne o charakterze symbolicznym,” Dlaczego zabrakło informacji, o co oskarżono Gulbinowicza?

    Nata Acosta @acosta_re_nata
    W tym roku tak wielu zbyt młodo…

    Paweł Zalewski @ZalewskiPawel
    Smutna lista

    i na Facebooku
    Gabriel Ławit
    Szkoda ze nie wspomnialaś UBowców; szmalcowników i pospolitych bandytów

    Maria Migielska
    Bardzo dobra lista. Rzetelna i prawdziwa. Podziwiam ilość pracy włożonej w tę listę. Gratuluję i dziękuję!

  3. Małgorzata Wanke-Jakubowska pisze:

    Zainteresowanie tegoroczną listą NIEOBECNYCH było mniejsze niż w latach ubiegłych. Może dlatego, że została ona opublikowania dopiero w Dzień Wszystkich Świętych wieczorem, a nie – jak poprzednio – w tygodniu poprzedzającym Dzień Zaduszny, kiedy to wspomina się znanych Zmarłych w mediach? Czas szybko biegnie i przynosi zmianę tematów i zainteresowanie błyskawicznie przekierowuje się na inne sprawy. Może. A może dlatego, że dość mamy smutnych myśli i łakniemy czegoś radosnego? Nie wiem.

    Wiem natomiast, że smutna jest ta lista i bardzo długa. Gdy śledzę ją po raz kolejny, przyglądając się twarzom tych, którzy odeszli, widzę jaki wielkie spustoszenie poczynił ten straszny rok. Tyle wybitnych, zasłużonych osób odeszło do wieczności. Oczywiście, gdy odchodzą ludzie bardzo wiekowi, to jakby naturalna kolej rzeczy, śmierć jest wpisana w los każdego z nas. Ale umierali nie tylko ludzie w wieku bardzo zaawansowanym. Na tej liście jest ponad 70 osób poniżej 60. roku życia, czyli jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, jest ponad stu sześciesięciokilkulatków, a osób poniżej 40. roku życia – kilkanaście. A – pamiętajmy – że trafiali tu tylko znani. Mam nadzieję, że następny rok nie będzie tak zabójczy, jak ten, który minął, a przyszłoroczna lista NIEOBECNYCH będzie znacznie krótsza. I obyśmy wszyscy dożyli.

Skomentuj Małgorzata Wanke-Jakubowska Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *